Voor failliete techbedrijven is expertise bij curatoren nodig

Vanaf dit najaar zal het aantal faillissementen toenemen, zeker bij jonge techbedrijven. Wanneer het fout loopt in een start-up, kan een meer efficiënte afwikkeling van een faillissement ertoe bijdragen dat talentrijke entrepreneurs het ondernemerschap niet opgeven. Daarvoor is de nodige expertise nodig bij de curatoren.

Een softwarebedrijf vraagt het faillissement aan. De voornaamste waarde zit in het softwareplatform dat het bedrijf ontwikkelde. De curator betaalt de hostingfacturen niet langer, waardoor het platform van het bedrijf meteen offline gaat en alle medewerkers worden ontslagen zodat er niemand meer is om het platform te onderhouden. Voor geïnteresseerde kopers verliest de software zo snel zijn waarde. Het is een voorbeeld van hoe het kan mislopen tussen de curator en de ondernemer.

Toen de coranacrisis de economie lamlegde in het voorjaar, verenigden techbedrijven zich om te lobbyen bij de overheid om steun. Een enquête van Support Our Startups, een belangenbehartiger voor meer dan duizend gezonde techstart-ups, toonde dat de helft van die bedrijven verwachtte in september door zijn middelen zit. De overheden van dit land grepen in met een aantal maatregelen zoals tijdelijke werkloosheid, premies en afspraken met banken over onder meer een overheidswaarborg. Uit nieuwe cijfers van het VBO blijkt dat die maatregelen wel degelijk effect hadden (zie kader).

Techondernemers zitten vaak in een meer onzekere situatie dan iemand met een klassiek bedrijf, dat vaak een grotere buffer heeft. Jonge start-ups zijn niet zelden kapitaalintensieve bedrijven met converteerbare leningen, die als schulden op de balans staan. Daardoor ze hebben geen interessante balans en komen ze vaak niet in aanmerking voor klassieke hulp van de overheid. Een softwarebedrijf heeft bovendien vaak weinig tastbare activa die de curator te gelde kan maken.

Activa

Dyzo, een organisatie die zelfstandigen in moeilijkheden juridisch begeleidt, krijgt vragen van technologiebedrijven, maar het gaat voorlopig om een kleine minderheid. Olivier Delaere, de directeur van Dyzo, verwijst naar de manier waarop curatoren worden betaald om te duiden waarom het soms kan scheef lopen tussen de curator en gefailleerde. “Een curator wordt graag aangesteld bij bedrijven met veel roerende en onroerende goederen. Curatoren krijgen een percentage (20%, nvdr) op de activa die ze te gelde kunnen maken. Als er weinig roerende of onroerende goederen zijn, krijgen curatoren een forfaitbedrag (1000 euro, nvdr). De wet bepaalt ook dat de curator aan de gefailleerde vraagt hoe hij de activa het beste te gelde kan maken, maar in de praktijk gebeurt dat weinig.”

Een goede curator doet dat toch, zegt Geert Reniers, curator en vennoot bij PAQT Advocaten. “Een goede curator informeert waar het potentieel zit, niet alleen bij de ondernemer maar ook bij de investeerders. Zij zijn mogelijk geïnteresseerde kopers. Veel hangt af van de fase waarin de start-up zich bevindt. Als de software nog in volle ontwikkeling is, dan wordt het veel moeilijker dan bij een product dat klaar is.” Reniers wordt daarin bijgetreden door Philippe Termote, curator bij de ondernemingsrechtbank Antwerpen: “Mijn ervaring is dat je bij start-ups die failliet gaan, binnen de 24 uur telefoon krijgt van geïnteresseerden. Krijg je die telefoon niet, dan wordt het zeer moeilijk”, zegt Philippe Termote.

Traumatisch

Voor een ondernemer is een faillissement een traumatische ervaring. Een slechte afwikkeling van het faillissement slorpt vaak onverwacht veel tijd op en verhindert een ondernemer zich te herpakken met een nieuwe baan of bedrijf. Hoe kan het beter? “Bij een faillissement wordt naast een curator ook een rechter-commissaris aangesteld”, zegt Olivier Delaere. “Meestal is dat iemand uit de ondernemerswereld, die toezicht houdt op de procedure. In de praktijk is het de curator die de beslissing neemt.”

De ondernemersrechtbank zou volgens Delaere beter kunnen kijken uit welke sector het failliete bedrijf komt bij de aanstelling van de curator. “Ze zou kunnen werken met een select groepje curatoren dat de kennis en het netwerk heeft om een faillissement van een hoogtechnologisch bedrijf te begeleiden”, zegt de directeur van Dyzo. Ook ondernemer Ruth Janssens, die in Struikelen in Stijl analyseert waar het misliep met haar techbedrijf, legt in haar boek uit dat een faillissement veel efficiënter kan worden afgewikkeld als er beter wordt gelet op hoeveel affiniteit een curator met de sector heeft.

Curator Philippe Termote gelooft evenwel niet dat een select groepje curatoren voor techbedrijven veel zoden aan de dijk zou zetten: “Rechtbanken proberen nu al een curator aan te stellen die bekend is met de materie. Met een specifieke groep curatoren werken, zal daar niet veel aan veranderen.” Geert Reniers van PAQT Advocaten herinnert eraan dat een bedrijf dat in discontinuïteit gaat, sowieso een moeilijk verhaal is: “De curator heeft als taak er het beste van te maken in het belang van de schuldeisers, maar je moet dat natuurlijk ook doen binnen de economische context waarin je je bevindt.”