Veranderlijke wind

De olieramp in de golf van Mexico heeft alvast één voordeel: ze drukt de Amerikanen nog eens met de neus op de negatieve aspecten van hun olieverslaving. De ontginning van olie wordt steeds gevaarlijker nu de gemakkelijke velden in de VS uitgeput geraken. Ofwel moet de olie in onstabiele regio’s gehaald worden, wat leidt tot militaire conflicten (Irak) ofwel moet hij in de diepzee gezocht worden, wat het risico van ernstige milieurampen verhoogt. De oplossing is duidelijk: minder olie verbruiken en energie op een andere manier opwekken. President Obama stelde vorige week dat de VS dringend van zijn olieverslaving afmoet en moet investeren in energiebesparing en hernieuwbare energie. Hij maakte zelf de vergelijking met de Tweede Wereldoorlog, toen de Amerikaanse industrie in een recordtempo de grootste en de beste oorlogsmachine assembleerde. Dat soort inspanning zou nu dus nodig zijn op het gebied van hernieuwbare energie, stelt Obama. Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan wil de Europese Commissie ook een versnelling hoger schakelen. Na het debacle van Kopenhagen bleef Europa verweesd achter met de scherpste doelstelling: 20 % energiebesparing (ten opzichte van 1990), 20 % minder CO2-uitstoot en 20 % hernieuwbare energie in 2020. Het had 30 % minder CO2-uitstoot kunnen zijn indien de anderen ook wat meer ambitie aan de dag hadden gelegd. De Commissie oordeelt nu dat we misschien toch beter de 30 % CO2-reductie in 2020 nastreven. Door de recessie wordt het een net iets te eenvoudige klus om die 20 % te halen. Europa dreigt zijn koploperspositie op het gebied van hernieuwbare energie te verliezen indien we niet ambitieuzer zijn, meent de Commissie.

Zetten we onze tocht richting China voort. Misschien eerst even halt houden in Pakistan, want daar werd de voorbije weken een recordtemperatuur opgemeten van 53°C. Daarnaast was de eerste jaarhelft wereldwijd de warmste ooit, wat erop duidt dat de opwarming van de aarde doorgaat. In China zelf zijn de autoriteiten druk bezig met hun twaalfde vijfjarenplan (2011-2015) bijeen te pennen. Hernieuwbare energie zal een van de speerpunten van het plan zijn, vooral in de wetenschap dat fossiele energiebronnen eindig zijn en dat voor sommige (olie) dat eindpunt niet zo veraf ligt. China zelf produceert nu al 46 % van alle zonnepanelen. Er zijn dus weinig sectoren als die van de hernieuwbare energie waarvan zoveel verwacht wordt en die een enorm toekomstpotentieel hebben.

Er is wel een zeer belangrijke ‘maar’. Alle vormen van hernieuwbare energie hebben nog steeds overheidssteun nodig om levensvatbaar te zijn. En met de financiën van die overheden is het, zoals u wellicht weet, niet fantastisch gesteld. Spanje bijvoorbeeld was de voorbije jaren een van de koplopers op het gebied van zonne- en windenergie, mede door een gunstig financieringsregime. Door de noodlijdende staatsfinanciën ziet de regering zich ertoe verplicht de hakbijl te zetten in de feed-intarieven, waardoor investeringen in hernieuwbare energie minder aantrekkelijk worden. Er is ook sprake van dat ze retroactief subsidies zou verlagen, dus lagere feed-intarieven dan beloofd voor projecten van de voorbije jaren. Dat zorgt voor veel onzekerheid bij investeerders. Daarnaast werden projecten in hernieuwbare energie gefinancierd met een grote schuldhefboom. De kredietcrisis maakt die financiering ook een stuk moeilijker. Dat terwijl de productiecapaciteit bij de hernieuwbare-energiespelers verder stijgt en de verkoopprijzen dalen.

De sector zit dus geprangd tussen die twee tendensen. Schitterende langetermijnvooruitzichten, maar op korte termijn heel wat onzekerheden, waardoor de sector risicovol is. De echte doorbraak van de sector komt er wellicht wanneer hernieuwbare energie niet langer subsidies nodig heeft, wat kan door verdere technologische productiviteitswinsten, hogere energieprijzen of een hogere CO2-prijs. Het is een beetje zoals bij de solden. Je trekt best eens een week voor de solden op onderzoek door de winkelstraat, zodat je weet wat je wilt en op het moment zelf de beste koopjes kunt doen. Het is nu het moment om het huiswerk te maken in de hernieuwbare-energiesector, om later goed toe te slaan. (C)

DE AUTEUR IS ECONOOM BIJ PETERCAM.

Stijn Decock

Hernieuwbare energie heeft overheidssteun nodig om levensvatbaar te zijn, maar met de financiën van de overheden is het niet bepaald fantastisch gesteld.