Vrijdagmiddag, het halfoogstweekend komt eraan. Op de E40 richting kust is het slalommen tussen de aanstormende toeristen. Ook de Brugse binnenstad zit afgeladen vol met gasten. Daar bevestigt Rik De Keyser, directeur van het WES (een toonaangevende denktank op het vlak van toeristisch onderzoek), de indruk dat de Belgische toeristische sector dit jaar nog niet veel reden tot klagen had.
“Hoewel het nog wat vroeg is om een balans op te maken van het toeristische seizoen, zijn de eerste signalen vrij positief. Er gaan weer meer mensen op vakantie buitenshuis, wat vooral te danken is aan de gunstige economische conjunctuur. Vooral het beschikbare inkomen bepaalt of de mensen elk jaar één, twee of drie keer op reis gaan.”
TRENDS. Trekken de Belgen liever naar het buitenland of verkiezen ze vakantie in eigen land?
RIK DE KEYSER (WES). De voorbije jaren moest het binnenland continu marktaandeel inleveren ten voordele van vooral de zuiderse bestemmingen of de verre afstanden. De lage prijzen brachten deze reizen binnen ieders bereik. Maar de jongste jaren merken we een kentering. De kust en de Ardennen verliezen niet langer marktaandeel – de kust boekte zelfs een bescheiden winst. Het marktaandeel van wat we groen Vlaanderen noemen, zit zelfs al enkele jaren in de lift, hoewel de groei er nu vermindert.
Is een vakantie in het binnenland niet duur in vergelijking met bijvoorbeeld een zuiderse reis?
De politiek van de touroperators om goedkope buitenlandse reizen aan te bieden, plafonneert het prijsbeleid van de binnenlandse sector. Die mag zichzelf niet uit de markt prijzen. Maar louter concurreren op prijsvlak is onmogelijk. Een dergelijk beleid zou bovendien nefast zijn voor de binnenlandse sector omdat de toerist steeds meer kwaliteit vraagt en let op de prijs-kwaliteitverhouding. De toerist van vandaag beschikt over enorm veel informatie, heeft meer en meer reiservaring en is doorgaans beter opgeleid. Je krijgt met andere woorden een kritische klant. Dus is de sector gedoemd om meer kwaliteit te bieden, zonder dat daarbij de prijs uit het oog mag worden verloren.
Investeren de kust, de steden en de Ardennen voldoende in die kwaliteit?
Er zijn op verschillende terreinen investeringen nodig.
Ik denk in de eerste plaats aan het openbaar domein: de binnenstedelijke en natuurlijke omgeving die moet worden gevrijwaard en versterkt. Want wat is toerisme: nieuwe regio’s ontdekken. Er is geen toerisme als de regio’s waar men woont te veel lijken op de vakantiebestemmingen. Als de badplaatsen bijvoorbeeld een veel te verstedelijkte indruk geven, komt het voornaamste klantenbestand – uit Brussel en Antwerpen – in een gelijkaardige omgeving terecht. Dat kan niet de bedoeling zijn. Aan de kust zijn echter al heel wat inspanningen geleverd door de lokale besturen: de heraanleg van dijken of de aanleg van verkeersvrije winkelstraten. Ook de Vlaamse Gemeenschap droeg met haar actieplan een steentje bij.
Een tweede domein is de toeristische infrastructuur zelf. Het gaat dan niet alleen om logies-infrastructuur, maar ook om de uitbouw van attracties die de moeite zijn om er naartoe te trekken. De logies-infrastructuur is fel verbeterd dankzij een aantal reglementeringen op Vlaams niveau, zoals de brandveiligheid in hotels. Heel wat hotels hebben geïnvesteerd, terwijl andere het voor bekeken hielden. Er vond dus een sanering plaats van de sector. Nu is er een sanering bezig – of noem het een upgrading – van de campings. Op die manier verkrijgen we toch een beter logiesproduct. Ook op het vlak van de attracties leeft er een en ander, al hadden we daar toch een zekere achterstand tegenover het buitenland.
Slaagt de Belgische sector er meer dan vroeger in buitenlandse toeristen te lokken?
De mogelijkheden zijn er in elk geval, want toerisme is een groeisector. Vandaag zijn er wereldwijd 600 miljoen toeristische aankomsten. Over twintig jaar zullen er dat een miljard zijn. Dat komt neer op een groei van ruim 4% per jaar. Het inkomende reisverkeer in België stijgt, zeker in de steden – omdat die een wereldwijde reputatie genieten. De aantrekkingskracht van de kust op de buitenlanders is een stuk lager omdat de kust zijncliënteel moet vinden in een straal van 300 tot 400 kilometer. Dat beperkt de groeimogelijkheden. Groen Vlaanderen heeft zelfs nog een kortere straal.
Lijdt België als toeristische bestemming onder het gedeukte internationale imago?
Die impact moet je sterk relativeren. Dioxinecrisis of niet, het seizoen is niet slecht. De mensen vergeten ook vrij snel. Kijk naar de situatie in Egypte. Driekwart jaar na de golf van aanslagen had je alweer een belangrijke toeristenstroom naar Egypte.
Uit een studie van het WES bleek een trend naar steeds kortere vakanties. Is dat geen gunstige trend voor de nabijgelegen vakantiemogelijkheden in eigen land?
Het aantal korte vakanties (tot drie dagen) in het binnenland neemt inderdaad toe. Maar daartegenover staat dat binnen de gestabiliseerde Belgische vakantiemarkt de gemiddelde verblijfsduur daalde. In het begin van de jaren tachtig bleef de Belg nog gemiddeld vijftien dagen weg. Nu houdt hij het op elf dagen. Die twee fenomenen – de kortere lange vakanties, en meer korte vakanties – leiden tot een meer versnipperde vakantiemarkt waar de concurrentie hard is. Want wie een weekendje plant, kan kiezen uit Disneyland Parijs, een gastronomisch weekend in de Ardennen of een citytrip naar Barcelona.
Heeft de geïnformeerde toerist van vandaag nog een reisagent nodig?
De informatietechnologie zal zorgen voor een meer rechtstreekse relatie tussen vraag en aanbod. Wie het vliegtuig neemt, kan op Internet meteen zelf het goedkoopste tarief opsporen en de vlucht boeken. Een aantal tussenpersonen zal het moeilijk krijgen. Wie zeker wil zijn, moet reageren op de trend van de individualisering en vakantieproducten op maat aanbieden. De klant wil à la carte een vakantie samenstellen en meteen weten wat dat hem zal kosten. Die aanpak staat nog in de kinderschoenen terwijl er een fundamentele behoefte aan keuze is.
DAAN KILLEMAES
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier