TWEE KEER WINST VOOR JONGE ‘ZELFSTANDIGE’ MOEDERS

Nieuwbakken ‘zelfstandige’ moeders winnen twee keer: geen belasting en meer cheques.

Als men het lot van pas bevallen vrouwen in de sector van de ‘werknemers’ wil verbeteren, ligt de oplossing voor de hand: men geeft hen meer bevallingsrust. Maar bij pas bevallen vrouwen in de sector van de ‘zelfstandigen’ ligt zo’n oplossing niet voor de hand. In veel gevallen hebben zij weinig of geen boodschap aan bevallingsrust. De winkel moet draaien. Veel stilzitten, is er meestal niet bij.

Vandaar dat de minister van Middenstand in de aftredende paarse regering op het idee kwam aan jonge ‘zelfstandige’ moeders een aantal ‘dienstencheques’ ter beschikking te stellen, waarmee ze een beroep kunnen doen op huishoudelijke hulp.

Bij dat idee – hoe origineel ook – zijn al eerder kritische vraagtekens geplaatst. Waarom niet eenvoudig een premie uitbetalen, in plaats van dienstencheques? Veel zelfstandigen hebben al hulp in het huishouden (een poetsvrouw, iemand voor de strijk, enzovoort.). Wat zijn zij gebaat met daarnaast nog eens dienstencheques? Daarbij komt dat men de dienstencheques niet voor van alles en nog wat mag gebruiken. Kinderopvang bijvoorbeeld is in het algemeen verboden. Terwijl het juist de bedoeling van de minister van Middenstand was jonge ‘zelfstandige’ moeders in staat te stellen snel weer aan het werk te gaan, en zij dus op de eerste plaats behoefte hebben aan kinderopvang. De dienstencheques zouden dus niet gebruikt mogen worden voor een opdracht waar een jonge ‘zelfstandige’ moeder in veel gevallen het meeste nood aan heeft.

Terecht kan men zich daarom afvragen wat de minister van Middenstand in werkelijkheid bezield heeft, toen zij uitpakte met het idee van het toekennen van dienstencheques. Misschien was het er haar alleen maar om te doen de maatregel zo goedkoop mogelijk te houden en hoopte zij stiekem dat maar weinig ‘zelfstandige’ moeders van de maatregel gebruik zouden maken.

Fiscaal. Waar de minister van Middenstand duidelijk niet genoeg aan gedacht had, is het fiscale plaatje. Wie dienstencheques aankoopt, heeft recht op een belastingvermindering van 30 % (plus aanvullende gemeentebelasting). Het percentage wordt toegepast op de nominale waarde van de cheques. Die bedraagt op dit ogenblik 6,70 eur per cheque.

Hoe ziet de fiscale regeling eruit in hoofde van een ‘zelfstandige’ moeder die van de minister van Middenstand een pakje dienstencheques cadeau krijgt? Heeft zij ook recht op de voormelde belastingvermindering? Op het eerste gezicht is dat niet uitgesloten. Haar situatie is vergelijkbaar met iemand die een premie (van zoveel keer 6,70 eur) cadeau krijgt en daarmee dienstencheques aankoopt. Van zo iemand wordt niet betwist dat hij recht heeft op de belastingvermindering. Maar als men die oplossing hanteert, moet men ook aanvaarden dat de jonge ‘zelfstandige’ moeder belastbaar is op de cheques die ze cadeau krijgt.

Het fiscale plaatje zou er dus als volgt kunnen uitzien. De jonge moeder krijgt een pakketje van (oorspronkelijk) 70 dienstencheques van 6,70 eur per stuk. Zij is belastbaar op het aldus ontvangen voordeel. Maar tegelijk kan zij 30 % van het aldus verworven voordeel als belastingvermindering in rekening brengen.

Verkiezingen. Zo hadden de excellenties van de aftredende regering het niet begrepen. Althans in het begin niet. De minister van Middenstand liet onmiddellijk weten dat er van een belastingvermindering geen sprake kon zijn. En haar evenknie van Financiën liet kort daarna horen dat hij het daarmee helemaal eens was en dat er van een belastingvrijstelling evenmin sprake kon zijn. Daarmee waren de dienstencheques voor jonge ‘zelfstandige’ moeders meer dan een fiscaal vergiftigd geschenk: belasting op het ontvangen voordeel en geen recht op belastingvermindering.

Gelukkig zaten de verkiezingen van 10 juni er aan te komen. Een verkiezingscampagne is altijd goed voor wat ‘rek’ in hetgeen normaal gezien niet ‘rekbaar’ is. En dus besliste de minister van Financiën – in wat stilaan een van zijn legendarische vrijgevige buien kan worden genoemd – dat de dienstencheques voor jonge ‘zelfstandige’ moeders voortaan niet meer belastbaar zijn. Het gaat volgens de minister immers slechts om een ‘bescheiden steun’. Dat in de wetgeving geen enkele kapstok voorhanden is die een dergelijke belastingvrijstelling kan schragen, is een detail waar alleen een kniesoor om maalt.

Meer cheques. De ‘zelfstandige’ vrouwen hebben geluk. Terwijl de minister van Financiën hen een belastingvrijstelling cadeau deed, was het ook de minister van Middenstand niet ontgaan dat er verkiezingen in de lucht hingen. Het gevolg is dat jonge ‘zelfstandige’ moeders nog eens 35 dienstencheques extra cadeau krijgen. Voortaan 105 in plaats van 70. Zij winnen dus twee keer: meer cheques en geen euro belasting. Of anders gezegd, in plaats van geen belastingvermindering van 30 % voor 70 cheques, krijgen zij nu voor in totaal 105 dienstencheques een belastingvermindering van 100 %.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

Jan Van Dyck