Stad der goden

Twintig jaar lang was Angkor, de godenstad uit de Khmer-cultuur, ontoegankelijk voor toeristen. Vandaag etaleert het opnieuw zijn pracht voor de buitenwereld.

Wie het reizigersbloed in zich heeft en een cultuurhistorische aha-erlebnis naar waarde weet te schatten, moet dringend naar Cambodja. Het Aziatische land is na een verschrikkelijke burgeroorlog in de jaren zeventig en een eindeloos lijkende communistische passage in de jaren tachtig opnieuw democratisch. De laatste leden van de beruchte Rode Khmer hebben zich in het ertsrijke berggebied tegen de grens met Thailand teruggetrokken.

Angkor, een middeleeuws koninkrijk zonder weerga, etaleert opnieuw zijn schoonheid. De toeristen komen sinds 1992 weer in bosjes afgezakt naar de Cambodjaanse godenstad. In 1996 werden ongeveer 50.000 bezoekers geteld, hoofdzakelijk Japanners en Australiërs. Maar er worden ook steeds meer Europeanen gemeld.

Angkor bereikte in de elfde en twaalfde eeuw een zeldzaam hoogtepunt. In en rond de stad woonden 1 miljoen mensen, een wereldrecord voor de Middeleeuwen. Maar Angkor was veel meer dan een verzamelplaats van mensen. De opeenvolgende Cambodjaanse koningen bouwden er tempels tot meerdere eer en glorie van zichzelf en van de goden die ze aanbaden. Angkor was eveneens synoniem met een ingenieus en superieur irrigatiesysteem waar landbouwingenieurs zich tot op vandaag over verwonderen.

Eeuwenlang werden de Angkor-tempels overwoekerd door het groen en het mos van het oerwoud, tot de site in 1863 werd herontdekt door Franse archeologen. Bijna de hele twintigste eeuw lang zou de Ecole Française d’Extrême Orient zich buigen over de nalatenschap van Angkor, met de nobele bedoeling de tempels te vrijwaren voor latere generaties. Vandaag telt de site een kleine 300 tempels die in een verbazingwekkend goede staat verkeren. De absolute diamant is de tempel van Angkor Vat, die mystiek en schoonheid nagenoeg moeiteloos aan elkaar koppelt. De bas-reliefs op de tempel van Angkor Vat, maar ook op andere tempels, zijn van onschatbare waarde. In de schaduw van Angkor Vat staan ook nog andere archeologische pareltjes zoals de Bayonne of de Preah Kahn te schitteren in een decor zonder weerga.

De Cambodjanen doen er alles aan om met Angkor, dat inmiddels tot het Unesco-patrimonium behoort, een visitekaartje af te geven. De hele buurt is ontmijnd, de hotels halen er stilaan westerse standaarden, een leger gidsen staat klaar en Royal Air Cambodge verzorgt elke dag verscheidene vluchten vanuit de hoofdstad Pnom Penh naar Siem Reap, ankerplaats van Angkor.

KAREL CAMBIEN

De tempel van Angkor Vat in Cambodja Hoogtepunt uit de Khmer-cultuur.