‘Succes kun je niet stoppen’

Met zijn klachten tegen Huawei pakt Option een van de grootste Chinese successen van het afgelopen decennium aan. Huawei is in 22 jaar uit het niets de op een na grootste fabrikant van telecominfrastructuur in de wereld geworden.

Sinds dit jaar staat Huawei in de Fortune 500 van grootste bedrijven. Fast Company noemt de Chinees als vijfde in zijn rangschikking van ‘s werelds meest innovatieve firma’s, na Facebook, Amazon, Apple en Google. Huawei (spreek uit: ‘chwawei’) levert nu aan 45 van de 50 grootste operatoren in de wereld, waarvan 17 Europese. De verwachte groeivoet dit jaar is 38 procent, tot 22 miljard euro omzet. Driekwart daarvan is export, zegt Tim Watkins de vicepresident voor West-Europa van Huawei. Met dit soort momentum is het maar een kwestie van tijd eer Huawei ook Ericsson inhaalt aan de top.

Concurrenten spuwen de Chinees uit om zijn lage prijzen – kortingen van 30 tot 40 procent volgens Wirtschaftswoche – maar zelf wijst Huawei op zijn innovatiecapaciteit. Naar eigen zeggen is 46 procent van de 95.000 werknemers geëngageerd in onderzoek en ontwikkeling. Eind 2009 stond de teller van octrooiaanvragen op 42.543. Huawei controleert ongeveer 11 procent van de intellectuele eigendom van de nieuwe generatie mobiele netwerken (LTE), waarvoor het al 14 commer-ciële contracten won

.

Almaar rijker

Indrukwekkend is de breedte van het aanbod. De vier divisies van Huawei dekken infrastructuur, software en toepassingen, mobieltjes en professionele diensten. Het heeft terreinen veroverd die traditioneel door de Europese industrie werden bezet. Alcatel-Lucent is onttroond als marktleider in DSL-toegang en optische transmissie. Marktonderzoeker Current Analysis noemt Huawei ook als het nummer één in optische toegangsapparatuur voor ‘fiber-to-the-home’netwerken. In mobiele toegang moet Huawei Ericsson nog laten voorgaan, maar de mobiele inkomsten van de Chinees groeiden vorig jaar wel 53,7 procent. In centrale routers, het rijk van Cisco en zijn kleinere broer Juniper, is Huawei opgeklommen tot het nummer drie.

Als reactie op de lage marges in hardware wierpen de Europese leveranciers zich de jongste jaren op dienstverlening. Maar ook hier is Huawei in opmars. Vorig jaar won het meer dan honderd contracten voor de uitbesteding van netwerkbeheer, ook weer vooral buiten Europa of de VS. In maart nam Huawei in Duitsland nog 220 technici van de mobiele operator O2 over, die zijn onderhoud aan Huawei uitbesteedde. Huawei heeft zijn Europese hoofdkwartier van Engeland naar het Duitse Düsseldorf verhuisd.

Analist Glen Hunt van Current Analysis wijst op de slagzin van Huawei dit jaar: ‘Wij kijken verder dan telecom’. “Zij hebben hun visie uitgebreid tot terminals, handsets en zelfs een indicatie van de levering van content, cloud computing en datacenteroplossingen.” Deze maand komt de Ideos van Huawei uit, een Android 2.2-smartphone die tussen 115 en 150 euro zal kosten. Behalve een smartphone is de Ideos ook een draadloze router die via wifi acht toestellen met het gsm-netwerk kan verbinden, een voorbeeld van de kostenbewuste innovatie die Huawei brengt.

Collectief aan de macht

Volgens Tim Watkins haalt Huawei voor een stuk zijn dynamiek uit zijn eigendomsstructuur. Huawei is voor 98,54 procent in handen van The Union of Shenzhen Huawei Investment & Holding Co, Ltd., die op haar beurt volgens hem voor 100 procent in handen is van de 61.457 werknemers uit het personeelsaandelenplan. “De meerderheid van de zowat 45.000 mensen in onderzoek & ontwikkeling zijn aandeelhouders. Dat zorgt voor een buitengewoon engagement.” De 1,46 procent aandelen buiten de personeelsholding zitten bij de discrete oprichter Ren Zhengfei. Buitenlandse werknemers kunnen geen aandeelhouder worden. Yang Yixing, de juridisch directeur van Huawei voor Europa, onderstreept dat Huawei “a private company” is. Richard McGregor, de gewezen China-bureauchef van Financial Times, zegt dan weer in een nieuw boek dat Huawei in China zijn ‘collectieve’ eigenaarschap onderstreept. Dat helpt om overheidssteun te krijgen, zoals in een cruciale periode in 1996, toen vicepremier Zhu Rongji vier staatsbanken opdracht gaf om kredieten te verschaffen aan operatoren om lokale producten te kopen. McGregor is ervan overtuigd dat Huawei eigenlijk in handen is van stichter Ren Zhengfei en het management.

Verdachtmakingen troef

Buitenlandse critici grijpen de ‘collectieve’ eigendom van Huawei aan om te suggereren dat er geheime banden zijn met de communistische partij en het Volksbevrijdingsleger. Oprichter-gedelegeerd bestuurder Ren Zhengfei (°1944) werkte in de logistiek van het leger tot hij in 1982 werd weggesaneerd. Hij ging in de civiele elektronica en richtte in 1988 Huawei op. Van dat militaire verleden naar spionagesoftware in Huawei-producten is voor sommigen maar een stap. De Indiase overheid verbood zijn derde grootste mobiele operator eerder dit jaar om Huawei-materiaal te kopen voor provincies aan de grens van gevoelige gebieden zoals China of Pakistan. In de VS kelderde het Comité voor Buitenlandse Investeringen in de VS in 2008 een plan van Huawei om een participatie te nemen in zijn partner 3Com

Het gevolg is dat Huawei speciaal Europa viseert, argumenteren critici. Onder hen de ondernemingsraden van Erics-son, Alcatel-Lucent en Nokia Siemens Networks, die een industrie met zo’n 200.000 banen bedreigd zien.

Geen subsidies nodig

China heeft ondertussen al vijftien jaar een politiek om innovatie te bevorderen. Met belastingvoordelen, ‘koop Chinees’-incentives en goedkope financiering. Vorig jaar nog verdrievoudigde de staatsgecontroleerde China Development Bank een vijf jaar oude kredietlijn aan Huawei tot 30 miljard dollar, bestemd om de expansie op de wereldmarkt te ondersteunen. Huawei vermeldde in zijn jaarverslag directe, niet terugbetaalbare overheidssteun van 26,5 miljoen euro “voor zijn bijdrage tot de ontwikkeling van spitstechnologie in China”. Bovenop kwam in 2009 bijna 35 miljoen steun die afhing van de voltooiing van bepaalde ontwikkelingsprojecten over een langere periode, zoals China’s volgende generatie internet of draadloze breedbandnetwerken.

“We zijn niet afhankelijk van gelijk welke vorm van subsidiëring”, zegt Tim Watkins. Juridisch directeur Yang Yixing wijst erop dat Huawei in sommige gevallen factoring gebruikt om snel extra cash te genereren. Uit de jaarrekening blijkt ook dat het bedrijf zijn enorme kredietlijnen niet of maar heel beperkt aanspreekt.

Dat maakt de dumping- en subsidieklachten van Option tegen Huawei niet eenvoudiger. “Dit soort klachten is niets nieuws voor de Chinezen. Er zijn al zulke incidenten geweest, zoals de claim van Cisco over de schending van zijn intellectuele eigendom door Huawei. Dat vinden ze niet fair, maar uiteindelijk overheerst hier het gevoel dat je succes niet kunt tegenhouden”, zegt managing director Mark Natkin van Marbridge Consulting, dat buitenlandse firma’s in China adviseert.

Watkins verwacht niet dat de grote Europese spelers het voorbeeld van Option volgen. “Zij zullen zich realiseren dat ze moeten herstructureren om concurrentieel te zijn. En dat kunnen ze”

Bruno Leijnse

Klachten als die van Option zijn niks nieuws voor de Chinezen.