Vlag op een modderschuit

Hij is zogenaamd op pensioen sinds vorig jaar. Op de officiële perscommuniqués van Ackermans & vanHaaren (AvH) staat zijn naam niet eens meer vermeld. Maar telkens zich een probleem voordoet – zoals vandaag – springt Erik van Baren (63) op de bres.

De voorzitter van de raad van bestuur van de Antwerpse holding Ackermans & van Haaren (AvH) werpt zich op als reddende engel van de Hollandsche Beton Groep (HBG) tegen de vraatzucht van de Nederlandse baggerreus Boskalis. Zijn voorstel: de inbreng van de bagger- en bouwactiviteiten van AvH-dochters Deme, Van Laere en NMP in HBG in ruil voor een aanzienlijk aandelenpakket. Zo wordt AvH/HBG de grootste baggeraar ter wereld met Zwijndrecht (Antwerpen) als machtscentrum. Het gevaar dat de Antwerpse holding door de operatie haar industriële karakter zou verliezen, wijst Van Baren van de hand: “Wij zijn en blijven een investeringsmaatschappij met baggeractiviteiten als roots. Maar de mondialisering en de kapitaalintensieve investeringen verplichten ons tot schaalvergroting.”

Of de Nederbelg met Frans bloed het tij kan keren, blijft zeer de vraag. De kans is groot dat Boskalis met zo veel geld over de brug komt dat de aandeelhouders van HBG zullen zwichten voor de overvloed aan florijnen. Analisten maken gewag van zo’n 48 miljard frank, of het dubbele van de marktwaarde, toen de eerste gesprekken uitlekten. Bovendien heeft de rijke moeder van Boskalis, de investeringsmaatschappij HAL (27,3%), eveneens een bod gedaan op de aandelen van Deme, de baggerdochter van AvH (39,5%). Vooral mede-aandeelhouder Decloedt (18%) zou wel voor zo’n deal gewonnen zijn. “Wij zijn net als de kruisvaarders. De allianties veranderen elke dag, afhankelijk van project tot project.” Bij het afsluiten van deze rubriek, dinsdagvoormiddag 7 maart, was de raad van bestuur van Deme – waarin ook CFE (39,5%) en de Gimv (3%) zetelen – er officieel nog niet uitgeraakt.

Van Baren is als geen ander thuis in de sector. Het grootste deel van zijn beroepsleven heeft hij op de werven van de groep doorgebracht. Aangezien de baggerwereld uit een kleine, gesloten groep bestaat, kennen de zes overblijvende slijkboeren ( Jan De Nul, Deme, Boskalis, Ballast Nedam, HAM en Van Oord) elkaar allemaal goed. Hier hoort de haute finance niet thuis. Daarbij komt dat HAM – de baggerdochter van HBG – sinds een lucratief megaproject in Saudi-Arabië in de jaren zeventig altijd al een voorkeurspartner van AvH is geweest. Via de joint venture HAMDI – Arabisch voor ‘hij die geloofwaardig is’ – hebben ze lange tijd samen de nieuwe markten in het Midden-Oosten en Zuid-Afrika geprospecteerd. Ten slotte betekent de Nederlandse afkomst van Van Baren een extra troef in het zakendoen met al te vaderlandslievende Nederlanders.

Van Baren vertegenwoordigt de vierde generatie van een baggerfamilie; zijn overgrootvader was een Van Haaren. Na zijn baccalaureaat en aggregaat wiskunde te hebben behaald in Versailles (Frankrijk), studeerde de jonge Nederlander in 1960 af als burgerlijk ingenieur aan de technische hogeschool van Zürich (Zwitserland). Hoewel hij het zijn kinderen niet aanraadt – die vader-zoonrelaties in één en dezelfde onderneming zijn volgens hem te gecompliceerd – stapte Van Baren onmiddellijk in het familiebedrijf. “Als kind al droomde ik van baggeren, schepen en verre landen. Bovendien was mijn vader net gestorven, zodat ik de traditie kon voortzetten.”

Na de fusie tussen Ackermans & van Haaren en Société Générale de Dragage, een dochter van CFE, klom hij in 1974 op tot area manager van de nieuwe joint venture Dredging International. Zes jaar later werd Van Baren lid van het directiecomité, om in 1984 de algemene leiding van het baggerbedrijf over te nemen. In 1990 stapte hij over naar de holding om samen met Luc Bertrand, de huidige directeur-generaal en Manager van het Jaar 1991 de activiteiten van AvH te diversifiëren naar de aannemerij (Van Laere), de uitzendarbeid (Creyf’s), de brouwerijsector (Alken-Maes) – inmiddels weer afgestoten – en andere sectoren. Ook speelde hij in 1991 een sleutelrol in de fusie tussen Dredging International en Decloedt tot Deme om te vermijden dat Boskalis – die weer – de Vlaamse baggeraars zou opslorpen.

Op het eerste gezicht lijkt van Baren wel de tegenpool van zijn partner Bertrand: een spraakwaterval, een levensgenieter, goedlachs en recht voor de raap. De ideale pr-figuur voor een onderneming, maar te weinig diplomatisch voor een financiële holding. De enthousiaste entrepreneur wordt dan ook perfect aangevuld door de koele cijferaar Bertrand. Hoewel geen receptieloper, beschikt Van Baren over een wijdvertakt netwerk. Hij is een man van de wereld, die met stijl door het leven paradeert en veel reist. Zijn voorliefde voor Italië en stijlvolle maatpakken heeft hij nooit onder stoelen of banken gestoken. Hij spreekt nog steeds vloeiend Italiaans, een overblijfsel van zijn periode als area manager van Dredging International in dat land.

eric pompen