Onze vraag naar elektriciteit zal de komende 25 jaar enkel maar toenemen. Om die honger tijdig te stillen – is dat nu bijvoorbeeld via buitenlandse windparken op zee of de bouw van nieuwe kerncentrales – vraagt hoogspanningsnetbeheerder Elia dat de nieuwe regering de marsrichting bepaalt.
De beheerder van het hoogspanningsnet bracht in kaart hoe de vraag naar elektriciteit op lange termijn – tegen 2050 – zal evolueren en welke opties ons land heeft om dat zo koolstofarm en aan de laagste kost te realiseren. De uitdagingen zijn immers groot. Ook al zal de energieconsumptie volges de Elia-studie tegen 2050 met naar verwachting 40 procent dalen, de vraag naar elektriciteit zal enkel maar toenemen. Industriële processen zullen op elektriciteit draaien, auto’s zullen op batterijen rijden en onze huizen zullen we met warmtepompen verwarmen.
Concreet verwacht Elia dat de elektriciteitsconsumptie tegen 2050 meer dan verdubbelt. Met wat vandaag al allemaal is beslist – bijvoorbeeld de bouw van nieuwe windparken in de Prinses Elisabethzone – kunnen we evenwel maar de helft in eigen land voorzien van wat op termijn nodig is. Met andere woorden: als niks gebeurt zullen we binnen 25 jaar de helft van onze elektriciteit moeten invoeren: tot 70 à 90 terawattuur (TWh).
Infrastructuurinvesteringen
Om die afhankelijkheid van import te verminderen zijn dus maatregelen nodig. De Elia-studie toont dat er verschillende scenario’s bestaan voor meer CO2-arme productie van elektriciteit. Extra eigen hernieuwbare productie – meer windmolens en meer zonnepanelen – is een logische stap in de goede richting maar al bij al onvoldoende.
Hoe ziet de toekomst van onze stroomvoorziening eruit? Lees het in deze uitgebreide analyse:
Andere opties zijn het investeren in buitenlandse windparken in de Noordzee – bijvoorbeeld in Nederland, Denemarken, Noorwegen of Ierland – en die stroom naar ons land halen, of de bouw van nieuwe kerncentrales in ons land. “Een mix aan maatregelen is hoe dan ook nodig”, legt Frédéric Dunon, CEO Elia Transmission Belgium, uit. Elia becijferde ook de totale systeemkost – de kost van productie, infrastructuur, bevoorradingszekerheid, flexibiliteit, import – om op termijn al die elektriciteit te kunnen leveren. “Niks doen is altijd de duurste optie”, verzekert Dunon.
Maar ook andere scenario’s vragen zware investeringen. De totale systeemkost van een scenario waarbij in 8 gigawatt aan buitenlandse windparken op zee wordt geïnvesteerd of in 4 gigawatt aan nieuwe kerncentrales komt neer op jaarlijks 20,5 miljard euro. De factuur voor niks doen bedraagt 22 miljard euro per jaar: nog altiijd 1,5 miljard euro duurder dus per jaar. Wat blijkt ook uit de studie: in de meeste scenario’s komt nieuwe kernreactoren bouwen duurder uit dan investeren in buitenlandse offshore wind.
Verlenging kerncentrales
De hoogspanninsgbeheerder wil vooral dat de nieuwe regering knopen doorhakt over de toekomstige energiemix. Het duurt immers vele jaren om ons elektriciteitsnet aan te passen aan die keuzes. “Alleen al het netwerk aanpassen kost 10 à 15 jaar”, benadrukt de CEO. “De keuze van de regering is bijgevolg doorslaggevend.”
Opvallend: net als volop inzetten op hernieuwbaar in de opgestelde scenario’s van Elia een “no regret” maatregel is om de kosten te drukken, geldt dat ook voor het verlengen van de kerncentrales Tihange 3 en Doel 4 na 2035, en mogelijk ook voor het verlengen van een derde of vierde kerncentrale. “Economisch-technisch toch”, klinkt het bij voorzichtig bij Elia. “Als het beleid zo’n verlenging beslist, moeten we dat wel op goed op voorhand weten.”
