Vanhoucke Machinebouw groeit als kool

Vlaanderen telt wel meer van die verborgen parels: kleine kmo’s die in hun specifieke niche meespelen op het wereldtoneel. Familiebedrijf Vanhoucke bouwt landbouwmachines en verkoopt die van Canada tot Rusland.

Vanhoucke Machinebouw zal op 21 en 22 september al voor het tiende jaar op rij aanwezig zijn op de tweejaarlijkse Werktuigendagen voor Land- en Tuinbouw in Oudenaarde. Dit jaar demonstreert het West-Vlaamse bedrijf op de gigantische openluchtbeurs een kool- en een knolselderrooier. In die specifieke niche is Machinebouw Vanhoucke een wereldspeler. Concurrentie komt vooral van een vijftal gouwgenoten, allemaal uit de regio Roeselare.

“Zowat 75 procent van onze productie gaat naar het buitenland: in de eerste plaats naar de buurlanden, maar we hebben ook machines lopen in Griekenland, Polen, Canada, Rusland enzovoort”, vertelt Steven Vanhoucke. “Vorig jaar hebben we een prospectiereis naar Rusland ondernomen. We hebben onder andere een bezoek gebracht aan een kolenveld van liefst 800 hectare. Omdat de uurlonen zo laag zijn, gebeurt daar nog heel veel werk manueel. Toch zien we almaar vaker dat de eigenaars investeren in machines omdat het absenteïsme er enorm is. Het potentieel voor ons is daar dus gigantisch.”

Een vertegenwoordiger heeft het bedrijf niet in dienst. Of toch wel… “Onze klanten willen vooral de machines in werking zien en daarom maak ik telkens filmpjes van onze machines. Steven zet die op het internet. Het is verbazend om te zien hoeveel mensen onze filmpjes aanklikken en uiteindelijk de weg naar Moorslede weten te vinden. Eigenlijk is YouTube onze beste vertegenwoordiger”, lacht Maarten Vanhoucke.

Eigen proefveld

Het assortiment van Machinebouw Vanhoucke is veel ruimer dan de al genoemde rooiers. Het bedrijf bouwt ook preirooiers en machines voor de groente-industrie, onder andere voor het wassen en versnijden van groenten. De grootste producent van prei in Frankrijk behoort bijvoorbeeld tot de klantenportefeuille. Ten slotte is Vanhoucke een van de voortrekkers in België in mechanische en thermische onkruidbestrijding.

Dat laatste is een van de stokpaardjes van oprichter Johan Vanhoucke. “Een vergeten stoomstrijkijzer op het gazon bracht inspiratie”, vertelt zijn zoon Steven. “Eerst was er niets te zien, maar de dag nadien tekenden de contouren van het strijkijzer zich af in het gras. Als het gras kapot gaat door de hitte, dan ook het onkruid. Inmiddels hebben we al enkele machines die operationeel zijn, onder andere in de haven van Antwerpen, maar we proberen de techniek steeds verder te verfijnen.”

Vroeger deed de familie een beroep op bevriende landbouwers om de prototypes uit te testen, maar sinds enkele jaren kan dat op een eigen proefveld aan de overkant van de straat. “De voordelen zijn duidelijk. Nu hoeven we niemand meer lastig te vallen. Bovendien kunnen we in alle rust en discretie aan de ontwikkeling werken, want een nieuwe machine op punt stellen gaat soms gepaard met tegenslagen. Op die manier kunnen we ook voorkomen dat anderen onze innovaties kopiëren”, zegt Maarten Vanhoucke.

Ook in de landbouwsector blijkt dat een echte plaag te zijn. “Op onze koolrooier hebben we bijvoorbeeld twee patenten, maar het is onbegonnen werk dat voor alles te doen. Het is ook veel te duur”, weet Steven.

Familiebedrijf ‘pur sang’

Net zoals bij zoveel bedrijven begon het verhaal van Vanhoucke Machinebouw in de garage. Na zijn reguliere werkuren bij een producent van landbouwvoertuigen in Ardooie, knutselde Johan Vanhoucke daar aanhangwagens in elkaar. “Al snel was die garage hopeloos te klein en bovendien viel telkens de stroom uit wanneer Johan begon te lassen”, lacht echtgenote Lut Desmedt. “We hebben eerst nog zelf een grotere werkruimte gebouwd, maar al snel beslisten we voor het grote avontuur te gaan. We gaven allebei onze job op en kochten een bedrijfspand in Moorslede.”

Het bedrijf nam een vliegende start. De klanten stonden soms letterlijk in een rij aan te schuiven. In de loop der jaren groeide het bedrijf uit tot een gezonde kmo die jaarlijks een omzet van 750.000 à 800.000 euro realiseert. Op dochter Miet (23) na — zij heeft een job bij een evenementenbureau — is het hele gezin actief in het bedrijf. Vader Johan is nog alomtegenwoordig. Hij houdt zich vooral bezig met het uitzetten van de strategische krijtlijnen, de aankoop en de productontwikkeling. Dat laatste is niet altijd zonder gevaar. “Bij de ontwikkeling van de thermische onkruidbestrijder wou mijn vader van heel dichtbij kijken wat er gebeurde. Het kostte hem zijn wenkbrauwen”, lacht Steven.

De administratie, boekhouding en het onthaal zijn de domeinen van moeder Lut, terwijl oudste zoon Steven (27) verantwoordelijk is voor de verkoop en de productie. Sinds kort is ook Maarten (25) halftijds actief in het bedrijf. Hij ontfermt zich over het ontwerpbureau en over alles wat met elektronica te maken heeft.

Energieneutraal

De familie krijgt inmiddels de steun van zes werknemers. “Het is niet makkelijk om de juiste mensen te vinden, maar tegenwoordig zijn we blij met onze jonge en enthousiaste groep”, vertelt Steven. “We zoeken continu naar versterking, maar het is moeilijk om mensen te vinden die voldoende technisch geschoold zijn en toch niet bang zijn om hun handen vuil te maken. Omdat wij bijna altijd maatwerk leveren, kunnen wij onze mensen een heel gevarieerde job aanbieden.”

Het personeelsvraagstuk is zowat de belangrijkste rem op de groei. De bedrijfsruimte begint stilaan te klein te worden. Tegen volgend jaar moet aan de overkant van de straat een nieuwbouw verrijzen op een oppervlakte van 5000 vierkante meter. “Het gebouw komt net naast ons proefveld, om onze prototypes te stockeren. Ook het ontwerpbureau zal er onderdak krijgen”, vertelt Maarten.

De plannen liggen al klaar en het valt op dat de familie heel veel aandacht voor ecologie heeft. Zo is al een veld met kort omloophout aangeplant, dat zal dienen voor de verwarming. “In combinatie met warmtepompen zal de nieuwbouw energieneutraal zijn”, vertelt Johan Vanhoucke.

De investering in een nieuw bedrijfsgebouw betekent ook het startsein voor nog enkele opmerkelijke veranderingen. “We zijn volop bezig met de opvolging. Het is de hoogste tijd daar de nodige stappen te ondernemen”, verklapt Johan. “Momenteel is ons bedrijf nog altijd een eenmanszaak, maar we gaan er een vennootschap van maken. Daarnaast ben ik van plan een stapje terug te doen en me minder bezig te houden met de dagelijkse leiding. Op die manier kan ik me helemaal toeleggen op innovatie en productontwikkeling.”

DIRK VAN THUYNE, FOTOGRAFIE WOUTER RAWOENS

“YouTube is onze beste vertegenwoordiger”