Trilplaat bespaart tijd en moeite

De trilplaat is meer dan een hype: vibratietherapie werkt echt.

Veel fitnesscentra beschikken over een trilplaat, een trillende plaat waarop je oefeningen kan doen. De hype kwam enkele jaren geleden de sportwereld binnenwaaien en scoort vooral in fitnesscentra.

Nieuw is de idee van de whole body vibration niet. In de jaren zeventig gebruikten de Russen dezelfde vibratietechniek al in de ruimtevaart om spieren en botten van astronauten in conditie te houden. Oefeningen doen op een trilplaat verbetert niet alleen de spierkracht, maar verhoogt ook de botdichtheid bij ouderen, zo blijkt uit onderzoek. Eind jaren negentig kwam de Nederlandse topvoetballer Guus van der Meer op de idee de vibratiemethode te gebruiken bij topsporters. Van der Meer begeleidde na zijn voetbalcarrière topsporters en ontwikkelde diverse vernieuwende trainingsmethodes.

De trilplaat is een van zijn innovatieve ontwikkelingen: oefeningen doen op een trillende plaat zorgt voor een groter effect op kortere tijd en bovendien met een beperkte inspanning. Topsporters die al op de grens van eigen kunnen trainen, kunnen dankzij de trilplaat een nog groter trainingseffect bereiken. Sinds 2000 is de techniek ook bereikbaar voor het grote publiek en wordt ze tevens gebruikt bij revalidatie.

Trainen zonder bewuste inspanning

Zodra je plaats neemt op het trillende platform, moet je bepaalde houdingen aannemen en oefeningen doen, bijvoorbeeld licht door de knieën zakken, zodat specifieke spiergroepen worden belast. De plaat trilt aan een frequentie van 25 tot 50 hertz (trillingen per seconde). De trillingen zorgen in de opgespannen spieren voor kleine lengteveranderingen die op hun beurt reflexen opwekken. De reflexen doen de opgespannen spieren kort samentrekken, om de schokjes op te vangen. Deze samentrekkingen zorgen voor een extra trainingseffect.

Bij klassieke fitnessoefeningen werkt men met gewichten om spieren te doen samentrekken. Bij vibratietraining zorgen de trillingen in de licht opgespannen spieren voor een extra belasting. Afhankelijk van de oefening die men op de trilplaat uitvoert, worden bepaalde spiergroepen geprikkeld.

De vaststelling dat trillingen de spierkracht kunnen verbeteren, betekent dat het prikkelen van spiervezels via reflexen op zich een onafhankelijk trainingseffect heeft. Je traint dus zonder bewuste inspanning, maar door het aanspreken van zenuwbanen die de reflexen op gang brengen. Bij gewone krachttraining worden bewust spiergroepen in beweging gebracht via signalen in de hersenen. Op de trilplaat gebeurt dit dus via reflexen, dit is een ander neurologisch circuit. De combinatie van beide systemen vergroot het trainingseffect, wat interessant is bij topsporters.

Tegelijk kunnen recreatieve sporters met submaximale inspanningen op een trilplaat hetzelfde effect bekomen als met maximale inspanningen op klassieke fitnesstoestellen: je moet je dus minder inspannen voor hetzelfde effect. Dat maakt het sporten op een trilplaat subjectief aangenamer. Daarbovenop moet je minder lang trainen om hetzelfde effect te bekomen.

Een halfuurtje volstaat

Momenteel is nog niet duidelijk of trainen op een trilplaat ook risico’s inhoudt. Immers, niet alleen de spieren en botten trillen, ook de organen trillen mee. De resonantiefrequentie van vitale organen (hart, nieren en hersenen) bevindt zich tussen 5 en 20 hertz, daarom wordt trillen op deze frequenties best vermeden. Trainen op hogere frequenties blijkt tot nog toe weinig invloed te hebben op andere lichamelijke parameters dan spieren en botten. Het is niet de bedoeling om uren aan een stuk te staan trillen. Vibratietraining doe je per training een halfuurtje, als aanvulling bij andere fitnessoefeningen.

marleen.finoulst@trends.be

Marleen Finoulst