“Vertrouwen geeft bedrijven energie”

Niets werkt zo snel in zakendoen als vertrouwen. Dat is de stelling van Stephen M.R. Covey, de zoon van de wereldberoemde managementgoeroe. Hij bracht lessen in vertrouwen mee naar België. Dat is geen luxe, want: “Wanneer het vertrouwen groot is, stijgt de snelheid van handelen en daalt de kostprijs.”

Niet alleen lokte Stephen M.R. Covey aanzienlijk minder volk naar zijn seminarie in Brussel dan zijn vader in oktober 2009, ook in hun verdiensten vallen grote verschillen op te tekenen. Een speech van vader Covey, die onlangs besliste om geen seminaries meer te geven, kostte volgens de website Speaking.com meer dan 75.000 euro. Stephen junior komt overgevlogen uit Utah voor 25.000 tot 30.000 euro. Toch boert de jonge Covey niet slecht: 130 seminaries per jaar, de laatste jaren in 35 landen. Zijn boek The Speed of Trust verkocht inmiddels al een miljoen exemplaren.

Zoon maakte vader groot

Deze vergelijkingen achtervolgen de ‘jonge’ Stephen over de hele wereld. Een beetje onterecht, want hij was het die als stille CEO de organisatie van zijn vader tot een internationaal succes maakte. “Ik wilde niet de weg van mijn vader opgaan”, vertelt hij in een exclusief interview na het seminarie. “Ik wilde liever een eigen carrière uitbouwen.” Maar hij belandde toch in het bedrijf van Stephen senior en wist in de eerste drie jaar de omzet van het Covey Leadership Center bijna te verdubbelen. De winst steeg met meer dan 1200 procent. Tijdens zijn CEO-schap vestigde het bedrijf zich in veertig landen en steeg de aandeelhouderswaarde van 2,4 miljoen tot 160 miljoen dollar. Vervolgens orkestreerde hij de fusie met Franklin Quest tot FranklinCovey, de grootste aanbieder van leiderschapstrainingen ter wereld.

Het was vooral tijdens deze fusie in 1997 dat hij de kracht van vertrouwen leerde kennen en gebruiken. De samenwerking vlotte namelijk niet. “Ik veronderstelde te veel”, zegt Covey als schuldbelijdenis. “Ik was voorbijgegaan aan het creëren van vertrouwen binnen het nieuwe bedrijf. Ik dacht dat mijn reputatie en geloofwaardigheid wel bekend zouden zijn.” Maar dat waren ze niet. Hij werd door de Franklin-mensen gezien als het zoontje dat zijn leidinggevende positie te danken had aan zijn naam. Toen hij besefte dat al zijn beslissingen in twijfel werden getrokken, wierp hij het heikele punt in een vergadering op tafel. “We kunnen over de strategie praten, maar als jullie liever praten over de fusieproblemen die jullie echt bezighouden, doen we dat. We praten over alle moeilijke vragen, zoals: ‘Stel dat we jou, Stephen, niet vertrouwen bij het nemen van een aantal beslissingen’. Dat heb ik in elke staat herhaald, tot verbazing van mijn mensen die eindelijk durfden te vertellen wat er op hun lever lag.”

Geen zeven maar dertien habits

‘De waarheid vertellen’ werd later de eerste van de dertien gedragingen waarmee iedere manager en werknemer volgens Covey snel vertrouwen kan opbouwen, zowel privé als zakelijk. “Nee, ik maak het mezelf niet makkelijk door me dertien gedragingen op te leggen. Mijn vader had maar 7 habits of highly effective people en geeft toe dat hij het soms moeilijk heeft ze op te volgen.” Enkele andere gedragingen zijn: rechtdoorzee zijn, respect tonen, transparantie creëren, fouten rechtzetten, duidelijkheid scheppen over verwachtingen en de realiteit onder ogen zien.

Het moeilijke is dat we nauwelijks opmerken wanneer er vertrouwen is, maar plots wel als het er niet meer is. “In een relatie vol vertrouwen communiceer je transparant, aangenaam, vlot, soms non-verbaal. Daarom hoef je het niet altijd met elkaar eens te zijn. Het creëert energie en zorgt ervoor dat mensen zich engageren.” Covey noemt vertrouwen zelfs de belangrijkste competentie die leiders moeten bezitten. Bij een groot vertrouwen stijgt de snelheid van handelen en daalt de kostprijs.

De Coveys beïnvloeden elkaar

Niet alle dertien gedragingen zijn even verrassend. Covey zegt zelf dat het om gezond verstand gaat. We weten wel hoe we vertrouwen op moeten bouwen, maar doen het niet (goed). Dat vinden we ook bij zijn vader terug. “Begin bij jezelf”, huldigt zowel vader als zoon als belangrijkste principe. En ook: luister tot het einde zonder intussen een antwoord te bedenken. In omgekeerde richting vinden we ‘de snelheid van vertrouwen’ terug in het laatste boek van de meester, Predictable Results in Unpredictable Times.

Covey: “De ideeën van mijn vader zijn de software van mijn verstand. Maar vertrouwen was bij hem slechts een paragraaf; ik besloot hier veel dieper op in te gaan. Over vertrouwen is nog veel te zeggen in een wereld waar de voorbije vijf jaar veel vertrouwen verloren is gegaan.”

Op reis mist de vader van vijf kinderen, van wie er een volgens de traditie Stephen heet, zijn familie. Of hij religieus en sportief even rechtlijnig als zijn vader is, valt moeilijk op te maken. Wel zit hij minder strak in het pak en zegt hij elke dag te proberen aan sport te doen, terwijl we van Covey senior zeker weten dat hij dagelijks het zwembad in duikt. Verder ontdekken we een even witte glimlach en even warme hand. “Maar hij mist het charisma”, zegt een cursist.

Vertrouwen moet je verdienen

De meeste indruk maakt Covey met voorbeelden uit zijn persoonlijke leven. Hoe hij ooit de belofte maakte een jaar lang alleen water te drinken, het zich beklaagde, maar zich toch aan zijn belofte hield. Door een belofte te houden, verhoog je je integriteit. Je moet eerst jezelf vertrouwen voordat je het vertrouwen van anderen kunt winnen. Hij vertelt ook hoe hij zijn zestienjarige zoon na een snelheidsovertreding zijn rijbewijs afnam. Na een paar maanden zei de zoon klaar te zijn om zich aan de regels te houden en won opnieuw het vertrouwen van zijn vader. Of hoe zijn zelfvertrouwen afnam door ‘s morgens te blijven liggen nadat de wekker was afgegaan. “Ik nam me elke avond voor om vroeg op te staan om te sporten. Maar ‘s morgens dacht ik meer nood te hebben aan slaap dan aan sport en draaide me nog eens om. Om daar een einde aan te maken, besloot ik me aan mijn beslissing van ‘s avonds te houden. Nu zet ik de wekker minder vaak op een vroeg uur, maar ik stap uit bed wanneer hij rinkelt.”

De voorbeelden doen ons inzien dat vertrouwen opbouwen in jezelf en anderen niet onoverkomelijk is. Met een paar actiepunten – “Kies maximaal drie gedragingen” – kunt u uw vertrouwen verhogen. “Maar wat als de moed me ontbreekt?” wil een cursist weten. Die moet uit uw zelfvertrouwen komen, antwoordt Covey. “Het is natuurlijk niet in één dag te leren. Ik geef u een kader, de taal en het proces. Daarmee moet u zelf aan de slag. Succes.”

HANS HERMANS

“Stel uw motieven in vraag: wordt u door zelfbelang of het algemeen belang gemotiveerd?”

Hij maakte ooit de belofte om een jaar lang alleen water te drinken, beklaagde het zich, maar hield zich aan zijn belofte.