Uitzweten, verrotten en dan… betalen

Half België ligt wakker van de ontsporende begrotingen op federaal, regionaal en gemeentelijk vlak. Niet zo de federale minister van Financiën, Didier Reynders. Een topman van wie toch verwacht mag worden dat hij een bepaald niveau van intelligentie haalt. De MR-voorzitter is niet ongerust. Bij de voorstelling van het jaarverslag van de staatsschuld stelde Reynders niet bezorgd te zijn want “de schuld zal weer dalen wanneer de financiële sector de overheidssteun van vorig jaar terugbetaalt”. Met andere woorden, gewoon wachten dus. Hetzelfde gevoel voor begrotingshumor is terug te vinden bij de aftredende Waalse minister van Begroting Michel Daerden (PS). Begrotingstekorten moeten we uitzweten, want anders kunnen de noodzakelijke investeringen om de crisis te bestrijden niet gevonden worden. En dus weet Daerden nu al dat Wallonië nog tot 2015 tekorten zal boeken. En hij zal er zijn slaap niet voor laten. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) vindt de begrotingsperikelen alvast iets alarmerender en streeft naar een Vlaams evenwicht volgend jaar.

Afhankelijk van de bron ogen de cijfers over de begrotingstekorten wat meer of minder rampzalig. De Nationale Bank stelt dat om de begrotingsdoelstellingen van -4 procent in 2010 te halen, de Belgische overheden samen 7 miljard euro moeten besparen indien ze geen nieuwe inkomsten vinden. Indien niet wordt ingegrepen, zal ons land dit jaar een tekort boeken van 5,5 procent of welgeteld 18,5 miljard euro. Voor 2010 verwacht men dan een gat van 6 miljard euro. De staatssecretaris van Begroting, Melchior Wathelet (cdH) vindt het hooguit storend dat Europa het federale begrotingswerk met de grond gelijk maakt. Zijn oplossing ligt klaar: iedereen, van regio tot gemeente, moet bijdragen om het federale tekort mee weg te werken. Wathelet wil dus geld vinden bij partners die door de financieringswet ruim van geld worden voorzien maar zelf ook in schulden dreigen weg te zakken. De gemeenten kijken volgens een Dexia-studie dit jaar aan tegen een tekort van 153,2 miljoen euro. In Wallonië zouden gewest en gemeenschap volgend jaar een tekort van 1 miljard boeken. Hoogleraar Robert Deschamps (Universiteit Namen) ziet Brussel tot 2019 in het rood gaan. En het is afwachten tot Vlaanderen zijn buitenbalansboekhouding heeft geïntegreerd in zijn cijfers om te weten hoe de tekorten daar zullen oplopen.

Als de federale kas niet wordt gespijsd, dan laten de deelstaten de federale staat verrotten. Wat een meer dan gevaarlijke strategie is. Het uitzweten van begrotingstekorten of het laten verrotten van federale partners levert op termijn niets anders op dan nog hogere rekeningen. Niet alleen voor de overheden maar ook voor de burgers. De rekeningen verdwijnen niet, ze lopen enkel op. In de veronderstelling dat ons land überhaupt zou overgaan tot de noodzakelijke besparingen, zal het schrappen in de uitgaven niet volstaan. De politici zullen nieuwe inkomsten moeten zoeken en belastingverhogingen blijven dan niet lang uit. De debatten over btw-verlagingen in de horeca worden dan omgedraaid in zoektochten naar posten waar de btw op consumptie verhoogd kan worden. Wie denkt dat Vlaanderen gebaat is met dit scenario, vergeet aan de toekomst van zijn kinderen te denken. Aan hen, die de factuur mogen betalen.

Geld is niet gratis. Het verlenen ervan is gekoppeld aan voorwaarden. Dus moeten de federale politici weten dat ze moeten ingrijpen indien ze steun verwachten. Er mag best begonnen worden de politici die wel een sense of urgency hebben verantwoordelijk te maken voor de begrotingstekorten. Wie de problemen niet serieus wil nemen, moet ook geen tijd steken in het zoeken van oplossingen. Solidariteit moet een begrip worden dat aan de twee kanten van de taalgrens wordt gerespecteerd. Solidair zijn wil niet alleen zeggen dat er geld beschikbaar wordt gesteld, maar ook dat het geld efficiënt wordt ingezet. En dat elke regio de mogelijkheid heeft doelgericht op enkele problemen te werken. Het herschrijven van financierings- en andere wetten is dus deel van de deal.

Tot slot moet de federale overheid in de opmaak van haar tweejarenbegroting laten zien dat het haar menens is. De Hoge Raad van Financiën riep al op om vier jaar lang een nulgroei van de overheidsuitgaven in acht te nemen. Slim besparen hoeft geen rem te zijn op economisch herstel. Intelligente mensen doen de politici elke dag voorstellen over waar te besparen. Als de federale regering hiervoor geen oor heeft, zal het niet Vlaanderen zijn dat het land laat verrotten, maar dan is de federale staat hier zelf voor verantwoordelijk.

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

An Goovaerts

Wie denkt dat Vlaanderen gebaat is met een verrottingsstrategie, vergeet aan de toekomst van zijn kinderen te denken.