Tijd voor een nieuw contract

Veel huwelijkscontracten zijn achterhaald, waarschuwt de federatie van het Belgische notariaat. Wie er een heeft, doet er verstandig aan dat te laten controleren. En echtparen zonder contract hebben er misschien baat bij een af te sluiten.

Wie trouwt, kiest impliciet of expliciet voor een huwelijksvermogensstelsel. Trouwers die geen uitdrukkelijke keuze maken, vallen automatisch onder het zogenoemde wettelijke stelsel, met een scheiding van goederen en een gemeenschap van aanwinsten. Heel wat koppels sluiten een huwelijkscontract af bij een notaris.

Door de jaren kunnen zich heel wat wijzigingen voordoen in de vermogenstoestand van een koppel. Zo is het mogelijk dat een van beiden een bouwgrond erft, die hij wil inbrengen in de huwelijksgemeenschap, om er met zijn partner op te bouwen. Het huwelijkscontract is in de loop der jaren bovendien uitgegroeid tot een belangrijk onderdeel van de vermogensplanning. De keuze voor bepaalde clausules kan heel wat successierechten uitsparen. De wetgeving verandert ook geregeld. Al die omstandigheden kunnen tot gevolg hebben dat het huwelijksstelsel mogelijk niet meer aan de behoefte van een koppel voldoet.

Is uw huwelijkscontract achterhaald, dan kan het belangrijk zijn het te wijzigen. Zo’n verandering is perfect mogelijk, zelfs tijdens uw huwelijk, op voorwaarde dat u het met uw huwelijkspartner eens bent over de aanpassing. De ene echtgenoot kan de andere er in principe niet toe verplichten het huwelijksstelsel te wijzigen of nieuwe clausules aan het contract toe te voegen (zie kader Gewijzigd onder dwang).

Win advies in

Om te weten of het zinvol is uw huwelijkscontract te laten aanpassen, gaat u het best langs bij een notaris of een gespecialiseerde advocaat. Die kan op basis van uw persoonlijke situatie — zoals uw financiële toestand, uw beroepssituatie, en of u kinderen hebt of niet — nagaan of uw huwelijksstelsel nog beantwoordt aan uw behoeften. Hij kan u ook advies geven over de implicaties van bepaalde clausules op de successierechten die verschuldigd zijn als een van de partners overlijdt. Bent u getrouwd zonder huwelijkscontract, dan kan het nuttig zijn te controleren of het wenselijk is er alsnog een af te sluiten. Bent u het met uw partner eens over een wijziging, dan moet u een beroep doen op een notaris om daarvan een notariële akte te laten opmaken. Een huwelijkscontract dat u zelf op papier zet, is niet geldig. Voor zo’n aanpassing volstaat doorgaans één notarisakte. Soms is ook een inventaris nodig. Die moet worden opgemaakt als een van de echtgenoten daarom verzoekt, maar in de praktijk gebeurt dat zelden. Een inventaris is wel verplicht als u overstapt naar een fundamenteel afwijkend huwelijksvermogensstelsel, bijvoorbeeld van een gemeenschapsstelsel naar een stelsel van zuivere scheiding van goederen.

Niet meer naar de rechtbank

Tot voor enkele jaren moest u voor belangrijke wijzigingen aan het huwelijksvermogensstelsel ook langs de rechtbank passeren. Die moest de wijziging homologeren. Dat is niet meer het geval. De notaris stuurt het gewijzigde huwelijkscontract wel nog naar de notaris die het oorspronkelijke contract heeft opgesteld en naar de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente of de stad waar het echtpaar is getrouwd. Is een van beiden een handelaar, dan moet de wijziging ook worden gemeld aan de griffie van de rechtbank van koophandel waar die partner als handelaar staat ingeschreven. Bij belangrijke wijzigingen moet een uittreksel — een korte samenvatting — worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

Kostprijs

Een eerste gesprek bij een notaris is normaal gesproken gratis. Voor een advies bij een advocaat wordt doorgaans wel een honorarium aangerekend. Vraag op voorhand hoeveel u dat zal kosten.

Hoeveel een wijziging aan het huwelijkscontract kost, hangt af van de veranderingen. Wilt u enkel een clausule toevoegen of er een laten verwijderen, dan betaalt u doorgaans niet meer dan enkele honderden euro’s. Voor een wijziging van uw huwelijksstelsel moet u rekenen op een prijs van 1500 à 2000 euro. Voor de inbreng van een goed in een gemeenschappelijk vermogen betaalt u rond 1000 euro.

JAN ROODHOOFT

De voorwaarden om een huwelijkscontract te wijzigen zijn de jongste jaren sterk vereenvoudigd.