Btw-plichtigen moeten soms de btw op uitgeschreven facturen voorfinancieren. Dat leidt tot problemen als de klant die facturen niet betaalt.
De btw is een belasting die de consument moet betalen als hij producten of diensten koopt. De leverancier en de dienstverlener schrijven een factuur uit en ontvangen de btw van hun klant. Ze storten die door aan de Belgische schatkist door middel van een periodieke btw-aangifte, maandelijks of per kwartaal, afhankelijk van hun omzet. Die doorstorting kan tot betalingsproblemen leiden. Om dat te begrijpen, bespreken we eerst de algemene btw-principes. Brigitte Braeckmans, partner van BDO Belastingconsulenten, licht toe.
Economische activiteit
Een persoon die regelmatig en zelfstandig een economische activiteit uitoefent met of zonder winstoogmerk – als natuurlijke persoon of via een vennootschap – en die daarbij goederen levert of diensten verleent, is btw-plichtig. De plaats waar de activiteit wordt uitgeoefend, is niet van belang. Ook een vzw met een sociaal maatschappelijk doel of een particulier die regelmatig garages verhuurt, valt in principe onder de btw-plicht.
Periodieke btw-aangifte
Het statuut van btw-plichtige houdt niet noodzakelijk in dat er altijd btw moet worden aangerekend of dat er altijd een periodieke btw-aangifte moet worden ingediend. Voor kleine ondernemingen bestaat de vrijstellingsregeling: natuurlijke personen of rechtspersonen hoeven geen btw aan te rekenen als hun omzet lager is dan 25.000 euro op jaarbasis. De keerzijde is dat die kleine ondernemingen de btw die ze zelf betalen, niet kunnen terugvorderen. Een particulier die garages verhuurt, is normaal btw-plichtig, maar hij kan ervoor kiezen geen btw aan te rekenen op de verhuur als zijn jaaromzet lager is dan 25.000 euro.
Een bijzondere categorie zijn de zogenoemde toevallige btw-belastingplichtigen, zoals particulieren die een nieuwbouw onder het stelsel van de btw verkopen of die een nieuw vervoermiddel verkopen buiten België, maar binnen de Europese Unie. Die categorie dient geen periodieke btw-aangiften in, maar wel een bijzondere btw-aangifte waarin ze eenmalig de verschuldigde belasting afdragen aan de btw-administratie.
Voorfinanciering van de btw
Als de klant een particulier is en de leverancier of de dienstverlener geen factuur moeten uitreiken, moeten ze de btw afdragen op het ogenblik dat de klant betaalt. In dat geval is er geen voorfinanciering van de btw. Dezelfde regeling is van toepassing als de klant een overheidsinstelling is.
In de andere gevallen, waarbij er btw moet worden aangerekend en er een factureringsverplichting is, moet de leverancier die belasting als verschuldigd opnemen in de periodieke btw-aangifte over de periode waarin de btw opeisbaar is. De factuurdatum is daarbij bepalend. Er kan sprake zijn van een voorfinanciering als de leverancier de btw moet voldoen via zijn periodieke btw-aangifte, terwijl de klant de factuur nog niet heeft betaald. Stel dat de leverancier op 12 september goederen levert en een factuur opmaakt op 3 oktober. Hij moet die dan opnemen in de btw-aangifte van oktober, en niet in die van september.
De factuur moet altijd tijdig worden opgemaakt, voor de vijftiende van de maand die volgt op de levering. Gebeurt dat te laat, dan wordt de btw toch opeisbaar op de vijftiende van de maand die volgt.
Btw-teruggave
Voor btw-belastingplichtigen is de btw een neutrale belasting. Brigitte Braeckmans: “Er is een btw-tegoed als een handelaar meer btw heeft betaald op facturen die hij heeft gekregen van zijn leveranciers dan btw op uitgaande facturen. De teruggave gebeurt in principe via de periodieke btw-aangifte. Als daaruit een btw-tegoed blijkt, moet de btw-plichtige de terugbetaling uitdrukkelijk vragen op de aangifte. Vraagt hij geen teruggave, dan wordt dat saldo overgedragen naar de volgende periode. Als uit de btw-aangifte blijkt dat het bedrag dat de btw-plichtige verschuldigd is, hoger is dan zijn aftrekbare btw, moet hij enkel het saldo doorstorten aan de btw-administratie.”
Dat geldt enkel voor de teruggave van de Belgische btw. Een Belgische btw-plichtige kan ook de btw terugvragen die is aangerekend in een andere lidstaat van de Europese Unie. Als er in dat land geen verplichting tot btw-registratie is, kan hij die buitenlandse btw terugvragen via de website van het Belgische ministerie van Financiën (Intervat). De terugbetaling gebeurt door de buitenlandse btw-administratie. Is er een verplichting tot btw-registratie in een andere lidstaat van de Europese Unie, dan gebeurt de teruggave in principe door een btw-aangifte in te dienen in dat land.
Onbetaalde facturen
Krijgt de btw-plichtige te maken met een klant die zijn facturen niet of te laat betaalt, dan kan hij in de problemen komen als hij de btw op die facturen heeft voorgefinancierd. Hij kan de betaalde btw terugvorderen via zijn periodieke aangifte, zodra zeker is dat de facturen nooit meer worden betaald. De btw-plichtige moet dat bewijs leveren. Dat is bijvoorbeeld het geval als de klant failliet is verklaard, of als hij het voorwerp uitmaakt van een gerechtelijke reorganisatie.
“De mogelijkheid tot teruggave is beperkt in de tijd en moet worden verricht via de periodieke btw-aangifte voor het verstrijken van het derde kalenderjaar na het jaar waarin de oorzaak van de teruggave is ontstaan”, vat Braeckmans samen. Als de klant in 2016 over de kop gaat, moet de teruggave uiterlijk worden gevraagd via de btw-aangifte van november 2019 (maandaangifte) of het derde kwartaal 2019 (kwartaalaangifte).
Betalingsuitstel
Als de btw-plichtige de belasting niet tijdig stort, maakt de btw-controle een bijzondere rekening op. Hij kan dan een gemotiveerde schriftelijke aanvraag indienen om een betalingsuitstel bij het ontvangstkantoor te verkrijgen. Het kantoor beoordeelt dan of ze ingaat op dat verzoek, en onder welke voorwaarden ze dat doet. De btw-plichtige kan een vermindering of een kwijtschelding van de boetes en intresten verkrijgen.
Johan Steenackers
Een handelaar kan de voorgefinancierde btw terugvorderen, zodra zeker is dat de facturen nooit meer worden betaald.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier