Sonaca bouwt in Temploux vliegtuig van volledig Belgische makelij

Vliegtuigen die volledig in ons land zijn gebouwd: weinigen weten dat ze bestaan. Sonaca Aircraft bouwt sinds 2016 in Temploux lichte eenmotorige vliegtuigjes voor opleiding en vrijetijdsbesteding.

Sonaca Aircraft is een dochteronderneming van de gelijknamige lucht- en ruimtevaartgroep. Met zijn vliegtuig, de Sonaca 200, richt ze zich op de opleidingsmarkt en vliegclubs. Zo’n tweezitter is te koop voor een prijs vanaf 182.500 euro (exclusief belastingen, aldus de website). “We hebben er al een zeventigtal verkocht en er zijn er 35 geleverd”, zegt Pierre Van Wetter, piloot en commercieel directeur van het project.

De pandemie heeft de activiteiten van Sonaca Aircraft wat vertraagd, maar in de werkplaats in Temploux gaat de productie door, op twee lijnen. De Sonaca 200 vliegt al in België, Frankrijk, Zwitserland, Estland en het Verenigd Koninkrijk. En ook in Turkije: Ayjet, dat piloten opleidt voor Turkish Airlines, en PegasusAyjet hebben achttien vliegtuigen besteld. “Om met een groot toestel te leren vliegen, begin je altijd in een klein vliegtuig”, legt Van Wetter uit. Het Zwitserse leger heeft het toestel onlangs ook gecertificeerd voor de eerste selectie van zijn piloten.

Met Sonaca Aircraft wil Sonaca Group, gecontroleerd door het Waals Gewest, diversifiëren en haar afhankelijkheid van enkele grote klanten beperken. Het levert bijvoorbeeld onderdelen aan Airbus en Embraer, zoals de voorranden van de vleugels. De afdeling komt voort uit een interne oproep om projecten in te dienen. “Dat was nog voor we in de Verenigde Staten LMI kochten, dat aan Boeing levert”, preciseert Bernard Delvaux, de CEO van Sonaca Group.

Het jonge bedrijf, dat een dertigtal werknemers telt, blijft een dochteronderneming van Sonaca Group, die 62 procent in handen heeft. De Waalse Gewestelijke Investeringsmaatschappij (SRIW) bezit 31 procent en de overige 7 procent is in handen van het management, onder wie Pierre Van Wetter. Het belang dat The Airplane Factory oorspronkelijk had in het bedrijf, heeft Sonaca overgekocht.

Elektrisch vliegtuig

Het was van de jaren vijftig geleden dat er nog een vliegtuig van Belgische makelij bestond. Toen bouwde Fairey de Tipsy. Het idee om die activiteit te doen herleven, kwam van enkele ingenieurs bij Sonaca, onder wie Pierre Van Wetter. Hij heeft een vliegbrevet en droomde van een elektrisch vliegtuig voor de opleidingsmarkt. “We wilden zo snel mogelijk zo’n vliegtuig, voor de concurrentie ermee kwam”, legt hij uit. Maar er waren te veel obstakels: de kosten, het gewicht van de batterijen, de certificering, enzovoort. Het project werd geheroriënteerd naar een klassiek maar modern en zuinig vliegtuig met een brandstofmotor.

Om snel te kunnen schakelen zocht de nieuwe onderneming naar een bestaand model dat ze naar eigen inzicht kon aanpassen. “We stuitten op een Zuid-Afrikaans vliegtuig, de Sling 2, ontworpen door The Airplane Factory”, vertelt Van Wetter. Sonaca Aircraft wijzigde 80 procent van de structuur en liet zijn toestel certificeren door EASA, het Europees agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart. De Sonaca 200 maakte zijn eerste vlucht in juni 2017.

Opstijgen met turbulentie

De onderneming is in 2015 opgericht in Temploux, en dus niet in het hoofdkwartier van Sonaca Group. “Er was geen ruimte in Gosselies, en geen toegang tot de landingsbaan”, zegt Pierre Van Wetter. Het project kampte met wat turbulentie. De vliegtuigfabriek moest worden gereorganiseerd en was niet gewend aan het productieproces van gecertificeerde vliegtuigen. Het Zuid-Afrikaanse bedrijf blijft de basisonderdelen van het vliegtuig leveren, maar de Roemeense dochteronderneming van Sonaca maakt de subassemblages, zoals de romp en vleugels, die per vrachtwagen naar Temploux worden vervoerd voor de eindassemblage.

Om de kosten laag te houden, moest de productie worden verfijnd. “In het begin werkten we 2000 uren aan één exemplaar. Intussen kunnen we het in 1000 uren, en we mikken op 700”, vertelt Pierre Van Wetter. Al die aanpassingen hebben de opstartfase iets langer gemaakt. “De start was moeilijk, maar de klanten zijn tevreden over de vliegtuigen”, merkt Bernard Delvaux op. “Verscheidene van hen hebben nieuwe bestellingen geplaatst. Dat is een goed teken.”

Winst maakt Sonaca Aircraft nog niet. De rekeningen voor 2019 staan in het rood, maar dat is gebruikelijk voor een startend bedrijf van dat type. Er was 3 miljoen euro verlies op 2,7 miljoen euro omzet. “Om break-even te draaien, moeten we een veertigtal vliegtuigen per jaar verkopen. We mikken op zestig”, stelt Pierre Van Wetter.

Dat lijkt een haalbaar doel, al heeft de coronapandemie de zaken tijdelijk vertraagd. In plaats van drie tot vier maakt Sonaca Aircraft twee vliegtuigen per maand. Het break-evenpunt wordt verwacht in 2022-2023. Met veertig vliegtuigen zou de omzet dan rond 80 miljoen euro liggen. Sonaca Group haalde in 2019 een geconsolideerde omzet van 782 miljoen euro.

Ongemakkelijke situaties

Wat brengt de toekomst? De onderneming zou zich kunnen richten op de Amerikaanse markt, maar dan is een nieuwe certificering vereist. Ze denkt ook aan het ontwerpen van een krachtigere variant, die gemakkelijker acrobatische figuren aankan. “Sommige opleidingsorganisaties willen kandidaat-piloten in ongemakkelijke situaties kunnen brengen, met het oog op het behalen van een professioneel brevet”, verklaart Van Wetter. “Ook de militaire markt is interessant. De volumes zijn groter, maar de prospectie en het sluiten van contracten vergen meer tijd.”

En er is ook nog altijd het idee van een elektrisch vliegtuig. Dat kan weer op tafel komen, als de batterijtechnologie voldoende ontwikkeld is.