De Wetstraat moet zich in 2005 afvragen hoelang ze Electrabel nog de hand boven het hoofd houdt ten koste van de concurrentiekracht van de eigen economie. Vroeg of laat komt Electrabel volledig in Franse handen.
Slaapt de Wetstraat in 2005 gewoon verder? Het Franse Suez versterkte in 2004 zijn greep op de Belgische energiesector, maar de politici keken ongeïnteresseerd toe. De tentakels van Suez reiken nochtans al ver. De Franse multinational heeft 50,01 % van de aandelen van Electrabel in handen, en dat verzekert Suez van een stevige stek op de Belgische energiemarkt. Electrabel heeft driekwart van de productiecapaciteit op Belgische bodem in handen. Het controleert ook nog 64 % van Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet, al wordt 40 % van Elia in 2005 naar de beurs gebracht en zal het belang van Electrabel zakken tot een kwart. Electrabel behoudt ook nog een participatie in de distributienetten. Het heeft een marktaandeel van 75 % in Vlaanderen en van meer dan 90 % in Wallonië en Brussel. Daarnaast heeft Suez via Tractebel een meerderheidsparticipatie in aardgasleverancier Distrigas en de beheerder van het aardgasnet Fluxys.
Dergelijke machtsconcentratie van één bedrijf op de sector leidt tot hogere elektriciteitsprijzen in vergelijking met de buurlanden. Vooral de middelgrote industriële verbruiker is het kind van de rekening. Hij betaalt gemiddeld 30 % meer voor zijn stroom dan zijn voornaamste concurrenten uit de buurlanden. Dat is een ontzettende concurrentiehandicap.
Overname onvermijdelijk
De excessieve cashflow van Electrabel vloeit voor de helft de zuidergrens over naar hoofdaandeelhouder Suez. De vraag is wanneer Suez de hand kan leggen op de volle 100 %. De volledige overname van Electrabel door Suez is weliswaar al vaker voorbarig aangekondigd, maar deze deal is meer dan een monster van Loch Ness. Dit monster bestaat, en het is een kwestie van tijd voor het definitief opduikt.
Ten eerste is energie de kernactiviteit van Suez, maar topman Gérard Mestrallet moet beleggers vertellen dat hij slechts de helft controleert van Electrabel, dat deze strategie belichaamt en financiert. Het management van Electrabel is echter niet opgezet met de Franse schoonmoeder, al bleek in 2004 duidelijk wie de baas is. Willy Bosmans werd vervangen door Jean-Pierre Hansen, een loyale luitenant van Mestrallet.
Ten tweede kan Suez bij een volledige overname de hand leggen op de volledige vrije cashflow van Electrabel (jaarlijks ongeveer 1,5 miljard euro). Dat moet Mestrallet toelaten de schuld af te bouwen of buitenlandse projecten te financieren.
De vraag is nu of Suez de deal kan financieren. Betalen met cash geld kan Suez nog niet, terwijl de minderheidsaandeelhouders van Electrabel niet happig zijn om hun Electrabelletjes te ruilen voor aandelen van Suez, waaraan een hoger risicoprofiel kleeft.
En de verbruiker?
Suez heeft er wel belang bij dat de Belgische gemeenten aandeelhouder blijven van Electrabel en van de verkooporganisatie Electrabel Customer Solutions. Dat vermindert het risico dat de Belgische overheid te diep in het vlees van Electrabel snijdt om de dominante positie aan te pakken. Daarom is het voor de consument dan weer wel beter dat Suez zo snel mogelijk Electrabel overneemt. Hoe sneller de Wetstraat wakker geschud wordt, hoe beter voor de verbruiker.
De regering nam de jongste jaren maatregelen om de vrije energiemarkt een kans op slagen te geven, maar ze doet dat met mate. De concurrentie van Electrabel krijgt weliswaar de ruimte om te overleven, maar ze krijgt niet de kans om de machtsbasis van Electrabel te ondermijnen. Intussen kan een half Belgisch Electrabel de politici bewerken met het argument dat dit land een ‘nationale kampioen’ nodig heeft die zijn mannetje kan staan in de Europese concurrentieslag. De Wetstraat moet zich in 2005 de vraag stellen in welke mate dat ten koste mag gaan van de eigen economie, zeker omdat Electrabel vroeg of laat helemaal Frans wordt.
Daan Killemaes
De
middelgrote industriële verbruiker betaalt 30 % meer
voor zijn
stroom
dan zijn concurrenten uit de buurlanden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier