“Frankrijk is in oorlog. Het veiligheidspact heeft voorrang op het Europese stabiliteitspact.” Met die woorden zette de Franse president François Hollande vorige week de Europese begrotingsdiscipline aan de kant. Ook premier Manuel Valls maakte duidelijk dat Frankrijk de extra oorlogs- en veiligheidsuitgaven niet zal compenseren met besparingen. De doelstelling van een tekort van minder dan 3 procent in 2017 gaat in de prullenmand (lees blz. 30). De Europese Commissie volgt de Franse redenering — hoe kan ze ook anders, na de aanslagen in Parijs. De Europese regels laten toe dat de tekorten oplopen in onverwachte noodsituaties, maar door de grote omvang van de Franse overheidsuitgaven en de jarenlange traditie om de begrotingsregels te breken, zullen ze de Franse begroting in Brussel en Berlijn toch nauwlettend in de gaten houden.
Ook de regering-Michel nam prompt 400 miljoen euro extra veiligheidsuitgaven op in de begroting van volgend jaar — zonder compenserende besparingen of belastingverhogingen, nachtelijke conclaven, heikele constructies om partijpolitieke evenwichten te respecteren. Maar opnieuw, wie kan dat beleid nu ter discussie stellen? België maakte de voorbije weken een slechte beurt. Ons land werd afgeschilderd als een broeinest van terroristen, als wapenbazaar van AK-47-oorlogstuig en als uitvalsbasis van IS. “Terror, designed in Syria, made in Belgium“, klonk het cynisch.
Om die dreiging uit te schakelen wacht Frankrijk en België een lange strijd, zowel op het thuisfront als in Syrië. Specialisten zijn vrijwel unaniem dat luchtbombardementen niet volstaan om IS de capaciteit te ontnemen aanslagen in het Westen te organiseren, laat staan om IS te vernietigen. Je kunt de terroristen financieel verzwakken door bommen te gooien op de olie-infrastructuur die ze in handen hebben, maar de vernietiging van IS vergt grondtroepen. Geen enkel land wil die optie overwegen. “Het is immoreel aanhoudend burgers, zowel in Syrië als in het Westen, in de plaats van soldaten in de frontlijn tegen de terroristen te plaatsen”, schreef de Russische dissident Gary Kasparov in The Wall Street Journal. Molenbeek opkuisen is één ding, IS opkuisen is een ander paar mouwen.
Ook aan het thuisfront wachten België grote inspanningen om zich aan te passen aan die nieuwe realiteit. De factuur van jarenoude verkeerde keuzes valt nu in de bus. De jarenlange besparingen op essentiële overheidstaken als veiligheid en defensie wreken zich. De slechte uitwisseling van informatie met buitenlandse veiligheidsdiensten — in een klein transitland als België cruciaal om het terrorisme te bestrijden — wreekt zich. Zonder de uitbouw van een Europese inlichtingendienst komt een einde aan het vrije verkeer van personen tussen de Schengenlanden.
In België kweekte de combinatie van de sterke migratiestroom, de slechte integratie en het faliekante gedoogbeleid in het slecht bestuurde Brussel broeihaarden van hoge werkloosheid, criminaliteit en radicalisering. In Brussel bedraagt de werkzaamheidsgraad amper 55 procent. Vier op de tien jongeren tussen 15 en 24 hebben geen baan. In 1990 was dat slechts één op de vier. In gemeenten als Molenbeek is dat cijfer nog schrikwekkender. Dit land heeft zwaar gefaald om de migratiestromen van de voorbije jaren naar de arbeidsmarkt te kanaliseren, en we staan op het punt die fout te herhalen. Zonder ingrijpende maatregelen heeft de nieuwe instroom te weinig perspectief. De strijd tegen het terrorisme begint met een verplichte cursus Nederlands of Frans, of een lager minimumloon dat de werkgelegenheidskansen van migranten verhoogt.
Niemand is tegen hogere overheidsuitgaven die de veiligheid moeten garanderen. Beelden van een dagenlang belegerde hoofdstad zijn op termijn weinig bevorderlijk voor het vertrouwen van consumenten en investeerders. Overheidsinvesteringen met een stevige return zijn een potentieel paardenmiddel voor en krachtig herstel (lees blz. 16), maar die uitgaven zijn systematisch gekortwiekt om de stijgende uitgaven in de sociale zekerheid te financieren. Bovendien zijn de meeste overheden niet consequent. Onverwachte uitgaven worden uit de begroting getild, maar van meevallers wordt wel gretig gebruikgemaakt. België misbruikt bijvoorbeeld al jaren de dalende rente-uitgaven om minder te besparen. Als die bonus wordt gebruikt voor nuttige investeringen, zou dit land een stuk verder staan. Misschien moet Europa daar eens een lans voor breken.
DAAN KILLEMAES
De sterke migratiestroom, de slechte integratie en het faliekante gedoogbeleid hebben in Brussel broeihaarden van hoge werkloosheid, criminaliteit en radicalisering gekweekt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier