Stefaan in Kinshasa

Sango níni? ‘Hoe gaat het?’ in het Lingala

PROFIEL

Wie? Stefaan Vandierendonck (45). Woont in Kinshasa met zijn vrouw en twee dochters.

Functie: Vandierendonck is een bachelor automechanica. Hij werkte tot juni 2012 als fleet vehicle manager voor Artsen Zonder Grenzen. Nu is hij technisch verantwoordelijke bij Ital Motors, een bedrijf van de Blatner Groep (GBE Congo), waar hij aan het hoofd staat van een 43-koppig team.

In het buitenland sinds? Woont sinds 2009 met zijn gezin in Kinshasa. Het decennium voordien verbleef Stefaan Vandierendonck drie maanden per jaar in het buitenland, in West- Afrika.

Hoe verloopt het contact met België? “Een keer per jaar keren we met het hele gezin naar huis om onze ouders en familie te bezoeken. Het contact met vrienden en kennissen blijft sterk via mail en Skype.”

Op eigen initiatief? “Ik heb destijds zelf beslist om in Afrika werk te zoeken. Ik hou van avontuur en uitdagingen en die vind je in Afrika met hopen. Je krijgt er het gevoel echt te leven, weg van evidenties en kortzichtigheden. Improviseren is er een noodzaak en elke dag is een mooie combinatie van moeilijke momenten en kleine dingen die het leven ongelofelijk aangenaam maken.”

Verdient u meer dan vroeger in België? “‘Meer’ is niet het juiste woord. Ik kan wel meer sparen dan voorheen.”

De Congolese bedrijfscultuur

“Je kunt de Congolese bedrijfscultuur moeilijk met de Belgische vergelijken. Congolese medewerkers zijn heel flexibel. Ze zijn bereid te werken waar en wanneer je ze nodig hebt, zolang je hen er maar voor betaalt. Tegelijk ontbreekt het hen aan vooruitziendheid en gevoel voor kwaliteit. Tijdens onderhandelingen weet je ook nooit zeker wat de tegenpartij echt denkt of verwacht.”

Echte vriendschappen beperkt tot expats

“Als Belg heb je geen enkel probleem om je in Kinshasa te integreren. Congo voelt nog steeds aan als het verlengde van ons land: mensen drinken pils, eten friet, enzovoort. Je maakt hier ook heel snel buitenlandse vrienden. Hechte Congolese banden zijn moeilijker op te bouwen. Snelle, korte, losse relaties vormen geen probleem, maar een evenwichtige vriendschap is niet vanzelfsprekend. Vaak blijft het eenrichtingsverkeer, waarbij de vriendschap wordt gebruikt, waardoor velen zich afsluiten en de echte vriendschappen beperken tot hun expatkring.”

Ambiance in de chaos

“Kinshasa is een broeierige hoofdstad, een mengelmoes van nationaliteiten, culturen en religies. Alle Congolese roots komen er samen. Je loopt door een parel uit het verleden in volledig verval. Tegelijk ontwaar je hier en daar nieuwe wegen of bouwwerken die het tijdperk van de moderniteit aankondigen. Kinshasa is een stad van tegengestelden, van naakte mannen en vrouwen zonder arm of been die in de goot naast een Porsche Cayenne zitten, van superelegante dames en heren, van straatkinderen en klein banditisme. Sommige zaken zijn er onbetaalbaar, andere spotgoedkoop. Er is hier altijd en overal ambiance, op terrasjes en in boetiekjes met originele opschriften als ‘maman colonel’ of ‘dieu se trouve ici’. Je verplaatst je van de ene rustige plek naar de andere, van je huis naar je werk of naar vrienden, in een stad waar de complete chaos heerst.”

Begin van economische boost

“Toen ik hier in 2009 arriveerde, waren de grote boulevards kleine, moeilijk berijdbare wegen die nog stamden uit de koloniale tijd. Vandaag zijn het moderne vier- en zesvakswegen met alles erop en eraan. De jongste maanden werd hier alles op alles gezet voor het Feest van de Francofonie dat een hoop prominenten uit franstalige landen naar Kinshasa bracht. Straten werden geasfalteerd, gebouwen herschilderd, plantsoenen aangelegd. De stad moest er ‘perfect’ uitzien. Ondanks alle kritiek geloof ik dat die aandacht voor Kinshasa het begin van een economische boost kan zijn.”

Marathon leidt tot job

“In Congo teken je elke dag wel unieke momenten op, bijvoorbeeld toen ik vier maanden geleden de 20 kilometer van Kinshasa liep. Na 2 kilometer kwam een Kinois van rond de dertig naast me joggen. Hij vroeg of hij mee mocht lopen. Ik knikte en dacht: die zie ik niet meer. Maar hij deed zijn schoenen uit, bond zijn broek rond het middel en liep de 20 kilometer blootsvoets uit. Nadien heb ik de man via een vriend aan een job geholpen.”

GOELE GEERAERTS