“Veel kansen voor Belgische milieubedrijven”

De Mexicanen weten de Belgische specialiteiten te waarderen. Onze export naar het zonnige land van de sombrero’s groeide in 2002 met 17,6 %. “Maar als ze in Washington niezen, krijgen ze hier een longontsteking,” zegt Guido Cole, de Vlaamse handels-vertegenwoordiger in Mexico.

Vanaf vandaag, 13, tot en met 20 maart organiseert Export Vlaanderen exportdagen over Noord- en Zuid-Amerika. Daar zullen de mogelijkheden van Mexico worden toegelicht door economische specialisten. Info: Kathleen Bruyland, tel. 02 504 88 49.

Mexico.

Sinds de toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie ( WTO), in 1988, heeft Mexico zijn macro-economische cijfers geleidelijk kunnen rechttrekken. “Met 100 miljoen inwoners en een bruto nationaal product van 645 miljoen dollar in 2002 bekleedt dit Latijns-Amerikaanse land de tiende plaats op de wereldranglijst van commerciële machten” zegt Jacques Levy, professor Internationale Financiën aan de Solvay Business School in Brussel en de Mexican Commercial and Banking School in Mexico City. “En dan moet je beseffen dat 40 % van wat er in dit land wordt geproduceerd, niet in de officiële cijfers is terug te vinden.”

Na de devaluatie van 1995 heeft de Mexicaanse regering eindelijk stabiliteit in haar economie weten te bewerkstelligen. Ondanks de internationale recessie ogen de statistieken in 2003 nog altijd goed: een verwachte groei van 3 %, een buitenlandse schuldgraad van amper 10 %, 15 miljard dollar aan buitenlandse investeringen, een verviervoudiging van de export op één decennium tijd, een lage inflatiegraad en een stabiele munt. “Maar de eerste tekenen van achteruitgang doemen op,” waarschuwt Guido Cole, de Vlaamse handelsvertegenwoordiger in Mexico. “De afgelopen maanden zakte de waarde van de munt van 9 naar 12 peso per euro. Over deze stille devaluatie spreekt echter niemand. Maar het maakt import uit Europa toch een pak duurder. Gelukkig heeft deze achteruitgang weinig of geen invloed op onze handelsbalans. Ons land exporteert vooral nicheproducten: auto’s (240 miljoen euro), biljartballen, farmaceutische producten, meubelstoffen, pralines, tapijten en weefgetouwen. Voor dergelijke kwaliteitsproducten willen de welstellende Mexicanen blijven betalen.”

Sterk afhankelijk van de VS

In 2001 vertoonde de handelsbalans tussen België en Mexico een licht tekort van 2,6 miljoen euro, een unicum in de geschiedenis. Onze uitvoer beliep 715,8 miljoen euro of een toename van 20 % tegenover het jaar daarvoor. Dat is een bijzonder goed resultaat, rekening houdend met een dalende vraag (-3,5 %) en de terugval van petroleum (van 40 % naar 8 % op nog geen decennium tijd). Ook de invoer steeg met 50,8 %, tot 718,4 miljoen euro in 2001. Wat 2002 betreft, blijft volgens recente ramingen de Belgische export verder groeien met 17,6 %, terwijl de import daarentegen met 30,8 % terugloopt. Zo kampt de handelsbalans opnieuw met een groot overschot van naar schatting 225,7 miljoen euro.

“Maar in de milieusector liggen nog vele kansen voor Belgische bedrijven weggelegd,” zegt Cole. “Zo stelt de Mexicaanse regering goedkope financiering ter beschikking van ondernemingen die in schone technologie investeren. In de industrie wint het begrip van eco-efficiëntie – minder energie, minder grondstoffen, minder emissies – veld. Ook vindt een inhaalbeweging plaats bij de openbare nutsbedrijven, zowel voor de levering als de exploitatie van installaties. Dit jaar worden er bijvoorbeeld openbare aanbestedingen voor de bouw van vier waterzuiveringstations in Mexico City uitgeschreven. Ons land kent heel wat sterke engineeringbureaus. Zo hebben Alstom Power Belgium, AppliTek, Aquanova, DeepGreen, Excoser en Waterleau veelbelovende contacten kunnen leggen tijdens de jongste missie van prins Filip eind vorige maand.”

Toch blijft Mexico sterk afhankelijk van de Verenigde Staten. Dat land voert voor 140 miljard dollar Mexicaanse goederen in, goed voor 88,5 % van de totale export. Cole: “Als ze in Washington niezen, krijgen ze hier een longontsteking. Dat verklaart de terughoudendheid van de regering om binnen de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties tegen een Amerikaanse inval in Irak te stemmen, hoewel het overgrote deel van de bevolking tegen is. Vorige week dreigde de Amerikaanse president George Bush nog met zware sancties als Mexico de tweede resolutie afkeurt.”

Daarnaast kampt Mexico met een aantal structurele problemen. Cole: ” Pemex, de nationale petroleummaatschappij, zorgt voor niet minder dan 37 % van de nationale belastinginkomsten. Maar tegelijk beschikt Pemex amper over de middelen om zijn infrastructuur te onderhouden, laat staan nieuwe gas- en olievelden aan te boren. Als gevolg van die zware onderkapitalisatie blijven de noodzakelijke investeringen achterwege, zodat tegen het einde van het jaar een heuse energiecrisis dreigt.”

Trage hervormingen

Ook het gebrek aan institutionele hervormingen speelt het Latijns-Amerikaanse land parten. Cole: “Ondanks alle beloften van president Vicente Fox, een rechtse liberaal, zijn de energie- en landbouwsector nog altijd niet gemoderniseerd. Aangezien de meerderheid van het parlement niet tot zijn partij behoort, kan hij maar een beperkt aantal van zijn plannen realiseren. In juli vinden opnieuw verkiezingen plaats. Aangezien dit land nog nooit van coalitiebesprekingen gehoord heeft, blijft de kans op een politieke impasse groot.”

Intussen verhuizen steeds meer maquiladores – Mexicaanse bedrijven die in een vrijhandelszone liggen en geen invoerrechten of belastingen moeten betalen op voorwaarde dat ze hun producten niet op de binnenlandse markt verkopen – naar China. Cole: “Die ondernemingen leveren een belangrijke bijdrage aan de tewerkstelling van de ongeschoolde Mexicanen. Hoewel de productiviteit hoog is, verliezen de maquiladores aan aantrekkingskracht. Vandaag zijn de lagelonenlanden in Azië nog goedkoper. Aangezien Mexico geen industriële politiek voert, zie ik de maquiladores binnen de tien jaar definitief verdwijnen, met nefaste gevolgen voor de werkloosheid.”

Ondanks deze knelpunten en het groeiende aantal inwoners onder de armoedegrens is Cole optimistisch voor de toekomst: “De talrijke vrijhandelsverdragen met andere landen maken van Mexico een draaischijf in de wereldeconomie. Bovendien kunnen de Mexicanen fantastisch improviseren. Zodra er zich een probleem voordoet, toveren ze op het laatste ogenblik een oplossing uit hun sombrero. Toen ik enkele weken geleden een vogelreservaat op een eiland voor de kust in het zuiden van het land wou bezoeken en de buitenboordmotor stilviel, haalde de kapitein een ijzerdraadje uit zijn koffer en kreeg de boot nog net op tijd aan de praat – vlak voor een hevige storm alles en iedereen op de klippen jaagde.”

Eric Pompen

De afgelopen maanden zakte de waarde van de Mexicaanse munt van 9 naar 12 peso per euro. Over deze stille devaluatie spreekt niemand.