Het Rekenhof is in een nieuw rapport vernietigend over de financiering van het Antwerpse Oosterweel-project. De kosten voor het project blijven oplopen en de financiering is “sterk problematisch”. Als er “geen bijkomende inkomsten of besparingen worden gevonden” dan dreigt volgens het Rekenhof een zware impact op de Vlaamse begroting met “budgettaire tekorten en een drastische verhoging van de schuldgraad”, staat te lezen in een rapport dat donderdag wordt voorgesteld in het Vlaams Parlement.
Na decennia gebakkelei kwam er in 2017 een grote doorbraak in het Oosterweeldossier. De Vlaamse regering, de actiegroepen en de stad Antwerpen bereikten met het Toekomstverbond een consensus over de ‘Werf van de eeuw’. Dat verbond moest mobiliteit en leefbaarheid voor de komende decennia verzoenen.
Maar bijna acht jaar later is het voortbestaan van het Toekomstverbond bedreigd, stelt het Rekenhof. Dat heeft alles te maken met het gebrek aan een “sluitende financiering” en “het uitblijven van een financiële langetermijnvisie en prioritering binnen de Vlaamse regering”.
Volgens het Rekenhof is het kostenplaatje voor de Oosterweelverbinding opgelopen tot ruim 10 miljard euro en lopen de rentelasten voor het project op tot 17 miljard euro. Er dreigt volgens het Rekenhof ook een financieringstekort van 2,3 miljard euro boven het leningenplafond (dat al is opgetrokken van 3,6 naar 6,7 miljard euro).
Het Rekenhof plaatst ook grote vraagtekens bij de terugbetalingscapaciteit van het project via de verwachte tolinkomsten in de periode na 2034. Die tolinkomsten “worden overschat”. Zo gaan de prognoses uit van 87,1 Scheldekruisingen, terwijl er vorig jaar maar 61,2 Scheldekruisingen waren. Er wordt dus gerekend op een verkeerstoename van bijna 43 procent. Een “hoge inschatting”, meent het Rekenhof.
‘Gebrek aan financiële langetermijnvisie’
“De budgettaire kosten voor de realisatie van het Toekomstverbond blijven verder oplopen, terwijl de budgettaire perspectieven van de Vlaamse Gemeenschap minder gunstig worden en er nog geen oplossingen werden gevonden voor een sluitende financiering”, stelt het Rekenhof. Door het gebrek aan financiële langetermijnvisie en duidelijke aanpak lijken ook andere projecten op losse schroeven te komen. En dat hiaat “kan de toekomst van het Toekomstverbond in in het gedrang brengen”.
Volgens Groen-parlementslid Bogdan Vanden Berghe legt het Rekenhof-rapport “pijnlijk bloot hoe de Vlaamse regering de controle over de financiën van Oosterweel volledig kwijt is”. “De Vlaamse regering stort zich in een schuldencrisis zonder plan, zonder financiële zekerheid en alles op kosten van de belastingbetaler. Dat is stilaan compleet waanzinnig”, aldus Vanden Berghe.
Vanden Berghe eist een transparant financieel plan waarin alle kosten, inclusief leefbaarheid en alternatieven voor de wagen, realistisch worden gebudgetteerd. “De Vlaamse regering moet stoppen met luchtkastelen bouwen en de realiteit onder ogen zien: dit project is financieel ontspoord. We hebben nood aan een échte toekomstvisie, niet aan nog meer schulden en beton.”
