In de strijd tegen de lange wachtlijsten voor sociale woningen wil de Vlaamse regering tegen 2042 56.000 extra sociale woningen bouwen. Gemeenten die weigeren hun deel te doen, zullen financieel gestraft worden. Dat staat in het nieuwe Bindend Sociaal Objectief (BSO) dat de Vlaamse regering heeft goedgekeurd op voorstel van minister van Wonen Melissa Depraetere. Volgens de Vooruit-minister wordt er ook een extra inspanning gevraagd van de huurder zelf. Zo wordt het vereiste taalniveau van sociale huurders verhoogd en voor nieuwe sociale huurders stijgt de prijs ook met “30 tot 50 euro”.
Vlaanderen kampt al jaren met een nijpend tekort aan sociale woningen. Bijna 200.000 gezinnen staan op de wachtlijst. Het huidige Bindend Sociaal Objectief (BSO) – de Vlaamse regeling die gemeenten verplicht tot een bepaald aantal sociale huurwoningen te komen – loopt eind dit jaar af. Het doel was om 50.000 extra sociale woningen te realiseren. Daarvan zijn er op vandaag 35.000 gerealiseerd.
Minister Depraetere timmert al langer aan een nieuw BSO. Nu is er een akkoord binnen de regering. Tegen 2042 moeten er 56.000 extra sociale woningen bijkomen. Daarbij gaat het om 45.000 verplichte woningen die verdeeld worden over de Vlaamse gemeenten. De resterende 11.000 zijn op te nemen door gemeenten die meer willen doen.
Strenger voor huurders en gemeenten
Depraetere wil ook strenger zijn voor gemeenten die weigeren hun deel te doen. Die gemeenten mogen zich verwachten aan een financiële sanctie. Concreet zullen de betrokken gemeenten een bijdrage moeten leveren aan de huurpremie. Op die manier wordt de sanctie een “rechtstreekse investering in de koopkracht van wie huurt”, aldus Depraetere.
De Vlaamse regering vraagt tegelijk een extra inspanning van de sociale huurders. Zo wordt het vereiste taalniveau verhoogd van niveau A2 naar B1 mondeling. Bij niveau A2 kan iemand een eenvoudige conversatie voeren en begrijpt men korte en eenvoudige zinnen over alledaagse zaken zoals familie of boodschappen. Bij taalniveau B1 kan iemand een vlot gesprek voeren, zijn mening geven en omgaan met situaties op school, op het werk of in de vrije tijd. De kandidaat-huurders moeten zich ook verplicht inschrijven bij de VDAB.
Lees ook: ‘We hebben geen Vlaamse minister van Wonen nodig, maar een minister van Bouwen’
“We investeren de komende jaren een pak geld in extra sociale woningen. Dan mogen we van onze huurders ook verwachten dat ze Nederlands leren en willen werken. Dat is bovendien vooral in hun eigen belang. Nederlands leren is de motor van alles. Voor het vinden van een job. Om je kinderen te helpen bij hun schooltaken. En om een babbeltje te slaan met je buren en je te integreren”, dixit Depraetere.
Om de doelstelling te realiseren zal “iedereen zijn steentje moeten bijdragen”. Daarbij hoort volgens Depraetere ook de “moeilijke beslissing” om de huurprijs voor nieuwe sociale huurders te verhogen met “30 tot 50 euro”.
Voordelige lening
“Laat mij duidelijk zijn: voor wie in zijn huidige woning blijft wonen, verandert er niets”, aldus Depraetere. Maar wie dus naar een gerenoveerde of nieuwe sociale woning verhuist, zal 30 tot 50 euro meer moeten betalen. Maar die gezinnen krijgen dan wel “een lagere energiefactuur en meer wooncomfort in de plaats”, klinkt het.
Om extra woningen te kunnen bouwen en renoveren voorziet de Vlaamse regering deze legislatuur een ongezien budget. Zo is er een budget van zes miljard euro voorzien voor de bouw en renovatie van sociale woningen.
Om het bouwtempo te versnellen, zullen de de woonmaatschappijen kunnen rekenen op een voordelige lening van de overheid. De minister gaat de rente hiervoor verder verlagen van -1 procent naar -2 procent. “Zo maken we de investering voor woonmaatschappijen een vierde goedkoper. Bouwen en renoveren is duur. Daarom gaan we woonmaatschappijen extra financieel ondersteunen. Hun hoofdopdracht voor de komende jaren is duidelijk: meer betaalbare woningen bouwen en leegstaande en verouderde woningen renoveren”, aldus nog Depraetere.