Test: welke natuurlijke leider bent u?

Een blik op de Afrikaanse savanne van twee miljoen jaar geleden leert ons alles over leiderschap vandaag. Dat is de stelling van de Nederlandse evolutiepsycholoog Mark Van Vugt. Op basis van deze vergelijking puzzelde hij een leiderschapstest in elkaar.

“Onze voorouders verenigden zich om te jagen, vechten, leven en lief te hebben”, schrijven professor Mark Van Vugt en journaliste Anjana Ahuja in hun boek De natuurlijke leider. “Omdat stammen met een sterk leiderschap floreerden, werden leiderschap en volgelingenschap een onderdeel van het menselijke leven.” Het duo telt zes types van natuurlijke leiders in het onderzoek, dat nog in de kinderschoenen staat. Benieuwd waar uw leiderschapstalenten liggen?

Categorie A: de krijger

De belangrijkste rol van de krijger is om de groep te verdedigen tegen externe dreigingen. Het zijn heldhaftige en lichamelijk indrukwekkende individuen, bijna altijd mannen. Psychologisch gezien bezitten ze een aantal typerende eigenschappen: onverschrokkenheid, een sterk competitieve geest en een dominante inslag. Ze grenzen aan psychopathie in termen van hun onwrikbare ambitie en hun kille houding tegenover dissidenten, maar ze identificeren zich ook sterk met de groep en zijn loyaal.

Categorie B: de scout

De scout is gespecialiseerd in het zoeken naar nieuwe hulpbronnen en mogelijkheden voor de groep. Ze hoeven er lichamelijk niet zo indrukwekkend uit te zien, maar moeten over uithoudingsvermogen bezitten en goed met frustraties kunnen omgaan. Het zijn bijna altijd mannen. Hun psychologische kenmerken zijn onder meer nieuwsgierigheid, intelligentie, ongeduld, risico’s nemen en openstaan voor nieuwe ervaringen. Ze hebben ook vaak een individualistische inslag.

Categorie C: de diplomaat

De diplomaat blinkt uit in het vormen en onderhouden van allianties met andere groepen. Ze zijn over het algemeen niet fysiek imponerend om te voorkomen dat ze door buitenstaanders als bedreigend worden gezien. Ze zijn vaak kleiner met een relatief vrouwelijk voorkomen. Ze zijn verbaal begaafd en gaan met veel tact en manipulatie te werk. Psychologisch gezien onderscheiden ze zich door hun charme, inschikkelijkheid en sociale intelligentie.

Categorie D: de arbiter

De arbiter is vooral een vrede-stichter, iemand die de harmonie binnen een groep bewaakt en herstelt. Afhankelijk van hun rol kunnen arbiters fysiek indrukwekkend zijn, maar ze lopen er niet mee te koop. De succesvolsten hanteren een zachte aanpak en roepen geen agressie op. Psychologisch vertonen ze emotionele stabiliteit, verbale vaardigheden, empathie en een scherp oog voor gerechtigheid.

Categorie E: de manager

De manager heeft als rol hulpbronnen toe te wijzen en groepsactiviteiten te organiseren. Ze steken er lichamelijk niet bovenuit, maar zijn vaak emotioneel weinig expressief vanwege hun gebrek aan charismatische kwaliteiten. Managers worden omschreven als saai maar functioneel. Hun unieke pakket psychologische vaardigheden bestaat uit een grote plichtsgetrouwheid, geduld en goede planning. Ze zijn ook democratisch en eerlijk.

Categorie F: de leraar

De leraar geeft belangrijke kennis door aan nieuwkomers in de groep. Ze geven niet echt leiding, wel nuttige kennis die de groep ten goede komt. Ze bevorderen de groepscohesie door de cultuur van de groep te beschermen. Deze individuen zijn meestal fysiek niet erg imponerend. Psychologisch vallen ze op door hun openlijk gedeelde ervaring, hun intellect, empathie, communicatie en oratorische vaardigheden. Ze zijn meestal charismatisch.

Volgens Van Vugt functioneert een groep beter als ze niet door één leider wordt gestuurd, maar door de verschillende types. “Alle leiderschapsrollen moeten vervuld worden. Deze test laat zien wie welke rol kan opnemen. In een sterk competitieve omgeving staat de krijger het best aan het roer. Wanneer er sprake is van wrijvingen in het team, is een arbiter op zijn plaats.”

HANS HERMANS