In Vlaanderen rijpen de geesten om onze kindjes ondernemerschap van in de wieg in te lepelen. Inderdaad, ons land doet het internationaal niet goed in ondernemerschap. We hebben heel weinig ondernemers in vergelijking met landen zoals Thailand of Peru. Men vergeet er wel eens bij te zeggen dat het in vele landen ondernemen is of sterven van de honger. Toch werd het Antwerpse initiatief voor een kleuter- en basisschool voor toekomstige ondernemers op luid applaus onthaald.
Mijn populaire krant suggereerde een beeld van achtjarigen die met open mond zitten te luisteren naar Fernand Huts en Marc Coucke. Ik vermoed dat de initiatiefnemers van de school slimmer zijn dan zulke dwaze dingen te doen. En als ze dan toch Coucke vragen, zou ik hem laten vertellen over de Ronde van Vlaanderen. En als de kindjes een musical zouden opvoeren, zouden ze niet alleen zingen, maar ook een kosten-batenanalyse maken. Een wat vreemde term voor een opleiding ondernemerschap. De overheid wordt verondersteld kosten-batenanalyses van haar projecten te maken. Ondernemers berekenen winstgevendheid of rendement.
Laten we eens nadenken over het curriculum van zo’n school. Het eerste wat je nodig hebt als ondernemer is gezond verstand. Per definitie is dat niet aan te leren. Ondernemers zien opportuniteiten waar bureaucraten vooral problemen zien. Dit zou je kunnen indoctrineren. Denk positief! Ga niet naar de Universiteit Gent, want die hebben als slogan: durf denken, een oproep om kritisch en onafhankelijk te zijn. Onafhankelijk, oké, voor ondernemers is dat de hoogste waarde, maar kritisch? Liever niet, je moet als ondernemer handelen, risico’s nemen, ervoor gaan.
Je moet onredelijk zijn. De ondernemer gaat slapen met de slogan van George Bernard Shaw boven het bed: ‘De redelijke mens past zich aan de wereld aan. De onredelijke mens volhardt in zijn pogingen de wereld aan hemzelf aan te passen. Derhalve is alle vooruitgang afhankelijk van de onredelijke mens.’ Wauw, dat zou voor mij als docent aan zo’n school nogal een opdracht zijn: kindjes wees onredelijk, dat is wat we hier leren. Neen, Jimmy, je mag nog niet naar huis, de les is maar pas begonnen. Wees redelijk! Oei, sorry Jimmy, verkeerd argument in deze school. Ja, Laura, jij moet ook huiswerk maken. Je wil als enige geen huiswerk? En je zult blijven stampvoeten tot je gelijk krijgt? Goed zo, Laura, tien op tien voor het vak onredelijkheid.
In elke degelijke Vlaamse horecaopleiding wordt geleerd hoe je het best in het zwart werkt met de kleinste kans op gepakt te worden. Zal dit thema ook aan bod komen? En zo ja, wat zal dan de basisboodschap zijn? Ik heb een voorstel: beste kindjes, een samenleving is heel groot en zeer complex. Je hebt mensen die in het ministerie van Volksgezondheid kijken of onze geneeskunde niet in handen is van oplichters. Je hebt ambtenaren die kijken of de concurrentie wel eerlijk verloopt. Het ministerie van Buitenlandse Zaken helpt landgenoten in het buitenland. Je hebt rechters die de boeven achter tralies steken. Je hebt ambtenaren die kijken of we wel voldoende rusthuizen hebben.
Zonder al deze mensen, leerkrachten, verpleegkundigen, rechters, lijkschouwers, operazangers ben je als ondernemer niets. Het eerste wat we hier in onze school dus leren is: respecteer de overheid, respecteer iedereen die ervoor werkt en betaal dus graag belastingen. Hoe, Laurens, je papa is ondernemer en zegt dat alle ambtenaren lui zijn? Laurens, zegt je papa ook dat alle ondernemers foefelaars zijn? Nee toch! Ja, er zijn luie ambtenaren, net zoals er stoute ondernemers zijn. De overheid is onze vriend, beste kindjes, wij leven in een democratie, wij verkiezen onze politici, en als ondernemer is het dus onze plicht rechtmatige belastingen te betalen.
Ik stop, want ik denk dat ik echt niet zou passen in die school. Ik vermoed dat de enthousiaste supporters wel iets anders voor ogen hebben. En in ieder geval, het lef hebben om zo’n school op te richten en er een grote mediacampagne rond te voeren, lijkt me een rolmodel te zijn waar waarschijnlijk meer uit te leren is dan uit alle mogelijke cursussen over kosten-batenanalyse.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
Ik zal geen les geven in de ondernemersschool voor kleuters.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier