Ruchtbaarheid aan reuma

Er zijn meer dan tweehonderd reumatische aandoeningen.

Over reuma heerst veel verwarring. Dat komt omdat de terminologie niet eenduidig gebruikt wordt. Veel mensen associëren reuma met een min of meer ernstige vorm van ontstekingsreuma, terwijl anderen – zoals het medisch jargon omschrijft – reuma beschouwen als een verzamelnaam voor niet minder dan tweehonderd verschillende ziekten.

Reumatische aandoeningen zijn per definitie alle ziekten die te maken hebben met het bewegingsapparaat: aandoeningen die pijn en/of misvormingen veroorzaken in pezen, gewrichten, gewrichtskapsels, spieren, slijmzakjes en bot. Dat omvat dus evengoed een tenniselleboog als lage rugpijn of reumatoïde artritis.

Een andere hardnekkige misvatting over reuma is dat er weinig aan te doen is. Dat verklaart waarom veel mensen met klachten blijven rondlopen zonder de stap te zetten naar hulpverlening. Jammer. Want in de afgelopen decennia zijn zowel de kennis als de therapeutische mogelijkheden voor zowat alle reumatische ziekten enorm toegenomen.

Op het werk

In hoeverre reuma een invloed heeft op het werk, hangt af van de soort en de ernst van de aandoening. Mensen met ontstekingsreuma (reumatoïde artritis) lopen het grootste risico dat werken uiteindelijk niet langer lukt. Onderzoekers in Nederland stelden vast dat 40 procent van hen vijf jaar na de diagnose niet meer werkt; na tien jaar is dat meer dan de helft. Ook bij andere reumatische ziekten, zoals artrose of de ziekte van Bechterew, valt werken niet altijd mee.

Toch is het uitermate belangrijk om zoveel mogelijk mensen met reuma ‘aan boord’ te houden. Begrip en kleine aanpassingen op de werkplek kunnen wonderen doen. Sommige mensen met ontstekingsreuma hebben bijvoorbeeld problemen met de fijne motoriek, zoals handbewegingen, en kunnen al gebaat zijn met een extra dikke pen. Anderen, met RSI (repetitive strain injuries) kunnen geholpen worden met een andere stoel, een ander bureau of een aangepast computerscherm. Voor iemand die ‘s ochtends last heeft van pijnlijke, stramme gewrichten waardoor hij moeilijk op gang komt, kan een verschuiving in werktijden – een uur later beginnen bijvoorbeeld – een wereld van verschil betekenen.

Er zijn mensen met reuma die fulltime werken, terwijl anderen dat niet kunnen. Belangrijk is dat reumalijders een goed evenwicht vinden tussen rusten en werken, en vooral, dat daar goede afspraken over worden gemaakt met de werkgever.

Bij veel reumatische ziekten wisselen periodes met en zonder klachten elkaar af. In een periode waarin de ziekte sluimert, kan een reumalijder veel meer werk verzetten dan in een ‘actieve’ ziekteperiode. Die grilligheid leidt vaak tot onbegrip bij collega’s. Voor hen is het niet altijd duidelijk wanneer ze wel of niet een extra inspanning kunnen vragen. Het onbegrip over de ziekte is voor veel mensen met reuma moeilijk te slikken. Vaak gaat het om erg gemotiveerde personen die meer dan de gemiddelde werknemer inspanningen leveren om normaal mee te kunnen draaien in de maatschappij. Slechts hier en daar zijn er plantrekkers die chronische klachten aangrijpen om minder te werken. Een open communicatie en het juist inschatten van de betrokken werknemers is van belang. Het is een goed uitgangspunt om iedere klacht ernstig te nemen. Begrip en tegemoetkomingen, zoals kleine aanpassingen en hulpmiddelen, drijven de motivatie en daardoor de productiviteit op. In periodes van werkonbekwaamheid loont het de moeite om contact te houden met de collega’s, in twee richtingen.

Meer info over reuma: www.reumaliga.be

Marleen Finoulst