U hoeft niet naar de rechtbank

In een aantal sectoren kunt u een geschil met een handelaar beslechten zonder dat u naar de rechter hoeft te stappen. Geschillencommissies oordelen over een zaak zoals een rechtbank dat zou doen. De procedure is goedkoop en wordt in korte tijd afgehandeld.

Hebt u een geschil met een handelaar, dan kunt u naar de rechtbank om uw gelijk te halen. Maar zo’n procedure kost een hoop tijd en geld. In een aantal gevallen hoeft u zich echter niet meteen tot een rechter te wenden en kunt u een klacht voorleggen aan een arbitrage-instantie. Dat heeft heel wat voordelen. De procedures zijn eenvoudiger dan die van de rechtbank en u hoeft er niet noodzakelijk een advocaat voor in de arm te nemen. Bovendien bent u vaak sneller en goedkoper af. Er bestaan geschillencommissies in de reis-, de meubel- en de textielsector. In de bouw en de sector van de tweedehandswagens zijn er verzoeningscommissies.

De Geschillencommissie Reizen

Hebt u een geschil met een reisorganisator of een reisbemiddelaar, dan kunt u de zaak voorleggen aan de Geschillencommissie Reizen. Ze werd opgericht door de consumentenorganisaties en de beroepsverenigingen van de reissector, en wordt erkend en ondersteund door de federale overheidsdienst Economie.

De commissie moet wel bevoegd zijn om het geschil te behandelen. Dat is het geval als uw reisorganisator of reisbemiddelaar de algemene voorwaarden van de Geschillencommissie Reizen erkent. Of dat opgaat voor uw reisorganisator, kunt u nalezen in de reisbrochure. De voorwaarden van uw reisbemiddelaar vindt u normaal op uw bestelbon of u kunt er navraag naar doen in het reisbureau. De commissie mag niet alle soorten geschillen behandelen. Zo is ze niet bevoegd als de klacht betrekking heeft op lichamelijke schade, op reisbijstandsverzekeringen die niet inbegrepen zijn bij het arrangement of op geschillen die geen verband houden met het contract dat u had afgesloten met de reisorganisator of het reisbureau.

Om een beroep te kunnen doen op de geschillencommissie moet u enkele strikte termijnen naleven. Voldoet het hotel of de accommodatie op reis bijvoorbeeld niet aan uw verwachtingen, dan moet u al op uw vakantiebestemming proberen een klacht in te dienen. Daarna moet u uw klacht schriftelijk bevestigen binnen de maand na uw thuiskomst – of na de voorziene vertrekdatum, als de reis niet is doorgegaan. Gebruik daarvoor een aangetekende brief. Is uw klacht binnen de vier maanden niet tot uw tevredenheid afgehandeld of blijkt voordien al dat er geen vergelijk mogelijk is, dan kunt u het geschil aanhangig maken bij de geschillencommissie. U moet de procedure opstarten binnen het jaar – de verjaringstermijn die is vastgelegd in de wet.

De kosten van de arbitrageprocedure bedragen 10 procent van de schade-eis, met een minimum van 100 euro. De verliezende partij moet dat bedrag betalen, maar de partij die de eis instelt, schiet een deel voor door een waarborg te betalen. De beslissingen van het arbitrale college van de Geschillencommissie Reizen, dat bestaat uit vertegenwoordigers van de consumenten en de reissector, hebben in principe dezelfde rechtskracht als de uitspraken van een gewone rechtbank.

Bij de geschillencommissie kunt u ook terecht voor een verzoeningspoging. U betaalt daarvoor 50 euro. Wordt daar een vergelijk getroffen tussen u en de reisorganisator of de reisbemiddelaar, dan wordt dat vastgelegd in een schriftelijk document. Als de verzoening niet lukt, hebben u en de tegenpartij alsnog het recht een arbitrage te starten of naar de rechtbank te stappen.

De Geschillencommissie Meubelen

Ook als u een geschil hebt met een meubelhandelaar, kunt u terecht bij een arbitrage-instantie: de Geschillencommissie Meubelen. Om daar een beroep op te kunnen doen, moet de handel waar u de meubelen hebt gekocht of besteld aangesloten zijn bij het systeem van de Meubelwaarborg. Een lijst van die winkels vindt u op de website van de Nationale Beroepsfederatie van Meubelhandelaars (Navem). Ook in de meubelhandel zelf kunt u vaak nagaan of die de waarborg erkent. De meeste winkeliers melden dat ook op hun website.

Tussen het moment dat het geschil ontstaat en het moment dat u de zaak aanhangig maakt bij de commissie moet minstens een maand verstrijken. De bedoeling daarvan is dat u tijdens die maand probeert een minnelijke schikking te treffen met de winkelier. Besluit u uiteindelijk toch een klacht in te dienen, dan neemt u contact op met de geschillencommissie. Ze bezorgt u een vragenlijst, het reglement en een informatiebrochure. U vult de vragenlijst in en stuurt ze terug. Daarbij voegt u een aantal stukken, zoals de bestelbon en de factuur, de algemene voorwaarden, de gevoerde correspondentie en foto’s of andere documenten die uw klacht illustreren. Enkele maanden later wordt het geschil behandeld op een zitting en volgt een uitspraak.

Ook aan de Geschillencommissie Meubelen betaalt u een vergoeding als u een zaak aanhangig maakt. De kostprijs bedraagt 150 euro, u betaalt 100 euro als u lid bent van Test-Aankoop. Daarnaast moet mogelijk het honorarium van een deskundige worden betaald. De verliezende partij moet uiteindelijk alle kosten op zich nemen.

De Commissie voor Arbitrage Consumenten en Textielverzorgers

Hebt u een meningsverschil met een stomerij, een wasserij of een strijkdienst, dan kunt u een beroep doen op de Commissie voor Arbitrage Consumenten en Textielverzorgers (Cacet). Het bedrijf waar u het geschil mee hebt, moet wel aangesloten zijn bij de Federatie van de Belgische Textielverzorging (FBT). Bovendien mag de schade-eis niet hoger zijn dan 1859,20 euro.

Als u een klacht hebt tegen zo’n bedrijf, moet u in eerste instantie proberen een vergelijk te treffen. Lukt dat niet, dan kunt u de zaak aanhangig maken bij de geschillendienst. Daartoe kunt u het klachtenformulier gebruiken dat u kunt downloaden via de website van de FTB. U moet het stuk textiel waarop de klacht betrekking heeft, bezorgen aan de commissie.

De commissie velt een oordeel over de fout en beslist of een schadevergoeding moet worden betaald. U mag de zitting bijwonen en kunt daar ook worden gehoord. Houd er wel rekening mee dat uw klacht enkel ontvankelijk is als u ze neerlegt binnen een termijn van drie maanden vanaf de dag dat u de schade of het verlies hebt vastgesteld. De kostprijs van het opstarten van een procedure ligt tussen 20 en 60 euro. Het tarief hangt onder meer af van de inzet van het geschil.

De Verzoeningscommissie Bouw

De geschillencommissies doen aan arbitrage: ze oordelen over het geschil zoals een rechtbank dat zou doen. Hun uitspraak is dan ook bindend. Naast de geschillencommissies zijn er enkele verzoeningscommissies, die proberen te bemiddelen tussen de consument en de handelaar zonder dat ze bindende uitspraken kunnen doen. Lukt de verzoening niet, dan moet de zaak alsnog worden voorgelegd aan de rechtbank.

Tijdens de verzoeningsprocedure wordt vaak een expert aangesteld. Als de verzoening niet lukt en de zaak toch voor de rechtbank komt, kan de rechter zich wel baseren op de vaststellingen van die deskundige om een uitspraak te doen. De rechtbank hoeft dan niet opnieuw een expert aan te wijzen, wat kosten en tijd bespaart.

In de bouwsector bestaat de Verzoeningscommissie Bouw. U kunt een clausule inlassen in het contract dat u afsluit met uw aannemer en uw architect, waardoor beide partijen zich ertoe verbinden de beslissing van de commissie te erkennen als er tussen hen een geschil ontstaat. Een voorbeeld van zo’n clausule kunt u downloaden via de website van de Verzoeningscommissie Bouw. De kosten van de procedure bedragen 200 euro. Bij dat bedrag komt ook nog het honorarium van de expert.

De Verzoeningscommissie Tweedehandsvoertuigen

Federauto, de confederatie van de autohandel en -reparatie, heeft in samenwerking met Touring en VAB een Verzoeningscommissie Tweedehandsvoertuigen opgericht. Ze is alleen bevoegd voor verkopen die met een contract van Federauto zijn gesloten. De kostprijs van de procedure bedraagt 50 euro, maar ook daar komen nog de kosten van de deskundige bij.

JAN ROODHOOFT

De geschillen-commissies doen aan arbitrage: ze oordelen over het geschil zoals een rechtbank dat zou doen. Hun uitspraak is dan ook bindend.