De begrotingscontrole was het zoveelste partijtje armworstelen achter gesloten deuren tussen de blauwe en rode federale regeringspartners. Dat het gebakkelei ook nu wellicht weer goed zal aflopen (het begrotingsoverleg was nog bezig toen deze rubriek werd afgesloten), komt omdat de rules of engagement zwart op wit in het regeerakkoord staan: bij een begrotingsevenwicht zijn er voor blauw lastenverlagingen, en voor rood extra sociale uitgaven. Die regels overtreden, kan niet. Want een strikte uitvoering van het regeerakkoord is het enige wat Verhofstadts ploeg nog bij elkaar houdt. Een gedurfd toekomstbeleid is voor deze federale ploeg veel te hoog gegrepen.
Maar die regels kunnen niet verhinderen dat een van de coalitiepartners vroeg of laat toch een fatale mep uitdeelt. Die dodelijke confrontatie bleef vooralsnog uit, omdat de regering zich eerst laafde aan eenmalige inkomsten om ieders wensenlijstje te financieren, waarna een goede conjunctuur voor de conflictsussende inkomsten zorgde. Maar die eenmalige inkomsten doven uit, terwijl de conjunctuur verzwakt en een steeds dieper gat in de begroting slaat. De ruimte om de beleidsprioriteiten van elke regeringspartner uit te voeren, wordt met de dag kleiner. Kwam het deze keer nog tot een klassieke paarse remise op basis van een zielloze mix van wat extra lasten hier en een besparing daar, dan wordt de begrotingsopmaak na de zomer andere koek, zeker als de conjunctuur verder mocht verzwakken. Brussel-Halle-Vilvoorde is in elk geval klaar gesudderd als geloofwaardig excuus voor een bezoek aan de koning. Wie bindt als eerste in: paars of rood?
De socialisten staan het sterkst op hun benen. In het heilige regeerakkoord staat immers dat de tekorten in de sociale zekerheid moeten worden gefinancierd met alternatieve belastingen. De SZ-inkomsten moeten dus de snel stijgende uitgaven volgen. Met andere woorden: blauw moet zich aanpassen aan rood. In het regeerakkoord had beter het omgekeerde gestaan: uitgeven in functie van wat binnenkomt. Want een herfinanciering van de SZ staat gelijk met een hogere lastendruk, en net die druk vernietigt de o zo nodige jobs en sociale bijdragen. Of hoe rood de kwaal (te lage sociale bijdragen) wil bestrijden door nog wat extra ziektekiemen in te spuiten.
Intussen rondt rood een mooi uitgekiende langetermijnstrategie af die de herfinanciering van de SZ moet waarborgen. Eerst zorgden de socialisten ervoor dat een stevige uitgavengroei voor de gezondheidszorg in het regeerakkoord werd opgenomen. Vervolgens liet minister van Sociale Zaken Rudy Demotte (PS) toe dat die norm zwaar werd overschreden. Daarna riep Demotte met veel trammelant een gezondheidswet in het leven om de indruk te wekken dat de regering fors durft te besparen in de uitgaven.
Dat zal wel! Demotte beperkt gewoon de meeruitgaven en houdt zich aan de rules of engagement van het regeerakkoord. En passsant kan de PS zich wel op de borst kloppen dat ze haar deel van de inspanning heeft gedaan en dat er voortaan maar bijkomende lasten moeten komen om de tekorten te dichten. Dat is een mep die dodelijk kan zijn voor Verhofstadts lastenverlagingen.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier