Risico op uw maat

Een dertiger heeft een andere beleggingshorizon en risicoappetijt dan een zestiger die bijna met pensioen gaat. Beide spaarders zullen dus niet voor hetzelfde pensioenspaarfonds kiezen. Waar moet u op letten als u uw keuze maakt?

De overheid moedigt de Belgen aan om aan pensioensparen te doen via een pensioenspaarfonds door er een fiscaal voordeel aan te koppelen. In het inkomstenjaar 2013 kunt u maximaal 940 euro aftrekken van uw belastingen als u dat bedrag in een pensioenspaarfonds of een pensioenspaarverzekering hebt belegd.

Een pensioenspaarfonds is een beleggingsfonds dat beantwoordt aan zeer strikte wettelijke regels. De beleggingsvrijheid van de beheerder is beperkt. Hij mag maximaal 20 procent van het kapitaal beleggen in andere munten dan de euro. Maximaal 75 procent mag gaan naar vastrentende beleggingen, zoals obligaties, hypothecaire leningen, deposito’s en andere schuldbewijzen die worden verhandeld op de gereglementeerde markten.

Niet meer dan 75 procent van de portefeuille mag worden geïnvesteerd in aandelen. Maximaal 70 procent mag gaan naar aandelen met een beurskapitalisatie hoger dan 1 miljard euro (vennootschappen naar Europees recht), maximaal 30 procent naar aandelen met een beurskapitalisatie onder 1 miljard euro (vennootschappen naar Europees recht) en maximaal 20 procent naar niet-Europese bedrijfsaandelen. Maximaal 10 procent mag worden belegd in cash.

Bij de keuze van een pensioenspaarfonds mag u niet over een nacht ijs gaan. De meeste financiële instellingen delen hun pensioenspaarfondsen op in drie formules, die overeenstemmen met drie beleggersprofielen. De dynamische versie (‘growth’) belegt grotendeels in aandelen. De portefeuille is daardoor vo-latieler dan die van de andere formules. De dynamische fondsen zijn daarom vooral geschikt voor beleggers die nog minstens tien jaar van hun pensioen verwijderd zijn.

Veiligheid heeft zijn prijs

De neutrale formule (‘balanced’) belegt in aandelen en obligaties. Met zulke fondsen kan de spaarder voordeel trekken van een hausse op de beursmarkten, maar minder dan wanneer hij volledig zou zijn blootgesteld aan aandelen. Daartegenover staat dat ze door de obligaties in hun portefeuille minder hard worden getroffen door beurscrisissen dan hun dynamische tegenhangers. Neutrale pensioenspaarfondsen zijn vooral geschikt voor risicoschuwe spaarders, die niet op beide oren kunnen slapen als ze beleggen in een dynamisch pensioenspaarfonds of voor beleggers die tot vijf jaar van hun pensioen verwijderd zijn.

De derde categorie zijn de veilige fondsen, die vooral belegd zijn in vastrentende financiële activa. Hun rendement is veel stabieler, maar veiligheid heeft een prijs: ze leveren minder op dan de andere twee formules. Toch zijn de defensieve fondsen niet immuun voor risico’s. Als de rente bijvoorbeeld stijgt en de obligatiekoersen dalen, heeft dat een grote impact op de opbrengst van die producten. De veilige pensioenspaarfondsen zijn vooral geschikt voor spaarders die binnen vijf jaar met pensioen gaan en hun gespaarde kapitaal willen veiligstellen.

Uit de tabellen kunt u afleiden dat de dynamische fondsen over een periode van drie jaar een hoger rendement hebben opgeleverd dan de veiliger portefeuilles. Maar over een periode van vijf jaar zijn ze duidelijk de hekkensluiters. Dat is een gevolg van de crisis van 2008, die lelijk heeft huisgehouden op de aandelenmarkten. Het rendement van de neutrale fondsen over de voorbije vijf jaar ligt daardoor hoger dan dat van de dynamische fondsen.

Overstappen

De keuze voor een pensioenspaarfonds hangt dus af van uw risicoappetijt, maar ook van uw leeftijd. Belangrijk om te weten, is dat u kunt overstappen van de ene formule naar de andere. Zo kunt u opteren voor een agressieve formule op uw 25ste, overstappen naar een neutraal profiel op uw 45ste, om op uw 60ste over te schakelen naar een defensief fonds. Het is verstandig om de vijf jaar de balans op te maken en te beoordelen of uw pensioenspaarfonds nog altijd overeenstemt met uw risicoprofiel.

Karine Huet

De keuze voor een pensioenspaarfonds hangt af van uw risicoappetijt, maar ook van uw leeftijd.