Tools voor de bankier

Frost & Sullivan schat de Europese markt voor bancaire software op zo’n 5 miljard dollar dit jaar. Zeven portretten van Belgische ontwikkelaars die hun graantje meepikken.

Financiële instellingen zijn op zoek naar nieuwe en nauwere vormen van contact met hun klanten. Toepassingen voor Internet-banking, data warehousing- en customer relationship management kennen een sterke groei. Daarnaast dwingt de stroom van fusies en overnames tot een herdenking van de traditionele ontwikkelingsmethodologie en van de neiging tot maatwerkaanpak. Snel implementeerbare pakketten en het bouwen met softwarecomponenten zijn aan de orde.

“Wij hebben ons eerste pakket verkocht in Engeland. Daar zijn we fier op. Bancaire software verkopen in Londen, dat is zoals ijs verkopen aan een Eskimo,” lacht Philippe de Wouters d’Oplinter, de jongere broer van Godefroid de Wouters, de medestichter van Callatay & Wouters ( C&W). Met de National Savings-deal bewees de oudste Belgische ontwikkelaar van geïntegreerde bancaire software ook het potentieel van zijn (niet-exclusieve) samenwerking met Siemens Business Services.

Siemens had op 17 december 1998 de backoffice verwerking van National Savings, een overheidsinstelling, toegewezen gekregen en stond voor de opdracht om minder dan vier maanden later een nieuw systeem van fiscaal vrijgestelde spaarrekeningen operationeel te hebben. “Op 12 januari 1999 waren we aan het werk, op 1 april waren we klaar,” zegt Philippe de Wouters. Met Siemens werkte C&W al samen bij de Bank van de Post, die sinds vier jaar haar spaarrekeningen, kredietkaarten en kasbons met de geïntegreerde Thaler banksoftware van C&W beheert. Nu krijgt het Brusselse C&W daar de vuurdoop voor hoge volumes omdat ook de zichtrekeningen – met hun meer dan anderhalf miljoen bewerkingen per dag – naar de op Unix-gebaseerde Thaler worden overgezet. Dat illustreert hoe C&W breder gaat dan zijn naaste Belgische concurrent Fitech, hoewel hun beider pakketten wortelen in private banking (C&W betaalt nog altijd royalties aan onder meer Private Kas Bank).

Totnogtoe is Thaler aan dertien instellingen verkocht, het meest recent aan AGF/Assubel. Argenta is de grootste klant in productie. Met de Antwerpse spaarbank heeft C&W ook een Internet-bankingoplossing ontwikkeld, die nu in een pakket wordt gegoten. “Erg belangrijk voor ons,” stipt marcom directeur Philippe de Wouters van C&W aan.

Anderhalf jaar geleden gooide Callatay & Wouters zijn kapitaal open voor institutionele investeerders. Petercam plaatste bestaande aandelen bij Sofindev (Sofina, 11,1%) en Isep (Fortis, 5,3%), De oprichters uit 1983, Didier de Callatay (ex- Royal Bank of Canada) en Godefroid de Wouters (ex- CIG), houden 70,4%, andere investeerders 13,2%. “Bedoeling was om weg te groeien uit de familiale structuur naar aandeelhouders die het bedrijf kunnen begeleiden. We denken binnen twee tot drie jaar naar de beurs te gaan,” zegt Philippe de Wouters. In die periode ziet hij het nu 130-koppige C&W, dat vorig jaar 461 miljoen frank aan bedrijfsopbrengsten noteerde en 54,5 miljoen frank netto verdiende, doorgroeien tot 200 à 250 mensen en ongeveer een miljard frank omzet. De beursgang moet verdere ontwikkelingen financieren, de medewerkers helpen motiveren, de notoriëteit verhogen en bijvoorbeeld toelaten om in Zwitserland – met zijn 350 banken – een overname te doen.

C&W wil zich meer gaan concentreren op ontwikkeling. “De verkoop van pakketten is lucratief, maar de dienstverlening is de beperkende factor,” zegt Philippe de Wouters. Vandaar het belang van een strategische relatie met bedrijven als Siemens Business Systems, dat nu medewerkers opleidt om Thaler te implementeren.

“Totnogtoe hebben we geen enkele echte mislukking gehad,” prijst Philippe de Wouters zich gelukkig. Dat kan een rol spelen in de onzekere strijd die de softwareleveranciers leveren in het zog van de bancaire fusiegolf. “Klanten als Private Kas Bank, het Luikse SEFB en De Vaderlandsche Spaarbank behoren nu allemaal tot de ING Groep. We kunnen niet goed inschatten wat de gevolgen zullen zijn van deze fusies.”

“We werken nu op twee locaties – Ieper en Brussel,” zegt gedelegeerd bestuurder Dirk de Beule van Financial Architects, één van de angry young companies in bancaire software die voor het Microsoft-platform kozen. Oprichters Dirk de Beule en Chris Puype – voordien respectievelijk partner en consultant bij FICS (zie ook blz. 136) – profiteerden van de onvrede bij de Belgische banken over Abacus van FICS, in die tijd het exclusieve tool waarmee de Belgische banken aan hun statutaire rapporteringsplicht vis-à-vis de toezichthouder en de Nationale Bank moesten voldoen. Financial Architects (Finarch) ontwikkelde een alternatief in opdracht van de Belgische Vereniging van Banken: Bank Reporter. De banken hebben nu dus de keuze. “Een zeventiental instellingen werkt nu met de light versie van Bank Reporter. We finaliseren de tests bij enkele van de grootste banken voor de volledige versie,” zegt medeoprichter Chris Puype. Financial Architects verkocht het systeem al aan Fortis en Dexia. Bank Reporter is geen one-shot product. Eigenlijk is het een gespecialiseerde data mart, die afgeleid wordt uit een onderliggend data warehouse dat ook voor commerciële en managementdoeleinden kan worden ingezet.

” ABN Amro is al sinds juli vorig jaar met zo’n data warehouse, op basis van Microsoft SQL Server, in productie,” zegt Chris Puype. Prospectie voor de rapporteringssoftware bij Amerikaanse instellingen loopt vanuit Boston. Een kantoor in Frankfurt opent in november en ook in Londen wordt geprospecteerd.

Maar het hippe data warehousing kan niet alleen voor backoffice analyse gebruikt worden, ook voor “front office delivery” – communicatie met de klant.

Dirk de Beule en Chris Puype laten het Internet-bankieren links liggen en zetten in op de technologie van Lernout & Hauspie Speech Products en het telefoonbankieren. Stemherkenning is werkbaar voor toegangscontrole – menen zij – en gesproken commando’s kunnen het telebankieren veel eenvoudiger maken dan klikken op het Net. Omgekeerd kan de bank ook automatisch informatie meegeven aan inbellende klanten.

Die stellingname bezorgde Finarch begin januari een inbreng van 30 miljoen frank (26,1%) van het Flanders Language Valley Fund en een ontwikkelingscel op de Ieperse taalcampus. “Wij zijn nu aan de slag met twee banken om het concept uit te werken. Begin volgend jaar moeten we een toepassing klaar hebben,” zegt Chris Puype. De ontwikkelingen worden deels uit eigen cashflow, deels met het geld van FLV Fund, deels door de klanten zelf gefinancierd.

Financial Architects sloot zijn eerste, langere boekjaar met 50 miljoen frank omzet en een licht positief resultaat af, onder meer dankzij de winstgevende consultancy die met de implementatie van een data warehouse samengaat. Het aantal personeelsleden is sinds januari al verdubbeld tot 34.

Het Leuvense Customer Dialogue Systems wordt een case aan de Harvard Business School. Dat heeft allicht te maken met het feit dat gedelegeerd bestuurder Yannick Loop daar zelf het Owners, President, Manager (OPM) programma volgt (en waarschijnlijk binnenkort professor Dwight Crane in zijn raad van bestuur mag verwelkomen). Het is ook een kwestie van substantie.

“CDS is uniek in de wereld,” zegt Yannick Loop. Het bedrijf ontwikkelt Customer Dialogue Manager, een interactief verkoopsysteem dat totnogtoe aan Europese spelers als ABN-Amro, Deutsche Bank, Dexia en ING werd geleverd. Het systeem helpt meer complexe en lucratieve producten verkopen en de levenslange waarde van klanten te berekenen. “We bepalen het profiel van de klant, schetsen waar hij in zijn levenscyclus is, kwantificeren zijn ‘mutatiemomenten’, leiden zijn behoeften af, stellen oplossingen voor en gieten die in producten: leningen, beleggingen, verzekeringen,” schetst Yannick Loop. Daar komt heel wat bij kijken, onder meer een grondige kennis van de fiscaliteit en sociale zekerheid in elk land waar het product wordt verkocht. “Wij blijven strikt aan onze strategie vasthouden,” zegt Yannick Loop. “Voor de dienstverlening – configuratie, integratie, opleiding – werken we met partners, typisch de Big Five. We streven naar samenwerking met leveranciers van complementaire producten, zoals Action Systems, Siebel (verkoopautomatisering) of SAP (backoffice). We mikken op de top-200 financiële instellingen van de wereld – hoe pijnlijk dat ook is. En we blijven een één-productfirma, we leveren nauwelijks diensten.” De fiscale en sociale aspecten zijn voor het grootste deel van Europa en de VS al in regels vertaald. “Volgend jaar moeten we heel Europa en de VS afdekken,” zegt Yannick Loop.

CDS haalde in 1998 al eens 4 miljoen dollar aan kapitaal op bij het Nederlandse Gilde IT Fund en het Amerikaanse Advanced Technology Ventures. Nu tankt CDS een tweede keer bij voor in totaal ruim 3 miljoen dollar. De fondsen en Yannick Loop zelf doen daarin mee. Enkele privé-personen zorgen voor een klein miljoen dollar en ook het personeel is ingestapt. Een beursintroductie staat nog altijd op de agenda, maar het is wachten op een doorbraak op de Amerikaanse markt, waar CDS een kantoor heeft in Summit, New Jersey. CDS, dat al de US Gaap-boekhoudnormen volgt, zette vorig jaar 4,25 miljoen dollar om (+126%). Er werken nu zeventig mensen.

B eyers & Partners, de Antwerpse ontwikkelaar van cash- en treasury managementsoftware, is eind juli 1999 – als gevolg van het overlijden van stichter Luc Beyers en de wens van zijn familie om uit te stappen – overgegaan in handen van de Franse groep XRT-Cerg. Daarmee is Beyers nog geen vreemde munt in de Belgische korf.

“Er komt geen brain drain,” verzekert verkoopdirecteur Patrick Vandenbroucke. “Er komen integendeel mensen bij omdat XRT-Cerg zijn wereldwijd ontwikkelingscentrum voor risk management en high-end treasury management en de wereldwijde relaties met de banken in Antwerpen gaat centraliseren.” Beyers kan daarvoor, met klanten als Gemeentekrediet, Société Générale, Commerzbank, DG Bank en Crédit Agricole, een mooie track record voorleggen.

Beyers & Partners, sinds 1984 actief in financiële software, stelde in 1996 een agressief bedrijfsplan op, verhoogde zijn kapitaal met bijna 50 miljoen frank tot 71 miljoen en trok de internationale markt op met een nieuw pakket, Globe$. De lancering liep moeizamer dan gedacht. De Gimv had 1 miljoen dollar ingebracht in ruil voor 10,6%, maar kreeg door de tegenvallende resultaten uiteindelijk 24% van Beyers in handen. In 1998 was het dan toch prijs. Beyers verhoogde zijn omzet met 84% tot bijna 153 miljoen frank door contracten in Zwitserland, Hongarije, Duitsland ( Stahlwerke Bremen, Adtranz), Nederland ( Generale Bank, Rabobank International) en uiteraard in België. Na jaren verlies was er opeens bijna 40 miljoen frank winst.

Beyers concurreert nu vanuit kantoren in Antwerpen, Düsseldorf, Genève en Luxemburg met andere Belgische bedrijven als FICS, EDS (Diegem) of IBM Professional Services (ex- Cimad). Maar dankzij XRT-Cerg vergroten de afzetmogelijkheden exponentieel. XRT-Cerg werkt in 21 landen en brengt een klantenbasis van 1200 multinationals en een 25-tal financiële instellingen mee. “Wij zijn vrij complementair. In de corporate markt was XRT-Cerg vooral in de low-end bij bedrijven aanwezig. Wij werken met Globe$ vooral in de high-end: coördinatiecentra, de werkelijk grote multinationals, steden.” De integratie met XRT-Cerg (550 werknemers, ongeveer 60 miljoen dollar omzet op jaarbasis) zal een paar maanden in beslag nemen. Geert Deprez blijft gedelegeerd bestuurder.

Vorig jaar zag Beyers af van de verdere ontwikkeling van een eigen risk management systeem en besloot integendeel Globe$ te integreren met dat van marktleider IQ Financial Systems, een filiaal van Bankers Trust. “Ook hiervoor is het potentieel door de overname serieus gestegen,” zegt Vandenbroucke. De Stad Antwerpen fungeert als lanceerklant en gaat met het nieuwe, geïntegreerdeGlobe$ zijn intrestrisico beter opvolgen.

De toekomst ziet er bijzonder goed uit, voorspelt Vandenbroucke. De golf van fusies en overnames, zowel bij de banken als bij de bedrijven, verhoogt de nood aan gesofistikeerd thesauriebeheer. “Ontwikkelingen zoals Internet en intranet zijn een logisch gevolg van de gigantische concentratie die zich momenteel manifesteert.”

F inance Technology Systems ( Fitech), de benjamin onder de drie Belgische ontwikkelaars van totaaloplossingen voor banken – de andere twee zijn Fitech en Callatay & Wouters – , is op zoek naar een partner. “Een actieve partij die ons kan helpen om commercieel door te breken in Europa en die wil participeren in het kapitaal,” preciseert gedelegeerd bestuurder Roland Christophe. En, verwijzend naar het moederhuis Bank Degroof: “Het is duidelijk dat het ontwikkelen van software niet behoort tot hun kernactiviteiten.” Onderhandelingen zijn aan de gang.

Fitech ontstond in 1991, toen Bank Degroof vergeefs zocht naar een geschikte private banking oplossing en met IBM (25%) een joint venture opzette om zelf een basispakket te ontwikkelen. Dat gebeurde in Cobol op het IBM AS/400 platform. Ibba ( International Banking Business Application) ging in 1995 live bij Bank Degroof en telt sindsdien negen installaties, onder meer bij F. van Lanschot Bankiers, Corluy & Co, het Italiaanse Cariplo, de Turkse Isbank en de Royal Bank of Scotland International op Jersey. IBM stapte in 1997 uit en verkocht zijn aandelen aan Bank Degroof.

Winst heeft Ibba, ondanks zijn referenties, nog niet opgeleverd. Vorig jaar incasseerde Fitech een bedrijfsverlies van 63 miljoen frank toen de omzet op 177 miljoen frank stagneerde, terwijl er meer dan 120 miljoen frank in nieuwe ontwikkelingen werd geïnvesteerd en het aantal medewerkers aangroeide tot 74. “De komst van de euro en de ontwikkelingen die daarvoor nodig waren, hebben de groei van Finance Technology Systems geremd in 1998. De start in Zwitserland, die al voorzien was voor 1 januari 1998, is daardoor met een jaar uitgesteld,” noteert Bank Degroof in haar jaarverslag.

Een groeispurt van 45% naar meer dan 270 miljoen frank moet nu het evenwicht herstellen. “Halverwege het boekjaar zaten we op koers,” meldt Roland Christophe. Fitech verwacht veel van het mekka van het private bankieren, Genève, waar het in april een agentschap opende aan de Rue du Rhône. Genève is ook de thuishaven van de tien jaar jonge ERI Group die met haar Olympic Banking System veruit de belangrijkste leverancier is van software voor de Luxemburgse en zeker de Zwitserse particuliere banken.

Eén van de agendapunten voor Fitech is ook de opening van een Luxemburgs kantoor, later dit jaar. In Luxemburg werd de Ibba-software totnogtoe verdeeld door Proget. Maar aangezien dat bedrijf in juni 1999 werd overgenomen door Real Software, dat zelf het concurrerende Ibsy-pakket verkoopt, drong een alternatief zich op…

Lesire Software Engineering pakte vorige week uit met zijn componentenarchitectuur Aggregat, de vrucht van projectwerk voor onder meer Bacob en Proton World. “Aggregat is een platform dat er onder meer voor zorgt dat fusies tussen banken veel efficiënter kunnen worden gerealiseerd en in een kortere tijdspanne,” legt gedelegeerd bestuurder Erik Lesire (33) van Lesire Software Engineering uit.

Banken werken natuurlijk al decennia met gestructureerde programmatietechnieken, die de code opdelen in functionele gehelen die in principe recycleerbaar zijn. Componenten gaan daarin echter een stap verder omdat ze bruikbaar zijn in verschillende ontwikkelingsomgevingen en veel beter werk maken van de scheiding tussen toepassingen en hun infrastructuur. Lesire heeft al met componenten gewerkt voor integratie met mainframe, Unix en NT, zowel over publieke als over lokale netwerken, met verschillende databases en zelfs met verschillende middlewares (de programma’s die nodig zijn om componenten vlot en veilig met mekaar te laten werken).

Maar is Aggregat een product? “Het is zeker niet iets wat je op een cd-rom kan rondsturen om er dan licenties van te innen,” geeft Erik Lesire toe. “Het is deels software, deels methodologie. Er is een voorstudie nodig om te zien hoe de bestaande informatica in Aggregat kan worden ingepast.” Aggregat bevat al componenten voor beveiliging, logging en profilering en bestaat in een versie voor het Microsoft-kamp (op basis van de Com/Dcom architectuur) en voor het Sun Microsystems-kamp (op basis van Enterprise Java Beans).

Hoe Lesire de verkoop van Aggregat commercieel zal aanpakken, staat nog niet vast. In zijn eerste jaar draaide Lesire 28 miljoen frank en break-even. Binnenkort zijn er twintig mensen aan de slag.

Bancaire componenten zijn maar een deel van de activiteiten van Lesire. De Leuvenaars, die in een herenhuis zitten in de Maria Theresiastraat, maken ook ClearSpot, een e-business platform. Eén dezer dagen maakt Lesire de partners bekend die ClearSpot gaan supporteren en implementeren. ClearSpot werd door het Mechelse Evisor onder meer voor de muzieksite Atrecordings gebruikt.

Net voor de vakantie investeerde VIV ( Fortis Groep) 20 miljoen frank in Lesire, in ruil voor een participatie van 23% (zie Trends, 17 juni 1999). In Mechelen heeft een andere beginner, Business Architects International (BAI), al 259 miljoen frank aan kapitaal opgehaald bij onder meer Gimv, Rendex, Luxempart, Sofindev, Parnib België en Mercator & Noordstar om zijn ComponentBanker en ComponentInsurer oplossingen in de markt te zetten. BAI vernieuwt onder meer het kredietsysteem van het Discontokantoor van het Gemeentekrediet. De twee jaar oude firma telt nu volgens gedelegeerd bestuurder Franky van Damme een zestigtal mensen en werkt ook vanuit Luxemburg en Amsterdam.

Het beursgenoteerde Real Software heeft zich in twee jaar tijd vanuit het niets tot een belangrijke speler op de belangrijke Luxemburgse markt ontpopt. In september 1997 kochten de Antwerpenaren 51% van het Luxemburgse Crésus – software voor beursanalyse en portefeuillebewaking. Het was de eerste etappe in de toen gloednieuwe overnamestrategie van Real Software. In oktober 1998 werd dat bruggenhoofd in de financiële sector versterkt met de overname van het eveneens Luxemburgse Ibsy Finance, ontwikkelaar van totaaloplossingen voor banken, meer bepaald voor private banken gericht op vermogensbeheer. Referenties van Ibsy waren onder meer UBS, West LB, Ippa Bank, Crédit Suisse… In juni van dit jaar kocht Real Software, vroeger dan voorzien, de 49% van Ibsy Finance (intussen herdoopt tot Real Software Finance) die het nog niet bezat. Op dat moment nam de groep ook het belangrijkste IBM AS/400 systeemhuis van het groothertogdom over: Proget bedient meer dan de helft van de 250 IBM AS/400 sites in Luxemburg. Zijn afdeling Proget Finance werkte, sinds 1995, onder meer voor Paribas Luxemburg, Société Générale, BNP, Crédit Lyonnais en SE Banken. De overname bezorgde Real Software Finance voldoende schaalgrootte om zijn one-stop-shopping concept te realiseren. Het resultaat totnogtoe is een steile groei tot – volgens voorzitter Rudy Hageman van Real Software – 1,2 tot 1,54 miljard frank.

Van de verwachte luwte in het zicht van de Jaar 2000-kering is geen sprake, aldus Rudy Hageman van Real Software. “De activiteiten rond de euro en het jaar 2000 zijn achter de rug, maar er zijn andere mogelijkheden opgetreden: e-commerce ( nvdr – elektronisch zakendoen). De grote en middelgrote banken reageren zeer gevoelig op de tendensen naar e-commerce in de markt. Iedereen start met projecten, studies en implementaties.”

Real Software had het portfoliomanagementsysteem van Crésus al geïntegreerd in zijn Ibsy totaaloplossing voor private banking, maar werkt nu aan een complete technische en functionele herziening van het pakket, dat onder meer wordt aangepast om in real time met de e-commerce– en Internet-gebruiker te communiceren. “We zijn net terug van een klant in Luxemburg die een e-commerce-bank wil starten. Zij gaan met ons samenwerken om Ibsy daarvoor in te zetten,” verklapte Rudy Hageman ons vorige week. Real Software werkt ook samen met “enkele grootbanken” om de communicatie met hun klanten te verbeteren ( customer relationship management) via een nieuwe frontoffice toepassing, verbeterde werkstroom en data warehousetechnologie. “Er is een belangrijke tendens naar maatwerk, weliswaar gebaseerd op pakketten”, zegt Hageman, “maar dezelfde technieken gaan wij dan ook toepassen in ons pakket Ibsy.” Pilootklanten wil Rudy Hageman niet noemen, maar in het verleden heeft Real Software nauw samengewerkt met KBC en Generale Bank (zie Trends, 4 maart 1999). Real Software blijft focussen op totaaloplossingen voor particuliere banken, gespecialiseerd in vermogensbeheer – het heeft een twintigtal klanten daarvoor in Luxemburg (op een totaal van ongeveer 220 Luxemburgse banken). “Voor de grote retailbanken specialiseren we ons op alles wat te maken heeft met effectenbeheer – securities,” zegt Rudy Hageman.

Bruno Leijnse