VLAMINGEN IN CHINA. Wat te doen na Deng ?

In China loopt het tijdperk van Deng Xiaoping naar zijn einde. Hoe reageren de Vlaamse bedrijven die ginder aktief zijn ? Wat mogen ze verwachten ? Een enquête onder bedrijfsleiders, bankiers en experts.

De aankondiging dat Deng Xiaoping zwaar ziek is, bezorgde de beurzen van Shanghai, Shenzhen, Hongkong en Taipei onmiddellijk een flinke klap.

De Vlaamse bedrijfsleiders die in China aktief zijn, lijken er nogal gerust in te zijn. Wel zien vele gesprekspartners een verkoeling van de ekonomische relaties met ons land. “In onze bank konstateren wij recent dat vooral kleine bedrijven het moeilijk krijgen op de Chinese markt. Alleen de groten doen het nog goed. Onze uitvoer naar China zal dit jaar dan ook vermoedelijk een deuk krijgen, ” aldus een bankier.

Voorlopig blijft onze export naar China en Hongkong verder snel toenemen. Zo steeg deze gedurende de eerste acht maanden van ’94 tot 48,5 miljard frank (37,4 in diezelfde periode in ’93) tegen een invoer van 31,1 miljard (28 miljard in ’93). Het handelsoverschot nam toe van 9,4 miljard naar 17,4 miljard. Gooit een dode Deng roet in dit handelseten ?

“Bij de dood van Deng Xiaoping gaat er in China in essentie niet veel veranderen, ” stelt Nicole Halsberghe, doctor in de sinologie, gerust. “Via een strak en autoritair beleid gaat men de macht pogen te behouden. Dit om te vermijden dat de intellektuelen een putsch zouden plegen. “

Ook een Belgisch expert die jarenlang ter plekke de Chinese politiek volgde, maar anoniem wenst te blijven, verwacht geen echte problemen. “Het zal een kollektief leiderschap worden met eerste minister Li Peng, president en partijleider Jiang Zhemin, de vroegere man van de geheime dienst en parlementsvoorzitter Qiao Shi en Zhu Rongji, verantwoordelijke voor het ekonomisch beleid. ” Sommigen, zoals de Gentse sinoloog Karel De Pauw zien een mogelijke rehabilitatie van gewezen partijleider Zhao Ziyang.

Jacques Groothaert, onze eerste ambassadeur onder Mao en voorzitter van de Belgium-Hongkong Society, denkt dat een kollektief leiderschap slechts een kort leven beschoren zal zijn. “Na het overlijden van Deng barst de opvolgingsstrijd los. In China loopt dat onvermijdelijk uit op een gevecht tussen personen en clans. Zodat vrij snel één man naar voor zal treden. Gezien ideologisch de KP sterk verzwakt is, zal het leger als enmakende faktor doorslaggevend zijn. “

ACHILLESHIEL.

Sommigen verwachten wel ernstige sociale en ekonomische problemen. Nicolas Standaert, hoofddocent sinologie aan de KUL : “Iedereen is druk bezig met het verdienen van meer geld en is bevreesd voor onrust. Met gevolg dat de top terugschrikt voor onpopulaire maatregelen zoals het ontslaan van miljoenen arbeiders in failliete staatsbedrijven. “

“We hebben er geen baat bij dat China uiteenvalt. Het land is een samenraapsel van vele markten. China’s toekomst zal federaal zijn, waarbij het sluiten van een goede deal tussen de regio’s en het centrum cruciaal is, ” luidt het bij Belgen in Hongkong.

In Belgische kringen in Shanghai ziet men een grotere decentralizatie in de periode na Deng. “De macht zal meer lokaal worden, daar waar het geld is, ” klinkt het in de Chinese metropool.

Voor alle gekontakteerde waarnemers is de ekonomie duidelijk de achilleshiel die China’s lot zal bepalen. Waarbij kwesties als de trek naar de steden, werkloosheid, korruptie en inflatie kunnen zorgen voor het al of niet aan de macht blijven van de Chinese KP. “Er is nu een veel minder duidelijk beleid dan een jaar geleden, ” poneert een Belgisch bankier. “Na Deng zullen belangrijke beslissingen worden uitgesteld, want niemand zal ze durven nemen. Nog meer dan voorheen zal de ekonomie ondergeschikt worden aan het lot van de top. “

WILLY VAN DAMME

CHRIS MOREL (ALCATEL-BELL) “Tijdens mijn recent bezoek aan China konstateerde ik nergens nervositeit, bij mijn Chinese partner noch bij mijn lokale klanten. Wij hebben op dit ogenblik meer last van de maatregelen om de ekonomie af te koelen. “

JANSSEN PHARMACEUTICA Christian Verbeeck van Janssen Pharma : “Wij hebben nu meer zorgen door het begrotingstekort en de verschillen tussen de provincies in de terugbetaling van geneesmiddelen. Wij zijn echter twee keer na elkaar erkend als de beste joint venture in China en dus wat beschermd. Een mogelijke instabiliteit is gezien de sociale dispariteit niet verrassend en werd in de planning voorzien. China is geen zaak voor de korte termijn. “

WILLY SNAET (BEKAERT) “Dit werd bij ons ingekalkuleerd. Men is trouwens nooit zeker van de toekomst, waar dan ook. Willen wij echter in onze sektor wereldleider blijven, dan moeten wij wel ginds produceren. Het is een optie op lange termijn. “

PICANOL Bij Picanol, dat eind dit jaar zijn eerste weefgetouwen hoopt te produceren in de Chinese stad Suzhou, beseft men de situatie. “Wij kunnen er niets aan doen, maar we wisten, toen wij onze beslissing namen, dat dit ooit ging gebeuren. Wij hebben ons hiertegen ingedekt. “