Tien trends

1. De Amerikaanse rente stijgt. Dat is goed nieuws voor de banken van het land, die hun kredietverlening met 4 procent kunnen doen toenemen.

2. De consumptie in Zuid-Amerika stijgt met amper 2 procent. Dat is een gevolg van het geringe vertrouwen in Mexico (met dank aan Donald Trump) en de slabakkende economie in Brazilië.

3. De toestand is nog slechter in West-Europa, waar de onezekerheid over de brexit de consumptie met 0,4 procent doet dalen.

4. Het Russische toerisme floreert dankzij de Wereldbeker voetbal. De hotelprijzen stijgen 12 procent, vliegtuigtickets worden 7 procent duurder.

5. De olieprijs blijft laag, rond 54 dollar per vat. Dat is slecht nieuws voor de olieproducerende landen, waar de consumenten afwachten.

6. De steenkoolprijzen dalen, hoezeer Donald Trump ook zijn best doet. Azië schakelt over op gas en Australië verdubbelt zijn lng-export tot 60 miljoen ton.

7. Almaar meer landen krijgen een systeem van gezondheidszorg. In Pakistan stijgen de gezondheidsuitgaven met 12 procent, tot nog altijd maar 40 dollar per inwoner.

8. China vecht tegen zijn schuldenzeepbel. Het aantal leningen groeit er met een schamele 3 procent, zonder al te veel problemen evenwel.

9. De autoverkoop stijgt overal, behalve in Singapore. Strengere emissiewetten zorgen voor een krimp van 34 procent.

10. De elektrische auto rukt op. Tesla wil er een half miljoen maken, maar krijgt forse concurrentie. De succesvolle Nissan Leaf wordt vernieuwd.

AUTO 3/5

De verkoopcijfers van personenwagens puffen door. Ze zullen een record van 69 miljoen bereiken, ten dele dankzij de autogekke opkomende economieën, maar de jaarlijkse groei zal vertragen tot onder 3 procent. Dat is te wijten aan een ploeterende Europese expansie en aan een Amerikaanse markt die de effecten van hogere rentes voelt. Het zwakste van allemaal zal Singapore zijn waar het systeem van belastingvoordelen gewijzigd is om de uitstoot te verminderen. Dat kan leiden tot een daling met 34 procent in het aantal nieuwe registraties. Maar er komen heroplevingen in Oost-Europa, het Midden-Oosten, Afrika en Zuid-Amerika. De verkoop in het geplaagde Venezuela zal dalen met 20 procent, weinig naar de huidige normen, tot minder dan 1 procent van het hoogste cijfer.

Hoeveel worden de uitstootnormen versoepeld in het Amerika van Donald Trump? Een aanwijzing daarvoor wordt het in april verwachte rapport van een regeringsonderzoek naar striktere uitstootnormen voor de modellen van 2022 tot 2025. Toch zal de wereldwijde vraag naar elektrische voertuigen waarschijnlijk toch vooruitracen. Tesla is van plan in 2018 een half miljoen elektrische wagens te produceren, een vertienvoudiging in een paar jaar. Ondanks de komst van zijn op het grote publiek gerichte Model 3 zal het geduchte concurrentie krijgen van de gevestigde automerken. In 2018 zal Nissan een versie met een groter rijbereik lanceren van zijn Leaf, met 300.000 stuks de beste verkopende elektrische auto. Honda, dat op waterstof- en hybridemodellen had ingezet, zal in 2018 twee puur elektrische modellen lanceren. Het Chinese CHJ Automotive zegt dat het in 2018 een compacte elektrische auto zal lanceren voor iets minder dan 8000 dollar (6800 euro).

De kruisbestuiving tussen technologiebedrijven en autobouwers zal toenemen, niet in de laatste plaats voor de connected cars en zelfrijdende auto’s. Sommige producenten kopen zich in bij technologiebedrijven. Andere, zoals BMW, Intel en Mobileye, zetten samenwerkingsverbanden op en delen kennis. Baidu, ‘het Google van China’, heeft vijftig partners aangetrokken voor zijn Apollo-project. Net als Tesla wil het in 2018 volledig autonome wagens op de weg brengen. Een van de Apollo-pioniers is Grab, een taxidienst in Zuidoost-Azië die het wil opnemen tegen de grootste van de sector, Uber. De concurrentie wint aan kracht. Taxify, gesteund door sectorgenoot Didi Chuxing dat Uber in China heeft verdrongen, zal zich in 2018 meer op Europa en Afrika toeleggen. Carlson Wagonlit Travel ziet een groei van meer dan 10 procent in 2018 voor taxidiensten. Maar die bedrijven zijn kwetsbaar voor de grillen van regulatoren die moeten beslissen hoe streng ze toezien op deze snelgroeiende grijze zone.

DEFENSIE EN LUCHTVAART 5/5

Dat Amerika zich onder Donald Trump minder inzet voor de NAVO is niet in alle opzichten slecht voor de defensie-industrie. Het zal de uitgaven in Oost-Europa opdrijven, vooral door het Russische avonturisme. Duitsland zal zijn defensiebudget waarschijnlijk met 4 procent verhogen, maar zal net als veel andere NAVO-leden onder de nochtans afgesproken 2 procent van het bbp blijven. De opkomst van Trump en het nakende vertrek uit de EU van Groot-Brittannië, een van de zeldzame NAVO-leden die zijn budgetafspraken nakomt, duwen Duitsland militair gezien steviger in de armen van Frankrijk. Ze zijn van plan tegen midden 2018 een plan te hebben voor de bouw van een nieuw Europees gevechtsvliegtuig en leiden de pogingen om een gemeenschappelijk Europees defensiefonds op te zetten.

Ondertussen kunnen de wapenproducenten in Amerika, die goed zijn voor meer dan een derde van de defensie-uitgaven in de wereld, zich gesteund weten door de militaire ambities van Trump. De defensie-uitgaven zullen in 2018 de 630 miljard dollar (530 miljard euro) overstijgen, zegt de kredietbeoordelaar Moody’s. Lockheed probeert de presidentiële kritiek op zijn met uitstel geplaagde F-35-gevechtsvliegtuigprogramma te weerleggen. Het moet het meest geavanceerde en met 1,4 biljoen dollar (1,2 biljoen euro) duurste toestel worden. In 2018 zullen landen van Australië tot Turkije eindelijk de jets geleverd krijgen waarvoor in Amerika de laatste goedkeuring moet worden gegeven. Het opvoeren van de leveringen en het binnenhalen van meer bestellingen zou de prijzen verlagen. Het goedkoopste model kost 94 miljoen dollar (80 miljoen euro).

De opkomst van China en de dreiging van Noord-Koreaanse intercontinentale raketten zullen de uitgaven in Azië opvoeren. Japan kan zijn defensie verstevigen door de aankoop van het Lockheed-antiraketsysteem Aegis Ashore. Het budget van India voor militaire uitrusting zal ook sterk stijgen.

Gesteund door de instabiliteit in het Midden-Oosten zullen wereldwijd de defensie-uitgaven met 3 tot 5 procent stijgen, maar die stijging wordt overvleugeld door het aantal bestellingen van commerciële vliegtuigen, dat volgens Moody’s met 10 procent zal stijgen. Het Europese Airbus is, dankzij een hogere productie van zijn A320- en A250-modellen, goed op weg om de kloof met het Amerikaanse Boeing te verkleinen.

In de gaten te houden

Dronenzwermen. Kleine drones winnen aan populariteit voor massale inzet bij gevechten, zowel voor de verovering van vijandelijke tanks of schepen als voor verkenningsmissies. Misschien vliegen er ooit hele kuddes onbemande luchttuigen in formatie rond. De Amerikanen onderzoeken de inzetbaarheid, maar China kan in het voordeel zijn met zijn massaproductie.

ENERGIE 2/5

De OPEC zet zijn titanengevecht met Amerika’s energieke schalieolieproducenten voort. De kartelleden zijn ongewoon eendrachtig in de eerbiediging van een productiepact dat tot maart 2018 verlengd is. De beperkingen zullen zeker tot het derde kwartaal moeten aanhouden om te voorkomen dat de markt overspoeld geraakt. Saudi-Arabië zou dolgraag de prijzen opvoeren in de aanloop naar de beursgang van 5 procent van Saudi Aramco in 2018. Toch tonen de pogingen van OPEC ook zijn afgenomen invloed aan. Amerikaanse oliemaatschappijen zoals Marathon Oil en Pioneer Natural Resources zullen op zelfs de geringste prijsstijging reageren met een verhoging van de productie, waardoor de prijzen weer zullen dalen. De prijzen zullen het hele jaar laag blijven met zo’n 54 dollar per vat.

Fossiele brandstoffen zullen de wind weer enigszins in de zeilen krijgen door de beslissing van Trump om uit het klimaatverdrag van Parijs te stappen. Veel andere regeringen zullen zich samen met financiële instellingen inspannen voor een groen beleid. De plannen van de president om de kolenindustrie nieuw leven in te blazen tarten de economische logica, maar haar lot is verbonden aan dat van aardgas. De omschakeling van Amerikaanse energiebedrijven op gas zal in 2018 vertragen en de vraag naar steenkool zal daar met 1 procent stijgen, maar voornamelijk omdat gas iets duurder is. China, dat verantwoordelijk is voor de helft van de steenkoolconsumptie ter wereld, is veel belangrijker voor de prijzen. Het heft wellicht in 2018 een milieubelasting. Nu China en ook Europa hun energiemix een beetje verbeteren, zullen de prijzen van steenkool voor verwarming met 8 procent dalen.

Hernieuwbare bronnen zullen het merendeel van de nieuwe energiebehoefte in China dekken, ook al stijgt de steenkoolconsumptie in India tot meer dan 1 miljard ton en voert het de productie op. De omschakeling op gas, dat schoner is dan steenkool, zal makkelijker worden nu nieuwe lng-fabrieken in Amerika de export omhoogduwen. Qatar, de grootste speler in de sector, zal nieuwe voorraden aanspreken in zijn uitgestrekte noordelijke offshoregebied. Australië zou 60 miljoen ton lng kunnen exporteren, bijna het dubbele van 2016.

In de gaten te houden

Diep onder water. Lng-producenten zullen steeds vaker drijvende installaties gebruiken om afgelegen gasvelden aan te boren. Er zijn nu één of twee van zulke schepen in gebruik, maar 2018 zal een nieuw tijdperk inluiden als Royal Dutch Shell de kolossale Prelude in dienst neemt. Het is het grootste tot nu toe, met een waterverplaatsing die gelijk aan die van zes supervliegdekschepen.

ENTERTAINMENT 4/5

De uitgaven voor entertainment en media zullen in 2018 met 5 procent stijgen tot 2 biljoen dollar (1,7 biljoen euro) volgens PwC. De groei zal hoofdzakelijk van digitale producten komen. De internetvideo zal een opvallende rol spelen. De inkomsten zijn maar een fractie van die van de traditionele tv, maar ze groeien met 14 procent, terwijl de betaal-tv een stilstaand beeld vertoont. China is doorslaggevend, nu het er door betaalmuren steeds beter mogelijk wordt om munt te slaan uit content. India is een kleiner aanstormend talent in visueel entertainment: de inkomsten van internetvideo zullen er in 2018 met een kwart stijgen. Het is een van de weinige plekken waar Netflix, dat nu wereldwijd meer dan 100 miljoen abonnees heeft, zware tegenstand krijgt van lokale concurrenten en Amazons Prime Video.

Ook in de cinema staat Azië in de schijnwerpers. China was de schurk in het verhaal van 2016 omdat het aan vaart inboette. Dat kwam deels door veel minder kortingen en het beperken van ghost screenings (waarmee distributeurs de kijkcijfers opdrijven door kaartjes op te kopen). De markt heeft nog genoeg groeimarge: Chinezen gaan gemiddeld minder dan één keer per jaar naar de cinema, Amerikanen vier keer. PwC voorspelt dat de Chinese ticketinkomsten met 13 procent stijgen. Heel veel creatief denken in Hollywood focust op de vraag hoe je op deze beschermde markt zelfs nog meer kunt verdienen. Disney zal bijvoorbeeld zijn krachten bundelen met het Chinese internetbedrijf Netease om voor Marvel Comics de eerste Chinese superheld uit te broeden.

Videogames zullen een belangrijke rol spelen in de groei van de entertainmentsector met een stijging van 10 procent. Eén factor is de bereidheid van gelegenheidsgamers om in-app-aankopen te doen na het succes van Pokémon Go. Virtualrealitybrillen kunnen, hoewel ze nog lomp zijn, aan belang winnen. In oktober kondigde Facebook een autonome VR-bril aan voor het middensegment die 200 dollar (170 euro) kost. Bijna een derde van de 9 miljard dollar (7,7 miljard euro) aan VR-inkomsten wereldwijd zal uit Amerika komen, maar China zal snel inlopen volgens PwC.

FINANCIËLE DIENSTEN 4/5

Na een voor velen in de financiële wereld deprimerend decennium ziet de sector er opgewekter uit nu de Amerikaanse rentes stijgen en de Europese Centrale Bank haar door de crisis gedreven stimuleringsmaatregelen terugschroeft. Stabiele groei in Azië zal de financiële bedrijven daar winsten opleveren. Kredietgevers in grondstofrijke landen als Brazilië en Rusland zullen het goed doen als die landen uit de recessie komen. De financiële globalisering die al jaren terugloopt, zal zich schuchter weer laten gelden, nu westerse banken zich weer richten op veelbelovende bedrijven en nieuwe markten. Citigroup bijvoorbeeld geeft 1 miljard dollar (800 miljoen euro) uit om zijn Mexicaanse tak uit te breiden en te verbeteren. De Chinese banken zullen nieuwe markten veroveren, nu de financiële sector in de ontwikkelingslanden nieuwe klanten bereikt.

2018 is het laatste jaar om de maatregelen van Basel III in te voeren. De meeste staten halen hun deadlines. De EU zal financiële bedrijven opdragen hun handel en research van elkaar los te koppelen om gebruikers van research te dwingen er rechtstreeks voor te betalen. Ondertussen zal Amerika naar verwachting enkele regels versoepelen, met name voor kleine kredietverstrekkers. De Amerikaanse bedrijven zullen volgend jaar 4 procent meer uitlenen en hun Europese concurrenten de loef afsteken. De Londense City zal gebukt gaan onder de brexit-onzekerheid en lijden onder de Britse economische malaise: de invloed en de banen zullen weglekken naar Frankfurt.

De meeste instellingen in opkomende marken verstevigen hun positie. Voor de grote banken en verzekeraars van China houdt een leegloop van de kredietzeepbel risico’s in. De kredietgroei zal instorten tot een slakkengang van 3 procent. Maar de overheid heeft de middelen om de klap te verzachten. Banken blijven massaal investeren in fintech en geven veel uit om de mogelijkheden van initiatieven te onderzoeken gebaseerd op blockchain, een digitaal grootboek. Barclays HSBC en andere banken hebben zich bij UBS aangesloten om met deze technologie een nieuwe digitale munteenheid te creëren. De lancering is gepland voor eind 2018.

VOEDSEL EN LANDBOUW 2/5

Na een opeenvolging van overvloedige oogsten zal een iets krappere aanvoer van de meeste granen de landbouwprijzen een beetje opdrijven, geholpen door een snelle urbanisering, wijzigende eetgewoontes en groeiende bevolkingen en inkomens. Maar het zijn allesbehalve de eerste uitlopers van een blijvend herstel. De prijzen zullen ver onder de recente records wegkwijnen, tenzij er een periode van extreem weer komt. En dat lijkt onwaarschijnlijk ondanks de toenemende kans op een La Niña-weerpatroon voor 2018.

De lage prijzen lokken een golf van consolidatie uit onder de chemiereuzen. De megaovername van Monsanto door Bayer voor 66 miljard dollar (57 miljard euro) wordt door de Europese Commissie onderzocht. De uitkomst wordt begin januari verwacht.

Regeringen zullen geneigd zijn hun voedselvoorraden vast te houden om zich in te dekken tegen hogere prijzen. China bouwt zijn massale maïsberg af. Maar dat is een uitzondering omdat het probeert de behoefte aan dure import van andere voedergranen zoals gerst en sorghum in te dijken.

Maïs, de meest verbouwde graansoort ter wereld (1 miljard ton), moet als veevoeringrediënt op meer concurrentie rekenen van tarwe. Ondanks een stijgende productie in Brazilië en Rusland blijft Amerika de grootste producent van maïs en soja. De krachtige wereldwijde productie van beide gewassen zal een ontnuchterend effect op de prijzen hebben. Dat is opmerkelijk als je bedenkt dat de Chinese vraag naar soja het afgelopen decennium verdubbeld is. De Chinese behoefte aan vlees doet de vraag toenemen voor sojameel en andere ingrediënten voor vee- en kippenvoer. De vraag in Azië naar rijst, een ander hoofdvoedsel, stijgt niet langer, nu rijkere consumenten voor tarwe kiezen.

In de gaten te houden

Natuurlijke productie, artificiële intelligentie. Bedrijven zullen AI inzetten om opbrengsten te verhogen. Monsanto is de grootste producent van genetisch gewijzigde gewassen en het gaat werken met de AI-specialist Atomwise om producten tegen ongedierte en ziektes op de markt te brengen.

GEZONDHEIDSZORG 4/5

De gezondheidsuitgaven zullen in 2018 met 4 procent stijgen naarmate rijke landen met verouderende bevolkingen aan de toenemende vraag moeten voldoen. Maar West-Europa, dat een kleiner deel (12%) van zijn gezondheidsbudget aan medicijnen uitgeeft dan andere regio’s, zal desondanks maatregelen nemen om de gezondheidsuitgaven te beperken.

De regeringen blijven efficiëntie in de gezondheidszorg en concurrentie op de medicijnenmarkt promoten. Het koppelen van bestedingen aan bewijzen voor doeltreffendheid is niet simpel. Maar het zal makkelijker worden als de analyse van gezondheidsgegevens verbetert. In 2018 zal Japan ‘gezondheidstechnologie-evaluaties’ lanceren, die bedoeld zijn om het gebruik van de meest kostenefficiënte behandelingen te garanderen. Het beleid ten gunste van generische geneesmiddelen zal zich verder uitbreiden en de biosimilars (goedkope imitaties van biotechmedicijnen) zullen terrein winnen.

Toch wordt het moeilijk om minder te besteden. Patiëntenverenigingen zullen lobbyen tegen het rantsoeneren van dure, innovatieve behandelingen. Een groot aantal recente goedkeuringen voor ‘weesgeneesmiddelen’ tegen zeldzame aandoeningen, zal de kosten omhoogduwen. Ook fusies van generische bedrijven zullen dat doen. Omdat er minder patenten verlopen, verkleinen de kansen op goedkopere generische geneesmiddelen. Op onderzoek gebaseerde bedrijven zullen proberen op adem te komen na een reeks matige resultaten van klinisch onderzoek en een afname van het rendement op investeringen in O&O tot onder de 4 procent (10 procent in 2010) volgens Deloitte.

Het bedrag dat landen aan gezondheidszorg besteden, varieert enorm. Van ongeveer 40 dollar per hoofd van de bevolking in Pakistan tot 10.000 dollar in Amerika. De ontwikkelingslanden breiden hun volksgezondheidssysteem uit om burgers te ontlasten. Dat gebeurt vooral in het Midden-Oosten en Afrika, waar de levensverwachting van 61 jaar twintig jaar lager is dan in het Westen, en in Azië. De moeilijkheid wordt om de efficiëntie te handhaven, ook als de burgers behoeftiger worden. Een van de landen die dat moeite kost, is China. Ondanks een minder spectaculaire stijging in 2018 zal de voorsprong op Japan als de op een na grootste farmaceutische markt groter worden.

In de gaten te houden

Vette winsten. De vergrijzing en een zittende leefstijl stimuleren wereldwijd de toename van diabetes. Groot-Brittannië zal het probleem proberen aan te pakken door vanaf april suikerhoudende dranken te belasten. De pillendraaiers ruiken hun kans. De bedrijfsvereniging Pharmaceutical Research and Manufacturers of America schat dat er 170 nieuwe diabetesmiddelen ontwikkeld worden of op evaluatie wachten.

IT 4/5

Amerika zal veruit de grootste technologiemarkt zijn met 1,2 biljoen dollar (1 biljoen euro) aan uitgaven. Die zullen volgens adviesbureau Forrester stijgen met 4,5 procent, iets meer dan het mondiale percentage. Een heel contrast met de trage uitgavenstijging van minder dan 1 procent in West-Europa en Japan. Bedrijven in China zullen zich moeten schikken naar een omstreden cyberveiligheidswet. De regels die vanaf december 2018 van kracht worden, beperken de omvang van de dataoverdracht naar het buitenland. De nieuwe beperkingen kunnen schadelijk zijn voor buitenlandse aanbieders van clouddiensten zoals Amazon en Microsoft, maar Chinese bedrijven zoals Alibaba en Tencent bevoordelen. In China zullen de bestedingen voor IT en communicatiemiddelen nog met 7 procent stijgen. De uitgaven in India zijn weliswaar lager, maar zullen iets sneller stijgen.

De avontuurlijke Amerikaanse bedrijven gaan voorop in de omschakeling naar de cloud. Software-as-a-serviceabonnementen zijn in veel sectoren gemeengoed: het Amerikaanse gezondheidszorgbedrijf Johnson & Johnson is van plan 85 procent van zijn apps in de cloud te hebben. De bank JPMorgan Chase wil voor het einde van 2018 het aantal apps dat in de cloud draait, verdubbelen tot 200. Die trend zal grote providers zoals Microsoft nog rijker maken. De snelle winsten beloven dat het bedrijf het streefbedrag van 20 miljard dollar (17 miljard euro) aan inkomsten bereikt voor het boekjaar dat tot juni 2018 loopt. De groei voor software zal stabiel op 7 procent blijven, terwijl de vraag naar apparatuur zoals thuisservers achterblijft. De uitgaven voor logge hardware zullen achteruitgaan. De pc daarentegen zal waarschijnlijk zijn tweede adem vinden. Nu Windows 10 grondig getest is, durven bedrijven eindelijk in nieuwe pc’s te investeren, zegt Forrester. De verkoop van tablets aangevuld met toetsenborden en opgevoerd geheugen zal in 2018 weer met 12 procent groeien, aangezien ze aanslaan bij bedrijven.

In de gaten te houden

Geen spel. Vergis u niet. Virtual-realitygames spelen klinkt alleen onnozel. Wetenschappers onderzoeken er serieuze toepassingen voor zoals de behandeling van chronische pijn of posttraumatische-stressstoornis. Een andere innovatie is Sea Hero Quest, een gratis spel dat de gegevens verzamelt van miljoenen mensen over de hele wereld ten behoeve van dementieonderzoek.

MEDIA 3/5

Na een kleine vertraging in 2017 zullen de advertentie-uitgaven het komende jaar met 4,5 procent toenemen, volgens het adviesbureau Magna Global. Mobiele telefoons zullen vooropgaan met een bestedingstoename van 24 procent. Het marktaandeel van digitaal adverteren (38%) zal voor het eerst dat van de tv-spot (36%) overtreffen, schat Dentsu Aegis Network. Grote sportevenementen en de verkiezingen voor het Amerikaanse Congres zullen de uitgaven opdrijven. West-Europa zal minder stabiel zijn, omdat het totaal omlaag wordt getrokken door het door de brexit getroffen Groot-Brittannië. Het andere uiterste is India waar de uitgaven met 12,5 procent omhoogschieten, nu de economie stormachtig groeit.

De traditionele uitgevers zullen nog extra lijden, nu de inkomsten uit paid search in 2018 die van de gedrukte media zullen overtreffen. Nieuwsbedrijven gaan over op native advertising, een gemoderniseerde versie van advertorials. Het is een rendabele aanpak die de grenzen tussen redactioneel en commercieel kan doen vervagen. Onderzoek doet vermoeden dat de native ads tegen 2018 een kwart van de reclame-inkomsten voor kranten binnen zullen halen. Maar dit kan allemaal niet beletten dat de totale reclame-inkomsten voor kranten met 3 procent zullen dalen, voorspelt PwC.

METALEN EN MIJNBOUW 2/5

Na de eerste jaarlijkse stijging na vijf jaar in 2017 zullen de prijzen voor alle zes belangrijke metalen uit de index voor basismetalen van de Economist Intelligence Unit met maar 1 procent omhoog kruipen in 2018. Er zal een mooi evenwicht tussen vraag en aanbod zijn. De prijzen voor aluminium en koper zijn vooropgegaan, maar zullen de effecten voelen van een verslappende Chinese vraag. Dat wordt enigszins goedgemaakt door een grotere behoefte aan geschikt aluminium voor de automobiel- en lucht- en ruimtevaartindustrie. De Chinese consumptie van het metaal zal in 2018 toenemen met 5 procent, ook al wil de overheid de productie beteugelen. Hetzelfde geldt voor staal. Ongeveer 40 procent van de Chinese smelterijen heeft met verlies gedraaid.

De vraag naar koper zal ook worden afgezwakt door China’s afgenomen nadruk op industrie en door zijn afnemende bouwactiviteiten. India zal de snelst groeiende kopermarkt worden bij deze boom in de infrastructuuraanleg. De koperprijzen zullen met bijna 2 procent stijgen. Sommige mijnen zullen weer produceren, zoals de mijn van Glencore in de Congolese provincie Katanga. Dat zal ook leiden tot een stijging met ongeveer een vijfde in de wereldproductie van kobalt dat gebruikt wordt voor lithium-ionbatterijen voor de snel oprukkende elektrische auto.

De goudprijzen zullen in het derde kwartaal van 2018 een top bereiken van gemiddeld 1,325 dollar (1,127 euro) per troy ounce. Dat is het hoogste peil in twee jaar.

VASTGOED 3/5

Tien jaar na de hypotheekcrisis heeft de Amerikaanse vastgoedmarkt een sterker fundament. Nu de werkgelegenheid en de inkomens in de lift zitten, zullen er in 2018 5,8 miljoen bestaande woningen verkocht worden, 3 procent meer dan in 2017, voorspelt de National Association of Realtors. De verkoop van nieuwe huizen zal met 8 procent omhoogschieten. Maar de stijgingen van de rente zullen de hypotheektarieven omhoogduwen. Het gevolg is dat de minder draagkrachtigen zullen kiezen voor kleinere huizen.

In Groot-Brittannië zullen de onzekerheid en hogere inflatie in verband met de brexit, evenals belastinghervormingen en hogere leges op de prijzen in Londen drukken. Desondanks zullen de prijzen in 2018 nog met 4 procent stijgen. China zal doorgaan met zijn campagne om de speculatie de kop in te drukken, de prijzen in te tomen en onverkochte voorraad te reduceren. In 2018 komen daar strengere regels voor kredieten bij. Toch zal de afkoeling van de vastgoedmarkt geleidelijk verlopen.

DETAILHANDEL 2/5

De e-commerceverkoop zal in 2018 stijgen met ongeveer 20 procent om de 3 biljoen dollar (2,55 biljoen euro) te benaderen, volgens marktonderzoeksbureau eMarketer. De totale detailhandelsverkoop zal met slechts 2 procent stijgen tot bijna 18 biljoen dollar (15,3 biljoen euro). Maar het is niet meer een kwestie van onlinewinkels tegenover gewone winkels. De eerste openen nu verkooppunten en de laatste versterken hun digitale aanbod. Er komen bondgenootschappen tussen vroegere tegenstanders.

Vanaf 2018 zal Walmart via Google Assistant verse levensmiddelen verkopen die kunnen worden afgehaald in een van zijn 4700 Amerikaanse winkels. Dat helpt beide partijen te concurreren met de gemeenschappelijke rivaal Amazon. Toch heeft Amazons logistieke netwerk een voordeel: veel van de 100.000 personeelsleden die het van begin 2017 tot halverwege 2018 inhuurt, zullen in magazijnen werken.

Meer dan de helft van alle e-commerceverkoop zal in 2018 in China gebeuren, verwacht eMarketer. China is een koploper in mobiel winkelen: ruim driekwart van de e-commerce wordt afgehandeld met mobiele toestellen. Alibaba verwacht dat zijn inkomsten met een ongelooflijke 45 tot 49 procent zullen stijgen tot maart 2018, ondanks de stevig concurrentie van Tencent.

Azië alleen zal voor ruim twee vijfde van de detailhandelsverkoop zorgen: Pakistan wordt de grootste groeier (5,5%). Oekraïne zal weer opveren tot een groei met 7 procent als een echte oorlog met Rusland uitblijft. De futloze economie van Brazilië en het wankelende consumentenvertrouwen in Mexico zullen de Latijns-Amerikaanse omzet drukken. West-Europa zal vertraagd worden door Groot-Brittannië.

SPORT 4/5

Een drukke sportkalender gaat van start met de Winterspelen in Zuid-Korea. In de zomer is Rusland de gastheer voor de Wereldbeker Voetbal. Die wordt cruciaal voor de FIFA, die hoge inkomsten binnenhaalt, maar een reeks verliezen moest incasseren. De onderzoeken naar corruptie hebben schade berokkend en verklaren misschien voor een deel de problemen om sponsors voor dit toernooi aan te trekken. Toch voorspelt de FIFA nog een winst van 1 miljard dollar (0,85 miljard euro).

In het clubvoetbal zit het grote geld in Spanje, Italië, Duitsland, Frankrijk en Engeland, dat twaalf teams had staan in Deloittes jaarlijkse ranglijst van de dertig clubs met de hoogste inkomsten. Manchester United, Barcelona en Real Madrid, die elk meer dan 600 miljoen euro binnenhalen, staan boven aan de lijst. De ploegen van de Engelse Premier League zullen profiteren van een lucratief nieuw contract voor de uitzendrechten.

Mediarechten zullen in 2018 de grootste inkomstenbron worden voor de belangrijkste sportcompetities in Noord-Amerika, verwacht PwC, met inkomsten die 70 miljard dollar (59 miljard euro) overschrijden.

TELECOMMUNICATIE 3/5

Veel telecombedrijven voelen zich onder druk staan, maar dat kan de inhalige consumenten niet schelen. Ze verwachten goedkoop telefoonverkeer en data. De providers bouwen de benodigde infrastructuur uit voor de vierde generatie (4G). In 2012 was twee derde van het 4G-netwerk in ontwikkelde landen te vinden. Nu staat ruwweg de helft in opkomende landen. Maar het valt niet mee om profijt te trekken uit de nieuwe investeringen. Ondanks de financiële druk slorpen veel bedrijven zoals SK Telecom, China Mobile en T-mobile dure frequenties op om zich voor te bereiden op de komst van 5G.

Onevenwichtige balansen, intense concurrentie en digitale zorgen lokken krampachtige deals uit. In 2018 zullen de telecom- en technologiebedrijven kolossale fusies ter waarde van 415 miljard dollar maken, zegt het advocatenkantoor Baker McKenzie. De vervangingscycli voor gsm’s worden langer en veel markten zijn verzadigd. Het aantal gsm-abonnementen zal 114 per 100 mensen bedragen tegen 10 per 100 voor oude vaste verbindingen. Maar de helft van de wereldbevolking bezit nog geen smartphone. Hen goedkope modellen aanbieden is de toekomst.

REIZEN EN TOERISME 4/5

Wie geregeld zakenreizen maakt, kan beter aardig zijn voor de boekhoudafdeling. De uitgaven voor reizen zijn blootgesteld aan onzekerheid over de brexit en de opkomst van Trump. Maar een stabielere wereldeconomie zou de uitgaven voor zakenreizen in 2018 met 6 procent moeten verhogen als we de Global Business Travel Association mogen geloven. Het resultaat: een scherpe stijging in de reiskosten volgens die GBTA en Carlson Wagonlit Travel. De vliegtickets zullen 3,5 procent duurder worden, ondanks efficiëntere vliegtuigen.

In Azië zullen de tekorten aan vlieghaveninfrastructuur en piloten zich laten voelen. De opkomst van Chinese maatschappijen zet Aziatische kwaliteitsbedrijven zoals Singapore Airlines onder druk. Het tijdperk van de lowbudgetmaatschappijen heeft over de hele wereld zakelijke modellen op hun kop gezet, al hebben sommige goedkope vervoerders het nu zelf zwaar. De grootste prijsstijgingen van 7 procent zullen in Oost-Europa te zien zijn, nu Rusland het WK voetbal organiseert en de concurrentiestrijd tussen de vliegtuigmaatschappijen erg lauw is. De Russische hotelhouders slaan hun slag met een stevige prijsverhoging van 12 procent.

Hotelketens zullen steeds vaker technologie inzetten in naam van de gastvrijheid. ‘Smart hotels’ gaan QR-codes gebruiken om de check-in te versoepelen. Hilton is een van de meerdere grote concerns die klanten smartphones als digitale kamersleutels laat gebruiken. Het is van plan ze tegen 2010 in te voeren bij de helft van zijn 5000 vestigingen. Dankzij zulke initiatieven kunnen de hotels hun voordeel doen met de massa data die ze over hun gasten vergaren.