Tweedehands is het nieuwe nieuw

De winkelketen Cash Converters profiteert van het hippere imago van tweedehands. Al blijkt daar in Vlaanderen nog altijd minder interesse voor dan in de rest van het land.

De tijd dat kringloopcentra voor sukkelaars waren en vintage kledij was veroordeeld tot de ramsjbakken ligt al een eind achter ons. Hippe vogels zoeken in die eerste naar dat ene meubeltje dat hun salon compleet maakt, en in die tweede naar dat jarenzeventighemdje met die coole brede kraagpunten. Maar ook voor informatica en huishoudtoestellen is tweedehands al langer het nieuwe nieuw. “Door de populariteit van retrogames is de prijs van een Super Nintendo nu hoger dan tien jaar geleden”, klinkt het bij Cash Converters, de grootste retailer in tweedehandsgoederen ter wereld. De Australische beursgenoteerde winkelketen is actief in 21 landen met meer dan 700 winkels.

In België, waar Cash Converters in 1997 voet aan land zette en vandaag 29 vestigingen telt, zijn dat op een uitzondering na allemaal franchises. Zij betalen een vaste vergoeding aan de Belgische hoofdzetel in Nijvel, die op zijn beurt een deel afstaat aan het hoofdkantoor in Perth voor zijn licentiecontract.

Cash Converters Belgium boekte vorig jaar met een tweehonderdtal voltijdse equivalenten en een omzet van 57 miljoen euro, en dat met een verkoop van meer dan 1,9 miljoen items. Een simpele rekensom leert dat daar heel veel kleine verkopen bij moeten zitten. “Wij verkopen veel cd’s en dvd’s voor een halve euro”, legt Chantal Heymans, de Belgische interim-CEO, uit. “Mensen willen ze massaal kwijt door de opkomst van onlinestreamingdiensten zoals Spotify en Netflix.”

Minder schroom

Heymans neemt ons mee naar de Cash Converters in Herstal, een van de vier vestigingen van de franchisenemer Eric Franckart. De baanwinkel in de buurt van Luik is modern ingericht en trekt veel licht binnen door grote ramen. “Er is almaar minder gêne om hier gezien te worden”, zegt Heymans. “Zeker jongeren hebben minder schroom om tweedehands te kopen. De opkomst van onlineveilingplatformen en zoekertjessites zoals eBay en Kapaza hebben daarbij enorm geholpen.”

In de winkel zijn veel rekken en vitrinekastjes gevuld met technologie, zoals smartphones, tablets, stereo’s, televisies, dvd-spelers, … Er zijn ook koffiezetapparaten, hoofdtelefoons, muziekinstrumenten en fitnesstoestellen. Op een blauwe maandag valt er zelfs al eens een jetski of een Zodiac-boot aan te treffen. Voor dingen als boeken, wapens of pornografie moet je elders zijn.

“Onze tweedehandsprijzen liggen gemiddeld op 30 tot 60 procent van de oorspronkelijke prijs”, zegt Franckart, die benadrukt dat het vinden van een koopje niet voor alle klanten de belangrijkste doelstelling is. “We zien een groeiend aantal milieubewuste consumenten die uit principe geen nieuwe toestellen willen.”

Wat bepaalt de prijs waaraan Cash Converters inkoopt bij particulieren? “We vergelijken een product in onze databank met gelijkaardige items die we eerder al gekocht en verkocht hebben”, legt Heymans uit. “Daarnaast telt de staat waarin het zich bevindt. Ten slotte kijken we ook hoeveel we er al van in de winkel of onze voorraad hebben, en hoe vlot we het verkocht krijgen. Wie in mei een verwarmingstoestel aanbiedt, zal er minder voor krijgen dan wie dat vijf maanden later doet.” Als iets te lang in de winkel blijft liggen, is de oplossing eenvoudig: de prijs laten zakken tot het de deur uit is.

Trouwe verkopers

“Veel mensen denken nog altijd: ‘Cash Converters, dat is voor armelui. Ik kan mij wel nieuwe dingen veroorloven'”, merkt Heymans op. “Maar dat vermindert langzamerhand. Wie het eenmaal heeft gedaan en tevreden was, komt terug.”

Er zijn ook trouwe verkopers, geeft ze aan. “Jammer genoeg zijn er veel mensen die meer consumeren dan ze geld hebben, of die geen enkele reserve hebben voor het geval er een onverwachte uitgave komt. Nog voor ze hun loon krijgen aan het eind van de maand, hebben ze geld nodig, en verkopen ze wat ze pas een paar maanden eerder hebben gekocht. En dan begint het vaak weer van voren af aan.”

Dat doet denken aan een andere financieringsoptie, namelijk die van de payday loans, een systeem van kortetermijnleningen waarmee iemand de periode tot de storting van het loon kan overbruggen. Cash Converters biedt die dienst onder meer aan in het Verenigd Koninkrijk. In België zijn payday loans op dit ogenblik commercieel niet interessant omdat de gevraagde kosten en de rente boven het wettelijk toelaatbare niveau zouden liggen. De interesse van Cash Converters Belgium in die dienst is sowieso miniem. “Onze kernactiviteit is het kopen en verkopen van tweedehandsgoederen”, zegt Franckart. “Bancaire dingen interesseren me niet.” Hij kijkt een andere richting uit. “Een van de mogelijkheden die we onderzoeken is in onze winkels smartphones, tablets en computers te repareren.”

Voor Chantal Heymans ligt de grootste uitdaging niet in een groter gamma van producten of diensten, maar wel in een groter gebied. Cash Converters heeft het moeilijk in Vlaanderen voet aan de grond te krijgen. Enkel in Antwerpen en Vilvoorde is er een vestiging. Nochtans wil het bedrijf maar wat graag uitbreiden naar steden als Gent en Roeselare. “We hebben het moeilijk franchise-uitbaters te vinden”, legt ze uit. “Vlamingen willen meer dan Walen of Brusselaars een eigen zaak hebben.”

De juiste mensen vinden, blijkt een algemeen probleem. Hoewel het doorgaans niet om geschoolde banen gaat, heeft het bedrijf het moeilijk voldoende werknemers te vinden. “In Vilvoorde zoeken we al maanden naar een shopmanager”, zucht Heymans. “Met het loon heeft dat niets te maken, want dat is treffelijk.”

Onrealistische verwachtingen

Het internet mag dan wel de interesse in tweedehands aangewakkerd hebben, dat is nog geen garantie dat Cash Converters daar rechtstreeks van kan profiteren. “We hebben enkele jaren geprobeerd ook online in te kopen, maar dat bleek geen succes”, geeft Heymans toe. “We moeten de producten fysiek kunnen onderzoeken om de kwaliteit te garanderen. Mensen bleken online ook onrealistisch hoge prijsverwachtingen te hebben.”

De voordelen van het verkopen aan Cash Converters zijn duidelijk. “Mensen moeten geen annonces plaatsen of potentiële kopers thuis ontvangen, en ze krijgen snel cash geld”, aldus Heymans. Dat laatste lijkt in de kaart te spelen van gauwdieven die hun gestolen waar snel willen dumpen. Zo gemakkelijk is het evenwel niet, benadrukt de interim-CEO. “De kans dat er gestolen goederen bij ons belanden, is natuurlijk groter dan nul, maar we doen er alles aan om dat tot een minimum te beperken. Zo geven we elke dag spontaan een lijst door aan de politie met de registratienummers van de elektronische toestellen die we gekocht hebben. Als iemand bestolen is, moet hij daarom zo snel mogelijk aangifte doen.”

De tweedehandsketen heeft een zwarte lijst van verkopers met wie ze geen zaken meer doet, meestal wegens verdachte transacties. “Elke verkoop wordt geregistreerd”, legt Heymans uit. “De winkels hebben videobeelden en de identiteitskaart van de verkoper. Als iemand in een week tijd vier gps’en in verschillende vestigingen verkoopt, klopt er iets niet.”

Er zijn ook andere manieren waarop Cash Converters de betrouwbaarheid van aspirant-verkopers controleert. “Zo vragen we voor bepaald gereedschap bijvoorbeeld te tonen hoe het werkt en waarom die persoon het verkoopt”, legt Franckart uit. “Als iemand een dure saxofoon aanbiedt, mag hij er eerst eens even op spelen. Als dat niet lukt, zal er toch echt wel een factuur moeten aan te pas komen vooraleer we overwegen het instrument te kopen.”

“Ook als iemand een smartphone aanbiedt zonder oplader, of er een belachelijk lage prijs voor vraagt, rinkelen de alarmbelletjes”, vult Heymans aan. “Laptops waarvan de gegevens niet verwijderd zijn, of waar er geen back-up is gemaakt, zijn eveneens verdacht.”

Probleemverkopen

Het aantal gevallen waarbij gestolen goederen zijn gekocht en verkocht door Cash Converters is bijzonder laag, benadrukt Heymans. “Vorig jaar verkochten we meer dan 1,9 miljoen producten. Probleemverkopen die met diefstal te maken hebben, maken minder dan een honderdste van een procent uit.”

Dat verdient wel enige nuance. Veel diefstallen worden nooit aangegeven, en zeker voor items met een vrij lage of moeilijk te registreren waarde – niet alles heeft een serienummer, gesteld dat de eigenaar dat al heeft bijgehouden – doet een gedupeerde niet veel moeite.

Het helpt ook niet dat wie ontdekt dat zijn gestolen goederen in een winkel van een Cash Converters liggen, die niet zomaar terug kan krijgen. “Ze moeten ons eerst vergoeden voor het bedrag dat wij aan de dief betaald hebben”, verklaart Heymans. “Dat is natuurlijk geen populaire boodschap, maar wij zijn een koper te goeder trouw die er alles aan gedaan heeft om de aankoop van gestolen goederen te voorkomen. Als de gedupeerde zijn geld wil recupereren, moet hij zich burgerlijke partij stellen tegen de dief.” Meestal gebeurt dat niet, omdat de kostprijs en de moeite te groot zijn in verhouding tot het verloren bedrag.

De lokroep van het snelle geld is niet enkel beperkt tot straatcriminelen. Heel af en toe sijpelt het zelfs door tot in een franchise van Cash Converters. Heymans bevestigt dat er in het verleden al enkele zijn stopgezet omdat zij schuldig waren aan heling, dus het verkopen van gestolen goederen. Ze wil niet vrijgeven om welke vestigingen het gaat, maar benadrukt dat het uitzonderingen zijn. “Ik zie onze nultolerantie als een bewijs van onze correcte manier van zakendoen.”

Intrafamiliale situaties blijken een groter probleem dan diefstal. Denk bijvoorbeeld aan een echtscheiding. “Dan komt hier een man om een toestel te verkopen waarvan de factuur op naam van zijn toekomstige ex-vrouw staat”, illustreert Franckart. “Of denk aan mensen die samenwonen, maar niet getrouwd zijn. Wat we ook vaak tegenkomen zijn kinderen die spullen van hun ouders komen verkopen. Daar hebben we regelmatig rechtszaken over.”

Mysteryshoppers

Cash Converters Belgium mag dan voornamelijk met franchises werken, het houdt goed in de gaten hoe het er in de vestigingen aan toe gaat. Zo heeft het bedrijf twee mysteryshoppers in dienst die in de winkels spullen gaan verkopen. “Op die manier controleren we of de juiste procedures gevolgd worden, of de wachttijd meevalt, het personeel vriendelijk is, en de veiligheid gegarandeerd is”, legt Heymans uit.

De winkelketen heeft zelf ook te lijden onder onvriendelijk gedrag, om het zacht te stellen. In de eerste jaarhelft van 2016 waren er al één ramkraak en drie hold-ups, zucht Heymans. “We dragen onze mensen op zich in die situaties zeker niet te verzetten. Maar soms nemen instincten de bovenhand. Zo werd een tijdje geleden een werknemer van ons bij een achtervolging in zijn arm geschoten. Dat is het allemaal niet waard.”

Heymans helpt tot slot nog een mythe de wereld uit, namelijk dat tweedehands per definitie profiteert van economisch mindere tijden. “Het is zelfs omgekeerd. In tijden van crisis vervangen mensen minder snel hun spullen. Ze doen bijvoorbeeld veel langer met hun televisie.”

Over tv’s gesproken. Heeft Cash Converters er de voorbije maanden meer van gekocht omdat voetbalfanaten naar aanleiding van het EK voetbal een nieuwer en groter exemplaar wilden? “Het is eigenlijk het omgekeerde”, lacht Franckart. “Er zijn verrassend veel kleine tv-toestellen de deur uitgegaan. Mevrouw wilde wel naar iets anders kijken dan de hele tijd dat voetbal van meneer.”

Daan Ballegeer, fotografie Kris Van Exel

“We zien een groeiend aantal milieubewuste consumenten die uit principe geen nieuwe toestellen willen” – Eric Franckart, franchisenemer

“De kans dat er gestolen goederen bij ons belanden, is natuurlijk groter dan nul, maar we doen er alles aan om dat tot een absoluut minimum te beperken”