Suikerzoet huwelijk. Nr. 2 speelt in 1ste

De familie Lippens kocht zich in bij de Finse groep Cultor, om vervolgens met sukses zijn kans te wagen op de markt van de industriële enzymen. De Brugse gistfabriek krijgt een Belgisch-FinsAmerikaans uitzicht en een Europese dimensie.

“Als je als kleine Belgische groep de kans krijgt om meteen in eerste divisie te spelen, dan laat je zo’n opportuniteit toch niet liggen, ” lacht de 41-jarige Olivier Lippens, een van de telgen uit de Lippens-dynastie en behorend tot de “suikertak” van de familie. Vader en graaf Robert Lippens stond aan de wieg van een van ‘s lands oudste industriële holdings (Finasucre uit 1924). De zonen Olivier en Paul Lippens zetten die traditie verder via de Suikergroep (de nummer twee na Tiense) en zorgen voor een nieuwe dynamiek. Sinds de zomer van vorig jaar, duikt Olivier Lippens, gedelegeerd bestuurder van Suikergroep, omzeggens maandelijks op in de Finse hoofdstad Helsinki. De Belgische “suikerholding” Finasucre, gekontroleerd door de families Lippens (meerderheid) en Boël, legde er zowat een jaar geleden de hand op 15 procent van de aandelen in het Finse Cultor (40 miljard omzet en 2,3 miljard frank nettowinst). “Met schier vijftien procent zijn wij veruit de belangrijkste aandeelhouder van de groep, ” zegt Lippens.

EVOLUTIE.

Giganten, zoals het Duitse Südzucker of het Britse Tate & Lyle, hebben hun aktieradius al lang verruimd van suiker naar de wereld van de zoetstoffen. Finasucre, van de kombinatie Lippens-Boël, heeft die evolutie richting zoetstoffen ook al achter de rug. Vandaag wordt alweer een nieuw segment aangeboord : die van de industriële enzymen. En het Finse Cultor dient daarbij als vooruitgeschoven pion. Industriële enzymen zijn een miljardenbusiness, wereldwijd geschat op 1100 miljard dollar. Enzymen worden gebruikt in was- en schoonmaakmiddelen (met klanten zoals Procter & Gamble of Unilever), bij zetmeelverwerking, en in de textiel-, de papier- of de pulpindustrie. Het van origine Noorse Novo Nordisk is met 48 procent van de wereldmarkt, de absolute nummer één. In de schaduw van de marktleider, maneuvreert de familie Lippens zich bijna ongezien naar het statuut van mini-major. Cultor is al bijna tien jaar lang aktief in een joint venture met het Amerikaanse Eastman Chemical, luisterend naar de naam Genencor. Genencor is inzake aanmaak van industriële enzymen, de nummer twee op de wereldmarkt met 12 procent. Maar die Fins-Amerikaanse kombinatie groeit nu, na de overname van de afdeling “industriële enzymen” van Gist Brocades (officieel per 19 april jongstleden), in één klap door naar het dubbele. Als aandeelhouders van Cultor kijken de families Lippens en Boël van over de schouders mee op een nieuwe markt. De Brugse “gistfabriek” is de belangrijkste schakel binnen die operatie. Zegt Olivier Lippens : “Vooral inzake research maken de Finnen diepe indruk, zoals hun O & O-uitgaven bewijzen (500 miljoen frank in 1994, nvdr). De Finse aanpak is gestoeld op de lange termijn. Cultor en Eastman hebben onder elkaar de deal met Gist Brocades afgerond. Wij, Belgen, werden daar niet rechtstreeks bij betrokken. ” De komst van de nieuwe eigenaars uit België, Finland en de VS zal zich straks doen gevoelen in Brugge. De vroegere Nederlandse eigenaars waren kampioenen in non-kommunikatie. Olivier Lippens heeft wél een boodschap voor de buitenwereld. Zegt Lippens : “Gist Brocades maakte met de aangemaakte industriële enzymen weinig tot geen winst en wilde daarom desinvesteren. Ik bestempel dat als logisch. Enzymen zijn vandaag high tech. Het is precies daar dat de Finnen het sterkst scoren. Dat moet zich laten vertalen op het terrein. De vraag naar enzymen groeide de voorbije jaren alsmaar, zowel in omzet als in volumes. De rendabiliteit stond sterk onder druk omwille van een prijzenoorlog. Maar er zijn aanwijzingen dat dit een fenomeen van voorbijgaande aard is. Vandaag vindt, aan de kant van de producenten, een hergroepering plaats. Via Genencor spelen we perfekt in op die beweging. In Europa ontmoeten we nog hoofdzakelijk Novo Nordisk en Solvay als konkurrenten. De rest is omzeggens van geen tel meer. “

PARALLEL.

Wie even achteruit kijkt in de spiegels van Suikergroep en van Cultor, merkt een opvallende parallel : suiker vormt de roots, maar de recent ingezette “diversifikatie” is onweerlegbaar. Voor Cultor is suiker nu zelfs van bijkomend belang geworden. De familie Lippens kon zich vorige zomer eerder gemakkelijk inkopen bij Cultor. “Toen we vorig jaar vijftien procent namen in Cultor, waren de Finnen opgelucht, ” zegt Lippens. “Ze zochten vooral geen nieuw kapitaal aan te trekken van mastodonte groepen. Bij Suikergroep voelen ze zich goed. We zijn relatief klein en we hebben een zelfde filozofie over zakendoen. Voor relatief weinig geld, om en bij de 3 miljard of achtmaal de winst van Cultor, wisten we ons aandelenpakket te kopen. Een buitenkans zeg maar. Bovendien past Cultor in onze strategie, die er een is van diversifikatie binnen een welbepaald marktsegement. Enzymen passen in dat plaatje. “

Met de kaskraker Xylitol hebben de Finnen een troef van belang. Xylitol is een natuurlijk produkt dat opgang aan het maken is in onder meer de voedingsbranche (chewing gum) en in de cosmetica (tandpasta). “Via Cultor zijn we de enige producent ter wereld van dit produkt, ” zegt Lippens. “De vraag is zo overweldigend, dat Cultor ze niet kan bijhouden. Maar Xylitol is maar één voorbeeld. De Finnen hebben interesse voor alle mogelijke zoetstoffen. We kunnen elkaar flink wat bieden. “

SUIKERFRONT.

Zoetstoffen, industriële enzymen en, in het geval Cultor, daar ook nog eens dierenvoeding en bakkerijprodukten bovenop : je zou haast vergeten dat ook suiker nog steeds aan de orde van de dag is. Al geldt dat meer voor Finasucre dan voor Cultor. De familie Lippens blijft rotsvast geloven in zijn “roots”. “De suikerdivisie is best rendabel, en heeft nog toekomst, ” zegt Olivier Lippens kort en krachtig. “Het beste bewijs was de operatie-Cultor, die wij voor een groot deel zelf konden financieren. “

Suikergroep telt vandaag vijf fabrieken op Belgisch grondgebied, met Moerbeke en Frasnes (nabij Doornik) als traditionele uitschieters voor de produktie van suiker. Deze beide entiteiten tekenen voor 5 miljard omzet via de produktie van 158.000 ton suiker, wat goed is voor twintig procent marktaandeel in België. De drie andere fabrieken hebben een aan suiker komplementair karakter. Devolder (Brussel) beweegt zich meer richting karamel en bloemsuiker en is goed voor net geen 500 miljoen omzet en ruim 10 miljoen frank winst. Perlarom (Louvain-la-Neuve en het Franse Grasse, samen goed voor 1,1 miljard omzet) en het opstartende Bioprocess Technology (Escanaffles) staan in voor de produktie van aroma’s, melkzuur en daarvan afgeleide produkten. De twee laatstgenoemde fabrieken zijn slechts partieel eigendom. In Zaïre is Suikergroep eigenaar van de Compagnie Sucrière, wat in wezen een grote (75.000 hektare, 6000 werknemers) tropische suikerplantage is.

TOEKOMST ?

De Westeuropese suikerproducenten lopen vandaag bepaald niet met de handen in de broekzakken. De zogenaamde Blair House-akkoorden in het kader van de GATT, zijn volledig van toepassing op de suikersektor. Blair House bepaalt onder meer : grotere importen uit de zogenaamde ACP-landen en minder financiële tegemoetkomingen vanwege Europa voor de eigen producenten. Zegt Olivier Lippens : “Het is een overgangsproces waarop wij ons kunnen voorbereiden. De reële invloed van deze maatregelen op de suikersektor is moeilijk te voorspellen. Veel zal afhangen van de prijs voor suiker op de wereldmarkt en van het Europese suikerverbruik. Met Suikergroep hebben we alvast gebouwd aan de toekomst. Wie bij wil blijven, moet nieuwe aktiviteiten ontplooien. Ik denk dat wij op dat vlak een en ander aan het bewijzen zijn. “

KAREL CAMBIEN

OLIVIER LIPPENS (SUIKERGROEP) Het Finse Cultor past perfekt in onze strategie.