Silicon Valley, we have a problem

Lange tijd waren de dalende prijzen in de technologiesector geen probleem, omdat de producten ook bereikbaarder werden. Nu blijven de prijzen zakken, terwijl de vraag afneemt. Techno-aandelen? Afblijven!

De sfeer in Davos was dit jaar minder uitbundig dan in 2000. Topmanagers en vooraanstaande politici vergenoegden zich er wel over dat ze opnieuw in vertrouwd gezelschap waren, zonder die eendagsvliegen uit de dotcomwereld die vorig jaar nog de show stalen. De vrees groeit echter dat hun problemen zich zouden kunnen verspreiden naar de echte wereld, waar de grote technologiebedrijven boven de hypegolven dreven.

John Chambers, de topman van Cisco, noemde de economische omgeving, wat hautain, challenging. Het zou tijdelijk wat moeilijk gaan, maar toch bleef de situatie ideaal voor hun bedrijven om verder marktaandeel te winnen en hun leiderschap te vergroten. Het woord challenging dook vervolgens ook op in de verklaring van verschillende grote technologiebedrijven. Nokia vond de wereld ook een uitdaging, net zoals Sun Microsystems. Het woord profit warning, of bijstelling van de nog steeds gunstige vooruitzichten, werd geweerd om niet nodeloos een neerwaartse spiraal in gang te zetten.

Maar in een omgeving waar telecombedrijven geen vers geld kunnen aanboren om hun dure investeringen voort te zetten en waar dotcommers verdwijnen als sneeuw voor de zon, is het moeilijk om groei te realiseren. De illusie van immuniteit van de grote technoreuzen werd verleden week dan ook definitief aan diggelen geslagen. Nortel, 25% van de beurs van Toronto en draaischijf van de Canadese economie, gaf een boodschap die tot vandaag nog nazindert op de beurzen. De groei zou dit jaar sterk terugvallen. In plaats van winstgroei werd een verlies vooropgesteld voor het volgende kwartaal, en de heropstanding werd maar voor het laatste kwartaal van dit jaar in het vooruitzicht gesteld. De koers daalde met 33% op één dag.

Positieve deflatie. De negatieve spiraal wint nog aan kracht. De technologiesector heeft steeds te kampen gehad met deflatie. Maar de negatieve prijsevolutie werd nog altijd gedreven door technologische vernieuwing en doorbraak. De prijsdaling van de oude producten werd gecompenseerd door hogere volumes. De prijsdaling stelde immers meer mensen in staat om zich de technologische snufjes aan te schaffen. Ondertussen werden nieuwere, meer performante systemen gelanceerd met hogere marges. De deflatie werd dus opgevangen door volumegroei en premies op spitstechnologie.

Computers vormen hiervan een goed voorbeeld: als je de laagste prijs wil, moet je je aankoop eeuwig uitstellen.

Halfgeleiders zijn de schakel in heel wat technologische vooruitgang. Chips zitten uiteraard in computers, maar ook in gsm’s, auto’s en wasmachines. Elke achttien maanden verdubbelt de snelheid van de microprocessoren, al sinds de jaren zestig. De Intels van deze wereld zijn dus gevangenen van de permanente vooruitgang.

Onderzoek en ontwikkeling is de belangrijkste kostenpost. De hele technologiesector zit min of meer in hetzelfde schema. Ook Nokia moet steeds met nieuwe en betere toestellen uitpakken om de gestage prijserosie in de bestaande apparaten op te vangen.

Tweedehands techno. Daarom is de huidige evolutie meer dan zorgwekkend.

De volumes dalen (pc’s) of groeien minder snel dan verwacht (gsm’s, netwerken…)

De prijserosie is sterker dan verwacht (DRAM-prijzen daalden met 70% in zes maanden tijd).

De prijserosie blijft niet beperkt tot de oude technnologie, maar heeft nu ook de spitstechnologie besmet (zie grafiek).

De lijn ‘premie’ toont het verschil tussen de instapproducten en de spitstechnologie. Dat verschil tracht men zo lang mogelijk hoog te houden om de nieuwe stappen in onderzoek en ontwikkeling te financieren. Het verschil is de afgelopen maanden gesmolten. Je betaalt nu bijna dezelfde prijs voor de top als voor het instapmodel.

Alsof dat nog niet genoeg is, worden de technologiebedrijven nu ook geconfronteerd met een tweedehandsmarkt. Het aandeel Sun Microsystems kelderde vorige week toen bekend werd dat bijna failliete dotcombedrijven hun dure technotuig voor dumpprijzen van de hand deden.

Mijn gewaardeerde rechterhand suggereerde gisteren dat het nu wel een goed moment was om technologie te kopen. Hij bedoelde een nieuwe computer, geen Nasdaq-aandelen.

De auteur is chief economist bij Petercam.

Geert Noels