TEXTIEL. EEN STAKING TE VER ?

Op maandag 20 maart begon het schuchter en lokaal in het Waalse Moeskroen. De staking in de textielsektor sloeg in de voorbije dagen razendsnel over naar Vlaanderen. Op vrijdag 24 maart riepen de twee grote vakbonden, ABVV en ACV, hun achterban op tot een algemene staking, een gevolg van het (per 8 maart) abrupt afbreken van de KAO-onderhandelingen tussen vakbonden en de werkgevers. Binnen de beroepsfederatie Febeltex zijn de zogenaamde hardliners niet langer bereid de ene toegeving na de andere te doen aan de vakbonden. Benoit Devos, gedelegeerd bestuurder van de Waregemse textielfirma Sofinal en binnen Febeltex voorzitter van het “sociaal komitee”, is één van de exponenten van de harde lijn.

– TRENDS. De werkgevers zwaaiden de voorbije dagen met een batterij maatregelen die door gematigde insiders als een oorlogsverklaring aan de vakbonden worden afgedaan. Heeft het patronaat het overleg een redelijke kans gegeven ?

– BENOIT DEVOS. Vragen stellen over een harde of over een zachte opstelling zijn naast de kwestie. In essentie gaat het maar om één zaak : de kompetitiviteit van de Vlaamse textielsektor. Die heeft zuurstof nodig. De werkgevers zijn zich daar ten volle van bewust en het gevolg is dat er weinig maneuvreerruimte bestaat. Want wat leren de naakte feiten ? Eén : onze rendabiliteit komt in gevaar. Twee : onze tewerkstelling loopt alsmaar terug. En drie : op de exportmarkt krijgen wij harde noten te kraken. Werkgevers zijn geen struisvogels die de kop in de grond steken als er tegenwind komt. Wij moeten onze verantwoordelijkheid opnemen in naam van de gemeenschap. Het is nonsens te beweren dat wij ons zomaar hard opstellen.

– De sociale onderhandelingen waren al maanden aan de gang en leken zelfs goed op te schieten. Wat was volgens u het breekpunt ? De vakbonden tillen vooral zwaar aan het feit dat het brugpensioen niet kan op 55-jarige leeftijd, zoals trouwens vooropgesteld in het centraal akkoord.

– Er is maar één belangrijk item in het geding : de loonkost. Daar draait in wezen alles om. Het tema “flexibiliteit” is slechts van ondergeschikt belang. De diskussies met de vakbonden hebben al altijd gedraaid rond centen en procenten. Welnu, vandaag bestaat er geen alternatief meer : de loonkost moet hoogdringend naar beneden. Tegenover Frankrijk hebben wij een handicap van 30 %, tegenover Engeland zelfs van 50 %. En nu willen de vakbonden zowaar nog eens de loonkost de hoogte in jagen met hun voorstel voor brugpensionering aan 55. Beseft men wat de gevolgen zijn van een dergelijke vraag ? Wij hebben berekend dat dit voorstel de totale loonlast met nog eens 0,4 % verzwaart, of een bijkomende uitgave van 800 miljoen frank gespreid over de volgende tien jaar. Weet u wat dat betekent voor onze al zo belaagde sektor ? Tenslotte zijn het de bedrijven die dit alles opnieuw moeten betalen via het spijzen van de zogenaamde “sociale kassen”. Mag ik er overigens op wijzen dat het centraal akkoord de kiemen in zich droeg voor een zoveelste hold up op de sociale zekerheid.

– Maar brugpensionering aan 55 zou ook bijkomende tewerkstelling scheppen (2000 jobs). Konden nieuwe arbeidsplaatsen niet in ruil voor “bevriezing van de loonkost” ?

– Wij zijn werkgevers : gevers van werk. De vakbonden geven vandaag de indruk dat ze onze rol op dat vlak willen overnemen. Maar ze gaven tijdens de onderhandelingen volmondig toe dat het inderdaad niet gemakkelijk zou zijn om nieuwe geschoolde arbeidskrachten te vinden. Gesteld dat die nog te vinden waren, dan moest het patronaat ook nog eens opdraven voor de opleiding van die mensen. Kortom : hun eisen missen elke realiteitszin.

– Tijdens de zogenaamde “novemberstaking” (1993) bleek de grote kloof tussen de top en de basis van de vakbond. Zegt u nu dat hetzelfde probleem opnieuw aan de orde is ?

– Ongetwijfeld. Lees die pamfletten er maar eens op na (haalt een vlugschrift uit zijn jaszak). Daar staat letterlijk op te lezen : beste mensen, denk niet na en doe mee. Terwijl ik beweer dat de meerderheid van de arbeiders in hart en nieren de akties afkeurt. Ik spreek over mijn ervaring binnen Sofinal (nvdr 1000 werknemer) maar baseer mij ook op reakties van kollega-werkgevers. Wij konden akkoord gaan met een verlenging van de bestaande regeling : brugpensioen voor vrouwen aan 54 en voor mannen aan 57. De basis knikte ja, de top neen.

– Kan het toeval heten dat de staking in Henegouwen uitbreekt en pas dan naar Vlaanderen overwaait ? Welke krachten waren hier aan het werk ?

– Deze aktie heeft veel weg van een eenmansoperatie. ABVV-topman Donald Wittevrongel testte het terrein eerst voorzichtig af in Moeskroen. En in Wallonië grijpt men toch zo graag naar het stakingswapen. Strategisch was dit goed bekeken, want Vlaanderen en Moeskroen vloeien als het ware ineen. Ik weet pertinent zeker dat het ACV aanvankelijk niet bereid was in dit scenario mee te lopen. Dat Moeskroen eerst aan de orde was, lijkt een echte afwijking. De vakbonden komen op voor brugpensioen op 55, terwijl de lamgelegde bedrijven niet eens arbeiders in huis hadden die voor die maatregel in aanmerking kwamen. Knoop daar maar eens een touw aan vast.

– Hoe groot is de kans dat de onderhandelingen alsnog hervat worden ? De sociale bemiddelaar doet aan pendeldiplomatie. Zal één van de twee partijen niet onvermijdelijk het gezicht verliezen ?

– Die sociale bemiddeling is weinig efficiënt, omwille van te bevooroordeeld. Dat schept eerder een probleem dan een oplossing.

– Zullen de Vlaamse textielbedrijven, een negatieve ervaring rijker, zich niet meer dan ooit buigen over het tema delokalizatie ?

– Wij blijven geloven in een Vlaamse textielindustrie, voor zover die voldoende toegevoegde waarde schept. Ik ben terzake hoopvol gestemd. Wij zijn echter minder optimistisch over de open-deurpolitiek van de Europese Unie. Landen van buiten de Unie mogen onze industrie zomaar komen afslachten met westerse wapens (lees : westerse technologie). En binnen de Unie zijn wij Belgen het slachtoffer van de harde-muntpolitiek van de overheid. Die is zonder meer dodelijk voor onze exportgerichte industrie. Voeg daar ook maar de onredelijk hoge loonkost aan toe. Waarom kan de privé-sektor niet van dezelfde voordelen genieten als een overheidsbedrijf zoals Sabena ? Alle Belgen zijn kennelijk nog lang niet gelijk voor de wet.

KAREL CAMBIEN

BENOIT DEVOS (FEBELTEX) De loonkost nog eens belasten, is een vloek.