Vlaanderen zendt zijn hommels uit

De biologische gewasbeschermer Biobest en de aanrijdingbeveiliger Boplan krijgen van Flanders Investment & Trade de Leeuw van de Export.

43 miljoen hommels, en meer dan 10 miljard insecten en mijten verkocht Biobest vorig jaar vanuit Vlaanderen. Het bedrijf uit Westerlo, de dochter van het beursgenoteerde Floridienne, haalt liefst 96 procent van zijn omzet uit export. Het heeft tien productievestigingen, dochters in zeventien landen, en voert producten uit naar meer dan zestig landen.

Het bedrijf is sinds zijn ontstaan drie decennia geleden elk jaar gegroeid, maar de jongste jaren gaat het snel. Biobest is de sterkhouder van de divisie Life Sciences van Floridienne. Daarvan dikte de omzet vorig jaar aan met een derde, onder meer door vijf overnames in Kenia, Denemarken, Mexico, Frankrijk en Duitsland. In vijf jaar verdubbelde het personeelsaantal van 434 in 2013 naar 1009 vorig jaar. Van de 175 werknemers in Vlaanderen is 62 procent kortgeschoold.

Stichter Roland De Jonghe, een veearts uit Tongerlo, kwam in 1988 op het idee hommels te kweken voor de bestuiving van groenten en fruit. Het hommelbedrijf verlegde snel zijn grenzen, zowel geografisch als met zijn productaanbod. Naast zes soorten hommels – die nog een minderheid van de omzet uitmaken – en meer dan veertig types insecten en mijten levert het nu ook nematoden (kleine aaltjes), biopesticiden (bacteriën, virussen, enzovoort), pheromonen (geurmiddelen) en vallen en vangplaten.

Biobest profiteert daarbij van de drie R’en, zegt CEO Jean-Marc Vandoorne. “De resistentie tegen chemische middelen van de veroorzakers van plagen en ziektes neemt toe. Ook willen de consumenten producten die vrij zijn van chemische residuen, waardoor de grootdistributie steeds strengere criteria hanteert. Ten slotte wordt ook de regelgeving over pesticiden steeds strenger.”

Maar wie een middeltje tegen buxusmot zoekt, kan zich een rit naar de Kempen besparen. Biobest mikt op een aantal kerngewassen met hoge toegevoegde waarde: groenten en fruit, sierteelt, kruiden en medicinale cannabis. Door die keuze kunnen de dertig medewerkers die actief zijn in onderzoek en ontwikkeling, zich focussen.

Een groot deel van het succes schuilt in het luisteren naar en begeleiden van de klanten. “Een chemisch middel doodt alleen, terwijl het bij ons draait om evenwichten. Is er geen plaag, dan moeten onze producten er ook niet zijn. Klaarstaan als er wél een plaag is, vergt veel planning. We leveren binnen 24 uur in België en de buurlanden, en binnen 48 uur wereldwijd. Die snelle logistiek van levende diertjes, temperatuurgecontroleerd, is belangrijk.”

Lego voor magazijnen

In de garage van het ouderlijk huis in Marke begon de 27-jarige Xavier Ramon in 1999 met Boplan, een samentrekking van bouw en planning. Het bedrijf vervelde van een handelaar in synthetische en staalvezels om beton, kunststof of gips te versterken, tot een distributeur van veiligheidsapparatuur en, sinds 2003, een fabrikant van val- en stootbeveiligingen en aanrijdbeveiligingssystemen. Het bedrijf is sinds 2011 gevestigd in de Gullegemse deelgemeente Moorsele, maar heeft inmiddels ook vestigingen in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje, Duitsland en de Verenigde Staten.

Denk bij de producten van het West-Vlaamse bedrijf aan verkeersremmers, vangrails, en ballustrades die machines, poorten, stapelrekken of dragende zuilen beschermen. Dat gebeurt in magazijnen en productiehallen, luchthavens, ondergrondse parkings tot en met boorplatformen en (petro)chemische sites.

De grote vernieuwing die Ramon en zijn team introduceerden, was dat ze niet met staal werkten, maar met kunststof. Dat biedt tal van voordelen: kunststof roest niet, is samendrukbaar en flexibel, en heeft een extreem lange levensduur. “Bovendien hanteren we een doorgedreven cradle-to-cradle-filosofie”, weet Ramon: “We nemen oude installaties terug en recycleren ze tot nieuwe grondstoffen voor andere veiligheidstoepassingen.”

Bovendien maakten de West-Vlamingen er een modulair systeem van, dat eenvoudig te installeren is. “Het is een soort Lego: de klant kan de lay-out volledig zelf configureren.” Met sensoren maakt Boplan de beveiliging ook slimmer. Die kan nu een alarmsignaal uitsturen, of gegevens doorgeven over de ernst en de schade van de aanrijding.

Boplan investeerde vorig jaar 2,5 miljoen euro in een nieuwe productiehal en extra kantoren in Moorsele. Dat moet helpen de omzet tegen 2020 te verdubbelen. Geen wonder dat het bedrijf, net als Biobest, de jongste twee jaar werd opgenomen in de Trends Gazellen, onze ranglijst van groeibedrijven. De export staat inmiddels voor 88 procent van de omzet. Op het klantenlijstje prijken onder meer namen als IKEA, Coca-Cola, Audi, BMW, Volkswagen, Danone en Nestlé.