The Virgin Suicides

In haar sprankelend filmdebuut hangt Sofia Coppola met veel humor een donker beeld op van het voorstedelijke Amerika.

Sofia Coppola werkte zich voor het eerst in het spotlicht via een rol in The Godfather III, onder regie van papa Francis Ford Coppola. De kritiek op haar optreden was zo vernietigend, dat Sofia een eventuele toekomst als actrice kon vergeten. De kritiek die haar destijds afmaakte, lag nu ook op de loer om de film van de debuterende scenariste en cineaste – maar vooral dochter van – met de nodige scepsis te benaderen. The Virgin Suicides draagt evenwel op geen enkel vlak de stempel van vader Coppola.

Sofia Coppola’s adaptatie van Jeffrey Eugenides’ gelijknamige roman is niet vlekkeloos. The Virgin Suicides heeft weinig plot en geen echte personages, maar Coppola houdt de aandacht gaande met associaties, een speelse mise-en-scène en een treffend opgeroepen sfeer van melancholie en nostalgie.

Het tragische verhaal van de vijf Lisbon-zusjes wordt verteld vanuit een mannelijk standpunt. De collectieve zelfmoord van de zussen heeft hem en zijn vrienden achtervolgd tot hun volwassenwording. Film noch boek verklaren de beweegredenen van de vijf meisjes. De drastische maatregelen van de behoudsgezinde en conservatief-katholieke moeder (een bijna onherkenbaar zwaar geworden Kathleen Turner) en de passieve rol van de vader (een glansrol van James Woods) hebben een invloed gehad op de motivatie van de zusjes, maar suggereren geen reden op zich.

Coppola reduceert via haar mannelijk vertelstandpunt haar protagonisten tot lustobjecten. De soms onschuldige adolescentenfantasieën van de jongens worden gereveleerd in beelden die doen denken aan reclamespots voor lingerie en wasproducten. Ze geven aan de film een dromerige sfeer, die bij momenten magisch-realistisch aandoet. Hierdoor worden de vijf meisjes ongrijpbaar, waardoor de verteller – en dus ook de toeschouwer – op geen enkel moment vat krijgt op de hoofdpersonages van het drama.

Ondanks de afwezigheid van dramatisch uitgewerkte personages blijft The Virgin Suicides in het geheugen hangen. Coppola veruiterlijkt de gevoelens van haar personages met lichte toetsen. Zo wordt er bijvoorbeeld gecommuniceerd met muziekfragmenten van Heart, 10 CC en ELO. Het lijkt triviaal, maar ze hebben in de film wel degelijk een dramatische context. De schitterende soundtrack van Air onderstreept de schmalz, zonder ooit sentimenteel te worden.

The Virgin Suicides imponeert door een teneerdrukkend en melodramatisch onderwerp met fantasie en humor te benaderen. Sofia Coppola’s energiek debuut smaakt naar meer.

Piet Goethals