Amerikaanse inflatiecijfers maken de beurzen manisch depressief. Dat komt omdat de markten bang afwachten hoe krachtig orkaan Ben wordt.
Na de vrouwen vorig jaar is het dit jaar weer de beurt aan de mannen om het slechte weer te maken. Het orkaanseizoen begint officieel op 1 juni, en de tropische stormen krijgen dit jaar mannennamen, in een alfabetische volgorde.
In de wereldeconomie kunnen het hele jaar door orkanen de kop opsteken. De letter A is al uitgedeeld aan orkaan Ahmoed (Ahmadinejad), genoemd naar de Iraanse president die atoomwapens wil maken. Deze orkaan maakt nog rondjes in de Perzische golf, maar heeft eigenlijk niet al te veel schade aangericht.
Economen houden echter op hun satellietbeelden al met een bang hart een tweede orkaan in de gaten: orkaan Ben, genoemd naar Ben Bernanke, de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank (Fed).
Bernankes grote vuurdoop
Alle ogen zijn daarom gericht op het doen en laten van Ben Bernanke. De nieuwbakken voorzitter van de Federal Reserve staat voor zijn grote vuurdoop: hij moet de Amerikaanse economie een zachte landing laten maken. Dat betekent concreet dat Bernanke de inflatie in toom moet houden en de overdrijvingen uit de Amerikaanse huizenmarkt knijpen zonder een recessie uit te lokken. Dat is niet evident.
De vastgoedbubbel is grotendeels gefinancierd met krediet, en dat maakt de vastgoedmarkt én de hele Amerikaanse economie kwetsbaar voor nog meer renteverhogingen door de Fed.
En als de Amerikaanse economie een verkoudheid krijgt, dan doet de rest van de wereld een longontsteking op. Het Chinese groeimirakel bijvoorbeeld stoelt op de Amerikaanse consumptiedrift. Als die Amerikaanse vraag naar goederen te bruusk opdroogt, luiden overal ter wereld de economische stormklokken – de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) noemt de eurozone trouwens een van de meest kwetsbare gebieden, omdat stroeve arbeidsmarkten de economie hier nauwelijks manoeuvreerruimte bieden.
De inflatiecijfers in de VS joegen vorige week schokgolven door de markten. Eerst verknalden tegenvallende inflatiecijfers de sfeer op de beurzen, maar een paar dagen later zorgden meevallende inflatiecijfers voor een stevige opkikker. De beurzen trokken zich zelfs op aan in wezen slecht nieuws: toen bleek dat de Amerikaanse groei vertraagde, ging er een zucht van opluchting door de markten. Een tragere groei is immers een scène uit het gunstige scenario van een zachte landing en wegebbende inflatiedruk.
Mocht de komende weken en maanden het nieuws van het Amerikaanse inflatiefront tegenvallen, dan moet Bernanke de rente misschien nog meer optrekken dan hem lief is – orkaan Ben is dan geboren. Bijkomend element van instabiliteit is dat Bernanke nog maar pas in het zadel zit als Fed-voorzitter. Bernanke trekt misschien meer dan nodig de rente op, kwestie van zijn reputatie als inflatiebestrijder te vestigen. Vergeet niet dat Bernanke de bijnaam Helicopter Ben meezeult. Die kreeg de centrale bankier toen hij in 2003 in een speech de markten verzekerde dat de Fed desnoods dollars zou drukken en via helikopters verspreiden onder de bevolking, om deflatie maximaal te bestrijden. Nu echter inflatie dreigt, komt deze speech als een boemerang in het gezicht van Bernanke terug.
Naar een vastgoedcrash?
Ook Bernankes illustere voorganger Alan Greenspan verhoogde kort na zijn aanstelling in 1987 (te) fors de rente en kreeg enkele maanden later de beruchte beurscrash van maandag 19 oktober op zijn bord.
Lokt Bernanke met een (te) strak rentebeleid een heuse vastgoedcrash uit, dan is de fall-out op de echte economie veel pijnlijker dan het tijdelijke uitglijden van de beurskoersen.
Het is echter nog veel te vroeg om te hamsteren. Een huizenmarkt koelt vaak langzaam af, zodat de economie aanpassingstijd krijgt. En Bernanke kan terugvallen op enkele trouwe en sterke bondgenoten: de aanhoudende productiviteitswinsten en lage werkloosheidscijfers houden respectievelijk de inflatie onder controle en zorgen voor vertrouwen en dus bestedingen bij de gezinnen. En de veerkracht van de Amerikaanse economie is al meer dan eens onderschat. Orkaan Ben is mogelijk niet meer dan een voorbijtrekkende depressie.
De kleine kans op meer brokken zorgde de voorbije weken voor onrust op de financiële markten. Zelfs de zich aandienende omslag van hoogconjunctuur naar een milde groeivertraging is genoeg om de beurzen terug te sturen. Een tragere groei betekent lagere winstgroei en dus lagere beurskoersen. De OESO en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) blijven in hun jongste prognoses optimistisch voor de wereldeconomie, al besteden ze elk de nodige hoofdstukken aan de risico’s. Orkaan Ben is een van die risico’s.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier