Vlaanderen krijgt steun uit onverwachte hoek

De Vlaamse defensie-industrie krijgt steun uit onverwachte hoek. Philippe Suinen, voorzitter van de Raad voor Nijverheidscompensaties, pleit voor regionaal evenredige economische compensaties bij militaire bestellingen. Net op een moment dat de Waalse industrie bijna een monopolie heeft in deze niche.

Vandaag stapt Philippe Suinen, de topman van het Waalse exportagentschap Awex, met de Vlaamse minister van Economie Jaak Gabriëls ( VLD) op het vliegtuig in Deurne. Ze reizen samen naar de luchtvaartbeurs in het Britse Farnborough, waar ook de Flemish Aerospace Group (Flag), de organisatie van de Vlaamse luchtvaartbedrijven, van de partij is.

Suinen is ook voorzitter van de Raad voor Nijverheidscompensaties, die de federale minister van Economische Zaken Charles Picqué ( PS) adviseert over compensaties voor overheidsbestellingen. “De Raad liet lange tijd weinig van zich horen,” zegt Suinen. “Maar het moment is gekomen om duidelijkheid te vragen. Economische Zaken en Landsverdediging moeten met elkaar overleggen over de leverings- en productiecontracten in het licht van militaire bestellingen. Omdat dat te weinig gebeurt, dreigen Waalse, Brusselse en Vlaamse ondernemingen omzet te verliezen. Ze moeten de handen in elkaar slaan om hun economische belangen te verdedigen.”

De regering- Verhofstadt besliste bij haar start een einde te maken aan de compensaties bij militaire contracten. Suinen: “Daarmee stond België alleen in de Europese Unie, die voor deze bestellingen een uitzondering toestaat op het principe van de liberalisering van overheidsbestellingen. Bij de productie van de militaire Airbus hebben alle deelnemende landen bijvoorbeeld recht op compensaties. Moet er soms een speciale voetnoot komen dat ons land ervan afziet? Het gaat hier over bestellingen ter waarde van 1,3 miljard euro!”

Barco kiest voor kaki

Het lijkt paradoxaal dat Suinen net vandaag pleit voor een gezamenlijke Vlaams-Waalse aanpak van de economische compensaties. “Tot voor kort liep alles voor de Waalse industrie van een leien dakje,” horen we bij Karel Vervoort van de Flag. “Bij het Airbuscontract werden geen interregionale afspraken gemaakt, net omdat er officieel geen compensaties meer bestónden. De Waalse industrie kreeg, gesteund door het kabinet van Landsverdediging, dus vrij spel. Als de productie van de A400M ooit start, hebben Waalse ondernemingen in de huidige werklastverdeling recht op 80% van de rechtstreekse compensaties.”

De verdeling van de Airbuscontracten gebeurt binnen Flabel, de Belgische lobbygroep voor militaire bestellingen, waarvan ook Barco lid is. “Mogelijk een omzet van tientallen miljoenen euro,” zegt Jean-Pierre Tanghe, vice-president van Barco, over het belang van de A400M-bestelling voor Barco View. Dat werkt al mee aan de levering van schermen aan de Airbus, en is een onderaannemer bij de bouw van de A380 (de burgerlijke versie van het transportvliegtuig). “Wat de (militaire) A400M betreft, is de situatie onduidelijk,” aldus Tanghe. “We hopen ook voor dit contract met Airbus te kunnen werken. De Vlaamse overheid steunt ons in dit dossier, omdat een correcte verdeling van de bestellingen wordt geëist. Of we ook worden gesteund door de Belgische administratie? Geen commentaar.”

Het valt overigens op dat Barco openlijk de militaire kaart trekt. Ooit was dat anders. Tanghe berekent dat 12% van de Barco-omzet (792 miljoen euro) bestaat uit bestellingen voor de defensie-industrie. “Deze niche was enkele jaren geleden met 3% verwaarloosbaar. Omdat de omzet van Barco wegens de herstructurering afneemt, stijgt dat aandeel volgend jaar tot 14%. Militaire bestellingen zijn dikwijls de basis voor onderzoek en ontwikkeling, waarmee we ons ook kunnen positioneren in de civiele sector.”

Zeker voor Wallonië is de militaire industrie een essentieel onderdeel van het economische beleid. Suinen: “In een ietwat naïef pacifisme wou Vlaanderen er komaf mee maken. Ik heb moeite met dat standpunt.”

Versoepeling onder Waalse druk

De Raad, die Suinen voorzit, berekent of de compensaties volgens de afgesproken verdeelsleutels gebeuren (Vlaanderen: 55-56%, Brussel: 10-12%, Wallonië: 33-36%). “Op een totaal aantal bestellingen ter waarde van 2 miljard euro, heeft Wallonië in de afgelopen jaren zo’n 50 miljoen euro aan contracten gemist – terwijl het er recht op had,” meent Suinen.

“Of de A400-bestellingen de balans weer in evenwicht brengen? Ah neen! Die werden immers beslist op een moment dat er geen regionale verdeelsleutels geldig waren, omdat de compensatiepolitiek was afgeschaft. Het is toch normaal dat Airbus zich op een vrije markt wendt tot Waalse bedrijven met hun klassieke kennis ter zake.”

Suinen schaart zich achter de federale regering, die opnieuw een (beperkte) regionale compensatiepolitiek invoerde. Dat gebeurde onder druk van vooral de Waalse industrie. Stilaan begon de federale afwijzing van militaire compensaties zich ook tegen haar te keren. Zo zag het ernaar uit dat de bouw van een commandoschip voor de marine (geraamde kostprijs: 300 miljoen euro) zou worden toegewezen aan een Nederlandse onderneming – die het spel volledig volgens de regels van de vrije markt speelde. Dat was niet naar de zin van de Waalse militaire lobby. Die wou evenmin bij andere militaire contracten, zoals een bestelling van gevechtshelikopters die op 1,25 miljard euro wordt geraamd, uit de boot vallen.

Karel Vervoort: “Even hoopte de klassieke Waalse defensie-industrie het ‘militaire’ terrein voor zich alleen te hebben. Maar buitenlandse ondernemingen zagen de opening en verstoorden het spelletje Monopoly. Daarom verandert Wallonië het geweer van schouder en klinkt er weer een pleidooi voor compensaties.”

Hans Brockmans [{ssquf}]

De Waalse industrie wil de herinvoering van economische compensaties bij militaire bestellingen, en is bereid met Vlaanderen te delen.