Taal vreet kapitaal

Lant, de bouwer van vertaalsystemen uit Haasrode, transformeert zich tot een dienstenbedrijf. Een tweede kapitaalronde ondersteunt de ommekeer.

Vorige maand stootte Lernout & Hauspie Speech Products tientallen researchers in artificiële intelligentie en machinevertaling af. Hun onderzoek kostte meer dan dat Lernout zich kon permitteren, klonk het (zie Trends, 17 juni 1999, blz. 11). Hoe staat het dan met die kleine concurrent van Lernout in systemen voor machinevertaling, Lant uit Haasrode?

Ook daar heeft de jongste paar maanden een grondige heroriëntering plaatsgehad. Eén van de uiterlijke indiciën zijn de twee nieuwe Land Cruisers, die sinds kort voor de kantoren van Lant in Haasrode staan. “Zijn idee,” wijst voorzitter Herman Caeyers naar zijn oude vriend Luc De Vos, de voormalige gedelegeerd bestuurder van EUnet Belgium. “Ik heb gewoon precies dezelfde besteld, maar in een andere kleur. Dat was makkelijk.” Herman Caeyers, fysicus en doctor in de wiskunde, cultiveert met zorg het imago van de professor voor wie de praktische wereld eerder een distractie is.

Lant ( Linguïstische Automatisatie in Natuurlijke Taal) heeft nochtans een jaar achter de rug waarin realisme primeerde. De omzet steeg spectaculair van 18 miljoen frank naar bijna 112 miljoen frank, maar tegelijk was er een nettoverlies van 69 miljoen frank. Reden: het afschrijven van bijna 71 miljoen frank aan ontwikkelingen. Een bittere pil voor een softwarehuis. Temeer omdat ook het jaar 1997 al was geëindigd op een verlies van 89 miljoen, na het afschrijven van 60 miljoen frank aan ontwikkelingen.

De 100 miljoen frank kapitaal waarvoor Degroof Investments in januari 1997 een vijfde van de aandelen had gekocht – hun eerste optreden als durfkapitalist – was nog datzelfde jaar nagenoeg weggesmolten. Luc De Vos: “Er was groei voor 1997 voorspeld, maar qua omzet zijn we ter plaatse blijven trappelen. Er waren ook een aantal troubles binnen het aandeelhouderschap.”

Wat Lant in 1997 leerde,

was dat hun oorspronkelijke bedrijfsplan niet werkte. Herman Caeyers had in april 1996 Siemens zo ver gekregen om aan Lant rechten te verkopen op de Metal-vertaaltechnologie. Op die manier kon Lant een kwakkelend project bij General Motors in de Verenigde Staten overnemen van het Duitse GMS, de enige andere Metal-licentiehouder.

Het was de bedoeling om LantMark, zoals Lant zijn Metal-systeem herdoopte, doorheen General Motors te implementeren alsof het – bij wijze van spreken – een boekhoudprogramma was. Eens geïnstalleerd, zou General Motors zelf het systeem onderhouden en verfijnen. Vervolgens zou Lant, met GM als referentie, LantMark als automatisch vertaalsysteem ook aan andere multinationals kunnen verkopen.

Taal is geen kernactiviteit

De installatie bij GM lukte, het vervolg viel tegen. “Technologie als zodanig bij de klanten plaatsen vergt een heel lang proces en is moeilijk te herhalen,” zegt Luc De Vos. De aanpak botste ook met de managementideologie van het moment. Herman Caeyers: “Multilingualiteit en documentatie zijn nooit erkend als een volwaardig onderdeel van het bedrijfsproces. Ze vormden geen kernactiviteit.”

Zelfs grote bedrijven zijn dus eerder geneigd om hun vertalingen uit te besteden. Lant heeft zijn conclusies getrokken: het gaat zijn vertaalsysteem in de toekomst niet meer als een product verkopen, maar als een dienst.

Ook de Internet-gekte

sloeg in 1997 toe. Lernout & Hauspie nam de Duitse Metal-licentiehouder GMS over – hetzelfde bedrijf dat nu de kern uitmaakt van het verzelfstandigde researchbedrijf Sail Labs – en kondigde aan automatische vertaling over het publieke Internet te zullen aanbieden. Lant beloofde hetzelfde voor eind 1997, zij het meer bedrijfsgericht. “Er zijn prototypes gemaakt,” bevestigt Luc De Vos. “Maar bij de jongste strategieherziening, eind 1998, begin 1999, zijn die plannen geschrapt.”

Nieuwe aandeelhouders

Op dat moment had Lant qua omzet weliswaar een mooi jaar gekend – nog altijd uit projectwerk, niet alleen voor General Motors – maar zat het wel met een negatief eigen vermogen van bijna 61 miljoen frank.

Afgelopen maart werd het kapitaal dan met 100 miljoen frank opgetrokken tot 203 miljoen en werd het aandeelhouderschap in drie-vier stappen herschikt. De aandelen van Degroof Investments en van de Thesaurus-partners ( Michel Berges, Jo Rogiest, Ulrich Soldat) zijn overgenomen door bestaande en door nieuwe aandeelhouders, zoals Ibel, dat nu 26,6% van Lant bezit, en Luc De Vos zelf (die bestuurder is geworden en verantwoordelijk voor informatica en communicatie, financiën en administratie). Onder meer Diepensteyn nv van Jan Toye ( Brouwerij Palm), breidde zijn belang uit. Michel Berges is uit het bestuur verdwenen en als voorzitter opgevolgd door Herman Caeyers.

Van vertaalsystemen naar vertaaldiensten

Lant blijft zich richten op technische vertalingen voor grote bedrijven in de auto-industrie, luchtvaart en informatie- en communicatietechnologie. De banksector is mogelijk een nieuwe markt. Herman Caeyers: “We krijgen veel aanvragen vanuit die hoek.”

“We hebben nu rijpe ideeën over hoe we kunnen werken,” zegt Herman Caeyers. Enerzijds biedt Lant een tuning-dienst: audits, training, controlemiddelen. “Wij helpen bedrijven om kwaliteitseisen op te stellen op het stuk van verstaanbaarheid, conformiteit, vertaalbaarheid en kennisbeheer,” zegt Herman Caeyers. “Wij zetten die om in linguïstische criteria.” De invoering van dergelijke voorverwerking heeft een geweldige impact op de snelheid en de kwaliteit van het latere automatische vertaalproces en past mooi in de huidige trend naar kennisbeheer.

Lant hielp bij General Motors de Controlled Automotive Service Language en bijbehorende checker opstellen. In de luchtvaartindustrie, waar Lant met Airbus samenwerkt, heeft het de LantMaster Aecma checker ontwikkeld, die documentatie uit de Europese vliegtuigbouw op de Aecma Simplified English Guidelines controleert (Lernout & Hauspie sloot in juni een akkoord om de Simplified English Checker van Boeing te gaan commercialiseren).

Belangrijker dan

de tuningdiensten is wat bij Lant nu de factory heet, de vertaalservice waarnaar klanten teksten kunnen toesturen. Lant biedt hier een drietal diensten aan: controleren of teksten conform zijn met de taalregels van de klant (en eventueel grotendeels automatisch herschrijven van de teksten), snelle kladvertalingen afleveren voor revisie en het hosten van een vertaalgeheugen, een database waaruit het bedrijf zinnen kan recupereren die al eerder zijn vertaald. Klanten van de “fabriek” krijgen een werkbank (een door Lant ontwikkelde gespecialiseerde taalverwerker), waarmee ze de meerlagige informatie die Lant hen toestuurt kunnen gebruiken.

“Er is een trend om eerstelijnsvertaling uit te besteden en meer geld te stoppen in revisie,” zegt Herman Caeyers. Lant rekent een kostprijs aan per verwerkt woord.

Intern houdt Lant een dispatching-dienst standby die de terminologiedatabases van de klanten bijwerkt en het werk voor de factory voorbereidt.

“Onze klanten hoeven op die manier niet meer in technologie te investeren en zelf krijgen we een meer recurrente inkomstenstroom,” zegt Luc De Vos, die verwacht dat Lant dit jaar break-even kan halen. In mei tekende Lant een contract voor automatische vertaaldiensten met Sabena.

Voor zijn groei

verwacht Lant veel van de Amerikaanse markt – Lant heeft een filiaal in New Hampshire – waar de ideeën van gecontroleerde taal meer ingang hebben gevonden.

“Wij blijven serieus investeren in onderzoek en ontwikkeling,” zegt Luc De Vos: in nieuwe taalparen en in nieuwe producten op het gebied van vertaalgeheugen en controlled language. Lant werkt met tien taalparen: combinaties van Engels, Duits, Frans, Nederlands en Spaans. “Daarnaast werven we nu medewerkers aan met een ander profiel voor de fabriek. Zij moeten de tools en machines op een intelligente manier bemannen.” Lant wil dit jaar naar een vijftigtal medewerkers.

In zijn Land Cruiser vist Herman Caeyers een half ontbijt van tussen de zetels. “Mijn dochters. Elke morgen te laat,” zucht hij. Maar hij heeft het opgegeven erover te zeuren. “Je moet je prioriteiten weten te kiezen,” zegt hij.

BRUNO LEIJNSE