Vakantie 2023 in cijfers: ‘Belg blijft enthousiaste vakantieganger, ondanks verminderd budget’

Zeven op de tien Belgen zullen tussen juni en september op reis vertrekken. Dat blijkt uit de vakantiebarometer van Europe Assistance. Het enthousiasme is groot, maar de Belgen hebben gemiddeld een kleiner vakantiebudget dan vroeger. Arie Stoffelen, professor aan de KU Leuven en toerisme-expert, bekijkt onze vakantieplannen.

Deze zomer zal 70 procent van de Belgen zijn koffers pakken en op vakantie vertrekken. Dat is het op één na hoogste aantal reizigers in de voorbije tien jaar. Alleen vorig jaar hadden nog iets meer landgenoten reisplannen en ging 71 procent op vakantie. Dat blijkt uit de jaarlijkse Vakantiebarometer van Europ Assistance. Het onderzoeksbureau Ipsos deed een bevraging bij 15.000 personen in vijftien Europese landen, de Verenigde Staten, Canada, Australië en Maleisië. In België werden zowat 1.000 mensen bevraagd.

70 procent van onze landgenoten gaan deze zomer op reis. Dat aandeel is al twee jaar op rij opvallend hoog, en bijvoorbeeld hoger dan voor de coronapandemie. Hebben we de smaak te pakken?

ADRIE STOFFELEN. “Het lijkt natuurlijk aannemelijk dat we na de pandemie meer zijn gaan reizen en zo een nieuwe gewoonte hebben aangeleerd. In werkelijkheid is de toerismesector wereldwijd gegroeid tijdens de voorbije jaren. De trend is dus al veel langer bezig. Wereldwijd staat een grotere middenklasse op en dat zien we ook heel sterk in groeilanden als China en India.

“De coronapandemie heeft wel even een invloed gehad op onze voorkeursbestemming en onze soort vakantie. In 2019 bleef 15 procent van de Belgen in eigen land, maar in 2020 koos 23 procent voor een vakantie in België. Die situatie is nu genormaliseerd. Hetzelfde kunnen we zeggen over het succes van de autovakantie tegenover vliegreizen.”

“We zouden kunnen stellen dat we met corona de uitgelezen kans hebben gemist om onze vakantiegewoonten te verduurzamen. We komen weer terecht in onze gewoonten van voor de pandemie, waarbij we ver reizen en vaker in het vliegtuig stappen. Dat kunnen we de toeristische sector weinig verwijten, want die beoogt in de eerste plaats winst. Als touroperators cijfers deelden, maakten ze de laatste jaren steevast de vergelijking met 2019, het jaar voor de pandemie. Vanaf volgend jaar zal dat anders zijn en wordt 2023 het referentiejaar. De situatie is volledig genormaliseerd.”

We trekken dit jaar in grote aantallen op vakantie, maar we doen dat gemiddeld met een lager budget. Het budget zakt daalt van 2.289 euro in 2022 naar 2.182 euro dit jaar.

STOFFELEN. “Dat klopt, maar als we de vergelijking maken met andere Europese landen, dan blijft ons budget relatief hoog. De gemiddelde Europeaan spendeert 1.918 euro aan zijn vakantie. Dat zeven op de tien Belgen op reis kunnen gaan, komt ook doordat de koopkracht in ons land goed wordt beschermd dankzij de loonindexering, al bouwen we misschien wat meer spaarzaamheid in. Dat kan ook te maken hebben met de onzekerheid over wat de toekomst nog brengt.

“We kunnen ook niet spreken over een dalend vakantiebudget. In 2020 gaven we bijvoorbeeld gemiddeld 1.788 euro uit. Ondertussen komt het budget dat we dit jaar uitgeven vrijwel overeen met de 2.242 euro die we in 2019 uitgaven.”

Als we een bestemming kiezen, speelt ons budget veelal een rol (bij 49% van de respondenten), maar ook het klimaat en het weer op de bestemming (bij 43%) en de kwaliteit van de toeristische infrastructuur (bij 37%).

STOFFELEN. “De bezorgdheid over de oorlog in Oekraïne is dit jaar verminderd en veel minder bepalend bij de keuze voor een bestemming. Vorig jaar speelde dat conflict nog een rol bij 19 procent van de vakantiegangers, vergeleken met 12 procent vandaag. Ook de vrees voor een covidbesmetting speelt een kleinere rol. Toch geeft 61 procent aan dat de situatie in Oekraïne het vakantie-enthousiasme in zijn geheel bepaalt. Maar het belangrijkste voor dat enthousiasme is de rol van de inflatie (bij 86%) en persoonlijke of familiale redenen (bij 77%).

“Het klimaat kan wel een trend zijn die op lange termijn blijft spelen. Voorlopig blijft het aantal reizigers naar zuidelijke Europese landen als Spanje wel standhouden, maar dat kan op middellange termijn veranderen. Wat dan het nieuwe alternatief wordt, is moeilijk te zeggen, want de Scandinavische landen zijn bijvoorbeeld relatief duurder. Al verwacht ik dat hun populariteit alsnog zal toenemen. Er zijn al cijfers die aantonen dat steeds meer Spanjaarden zelf noordwaarts trekken op vakantie, richting West-Europa.

“De toeristische sector in een land als Frankrijk hoeft zich op de middellange minder zorgen te maken, omdat er al vrij klimatologische verschillen zijn in dat land. Als je naar Bretagne gaat of je rijdt richting de Rhônevallei, dat is een groot verschil. Het toerisme kan in dat land wel verschuiven naarmate het klimaat verandert, maar dan spreken we over een lange periode. Frankrijk heeft op dit moment voor ieder wat wils en het blijft dan ook de topbestemming voor Belgen.”