Golfstaat Qatar is hot. Wielerheld Tom Boonen opende er zijn zegereeks, Deme bouwt er een droomeiland op zee. En Distrigas koopt er volgend jaar aardgas aan voor uw verwarming. Bericht uit het lng-centrum van de wereld.
Doha (Qatar)
De gastoevoer afsnijden – Rusland haalde het al uit met Oekraïne en Georgië. Durft Qatar het met ons? Zet Qatar ons op een fraaie winterdag in de kou? Of doen ze hier vroeg of laat het licht uit, want onze elektriciteit komt steeds meer uit gasgestookte centrales? Vanaf volgend jaar is Qatar daartoe in staat, want de Belgische aardgasleverancier Distrigas slaat er vanaf 2007 jaarlijks voor 2,75 miljard kubieke meter vloeibaar aardgas in, en dat 20 jaar lang. Dat is ongeveer 12 % van de verkoop van Distrigas en ongeveer 15 % van het huidige Belgische aardgasverbruik.
“We hebben nog niet één lng-schip te laat geleverd,” zegt Abdullah Bin Hamad Al-Attiyeh, de minister van Energie van Qatar, in een gesprek met zijn Belgische collega Marc Verwilghen (VLD). “We leveren aan Japan al bijna tien jaar stipt op tijd. Een lng-schip is een drijvende pijpleiding. Dat is veiliger en betrouwbaarder dan een vast netwerk.” Ze weten in Qatar goed dat de Russische fratsen de bevoorradingszekerheid van energie hoog op de Europese agenda hebben geplaatst…
Het was federaal minister van Economie, Energie, Buitenlandse Handel en Wetenschapsbeleid Marc Verwilghen die eind januari samen met een aantal Belgische bedrijven op een tweedaagse economische missie naar de Golfstaat trok. Trends was ook van de partij (zie blog www.trends.be). Het is allen daarheen, want Flanders Investment & Trade (FIT) organiseert eind deze maand een handelsmissie naar Bahrein en Qatar.
Betrouwbare leverancier?
Distrigas kocht op 23 december 2005 op de spotmarkt al een eerste scheepslading vloeibaar aardgas van Qatar. Een opwarmertje voor het grote werk. Distrigas sloot vorig jaar een contract met een looptijd van twintig jaar af met Rasgas, een joint venture tussen staatsbedrijf Qatar Petroleum en ExxonMobil. Vanaf april 2007 zullen er continu lng-schepen pendelen tussen Zeebrugge en Ras Laffan, het industrieel complex in het noorden van het schiereiland, waar het gas wordt opgepompt en bij -163 graden vloeibaar wordt gemaakt om het te verschepen.
“Het gaat om een contract waarbij we jaarlijks voor 500 à 600 miljoen euro lng aankopen,” zegt Alain Janssens, CEO van Ditrigas. Distrigas moet een vaste hoeveelheid afnemen, maar de prijsformule is naar verluidt vrij flexibel. Het contract vervangt grotendeels het Algerijnse contract dat uitdooft. Qatar is ook de hoofdrolspeler op de aardgashub van Zeebrugge (zie kader: Hoofdrolspeler op aardgashub van Zeebrugge), wat perfect past in de strategie van Qatar om de schier onuitputtelijke aardgasreserves te valoriseren (zie kader: Economie gebouwd op gasbel).
Marc Verwilghen: “Rusland heeft Europa wakker geschud, maar ik ben blij dat onze gasbedrijven hun bed al hadden opgemaakt. We hebben garanties ingebouwd voor de leveringszekerheid. Alleen een mondiaal incident kan de levering uit Qatar in het gedrang brengen. En de prijs die we voor het gas betalen, is volledig marktconform.”
Merkt Coby Van der Linde van het Nederlandse Clingendael Instituut op: “Als het om olie gaat, krijgen we hoofdpijn van deze regio, maar voor gas geldt dat blijkbaar niet. Is lng-leverancier Qatar dan een heel andere partner dan olieleverancier Irak? Laten we ons geen zand in de ogen strooien?”
“Risicospreiding via een gediversifieerde aankoopportefeuille blijft onze strategie,” sust Verwilghen. “We blijven onderhandelen met Rusland. Ik hoop dat we uit Rusland ook gas kunnen aankopen. De Baltische pijplijn zal wellicht de beste aanvoerroute zijn, maar we moeten garanties afdwingen voor de bevoorradingszekerheid.”
Exportkansen voor Belgische bedrijven
Was diamant vroeger de hoeksteen onder het handelsverkeer tussen België en Qatar, dan zorgt nu de gastrafiek voor warme relaties. België geniet trouwens een aparte status in Qatar omdat de emir, Sheikh Hamad Bin Khalifa, een halve Belg is. Hij heeft een buitenverblijf in de Ardennen en komt geregeld overzomeren in de koelte van Knokke.
De handel tussen beide landen zal, zodra het gas vloeit, grotendeels eenrichtingsverkeer naar België zijn. De export van België naar Qatar bedroeg in 2004 een bescheiden 52 miljoen euro. Koopkracht is er in elk geval genoeg in Qatar. De petrodollars stromen toe. Zoals een stevige regenbui de woestijn laat opbloeien, zorgt dure energie voor een boost van de lokale economie. “Maar onze economie heeft niet de capaciteit om de vraag op te vangen. In diverse sectoren botsen we op flessenhalzen. Inflatie dreigt en lokt mogelijk een loonspiraal uit. En dan komt onze goedkope arbeid in het gedrang,” zegt Youssef Kamal, minister van Financiën in Qatar. Het gaat dan vooral om de lonen van de ingevoerde arbeidskrachten (op 800.000 inwoners zijn er slechts 200.000 autochtone Qatari). “Alle bedrijven die topkwaliteit leveren zijn welkom om die flessenhalzen op te vangen,” zegt hij tegen minister Verwilghen.
Bouwonderneming Denys is alvast uitgenodigd voor haar expertise in de bouw van pijpleidingen en distributienetwerken. “De Qatari verwarmen hun villa’s nog met gasflessen,” weet Paul Afschrift, directeur O&O van Denys. Een andere gast is AppliTek, dat onlineanalysesystemen installeert.
Een aantal Belgische bedrijven doet al goede zaken in Qatar. Besix giet er continu beton en heeft zowat alle voetbalstadions gebouwd waar Emile Mpenza nu speelt. Deme verovert op de zee de nieuwe luchthaven en bouwt de prestigieuze parel van Qatar (zie kader: Vlamingen bouwen de parel van Qatar).
Zondag 22 januari 2006: van Willebroek tot Doha
Zondag is de eerste dag van een werkweek in Qatar. De vloot BMW’s 730i die minister Verwilghen naar zijn Qatarese collega’s voert, slalomt tussen fonkelnieuwe kantoortorens. Hoofdstad Doha is een bouwwerf. Op een van de nieuwe torens moet 300 meter hoog de vlam voor de Aziatische Spelen komen, die eind 2006 plaatsvinden in Doha. Besix bouwt het geraamte van die toren, het stalen omhulsel is voor rekening van Iemants, een bedrijf uit Arendonk gespecialiseerd in staalcontructies. “Een atelier is momenteel per schip op weg naar Qatar,” zegt commercieel directeur Eddy Cannaerts.
De eerste stop van Marc Verwilghen, met in zijn zog een aantal Belgische bedrijven, is de minister van Financiën van Qatar. ” I know you,” zo begroet de minister Alain Janssens. De CEO van Distrigas noemt de aankoop van een eerste cargo lng op 23 december 2005 een kerstgeschenk voor Qatar. De Qatarese minister van Energie zal ‘s anderendaags die eerste transactie als een geschenk voor België interpreteren.
Een uurtje later staat een ontmoeting met de minister van Economie op het programma. Het is 20 graden zacht, maar er staat een straffe woestijnbries. “Het is hier putje winter,” verontschuldigt minister Mohamed Bin Ahmed Bin Jassem Al-Tjani zich. Gespreksthema’s zijn het dubbel belastingverdrag en een investeringsverdrag dat in mei 2006 getekend zal worden, als de emir een bezoek aan België brengt. Verwilghen poogt ook het concept van notionele interest uit te leggen en probeert Qatar Airways warm te maken voor een rechtstreekse vlucht Brussel-Doha. Als ook het Belgische Exmar – een van de grootste onafhankelijke lng-tankerrederijen ter wereld – ter sprake komt, kijkt de Qatarese minister verbaasd op: “Exmar, dat bestaat nog?” Qatar besteedt het transport van lng niet uit en investeert zelfs 15 miljard dollar in een eigen vloot van 69 bijkomende gastankers tegen 2010.
‘s Middags staat een werklunch op het programma. Graag geziene gasten zijn de vertegenwoordigers van ExxonMobil, Shell en Total, de westerse partners van Qatar Petroleum. “Wij leveren toe aan ExxonMobil & co. In Qatar staan heel wat nieuwe projecten op stapel,” aldus Marc Meurisse, managing director van G&G International uit Willebroek, een producent van kolommen en reactoren voor de olie- en gasindustrie.
Maandag 23 januari 2006: onrust op de gasmarkt
De gastoevoer van Rusland naar Georgië valt stil. De Qatarese minister van Energie Abdullah Bin Hamad Al-Attiyeh lacht in zijn vuistje als hij minister Verwilghen begroet. “Duitsland wil nu ook aardgas van ons.”
Polen, Hongarije en Kroatië denken intussen ook aan lng om hun gastoevoer te diversifiëren. Op de lng-markt hebben voorlopig de kopers nog de beste onderhandelingspositie. Het aanbod is immers groter dan de vraag. Maar de machtsverhoudingen kunnen snel omslaan, zeker nu niemand de lng-boot wil missen. “Ik ben blij dat we al een contract met u hebben,” zegt Marc Verwilghen aan zijn Qatarese collega. Maar minister Verwilghen vraagt ook of er geen kartelvorming van de gasproducerende landen – een Gaspec in plaats van Opec – in de maak is. “Neen,” stelt zijn collega hem gerust. “De gasmarkt is totaal anders. De oliemarkt is een volatiele spotmarkt, wij werken met langetermijncontracten, gebouwd op duurzame relaties tussen klant en leverancier.”
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier