Wat een onwezenlijk spektakel, die politieke heisa rond de voorstellen om de vennootschapsbelasting te verlagen, een meerwaardetaks in te voeren en meer spaargeld te mobiliseren voor de economie. De verlaging van de vennootschapsbelasting leek nog het best voorbereid. Van Overtveldts plan om de vennootschapsbelasting te herschikken, lijkt doortimmerd. Maar wat gedacht van het voorstel om een meerwaardetaks in te voeren? Zelden zo’n gestuntel gezien. Eerst was het de bedoeling de tijdspanne van de speculatietaks van zes maanden naar dertig jaar te brengen, met degressieve tarieven voor passieve, zeg maar versteende beleggers. En, als doekje voor het bloeden, een vrijstelling van 50.000 euro over tien jaar. Die meerwaardebelasting zou eerst alleen gelden voor particuliere beleggers die in beursgenoteerde aandelen beleggen. Ergens moet een geletterd adviseur dan toch hebben opgemerkt dat zo’n discriminatie van beursgenoteerde aandelen een toetsing aan het Grondwettelijk Hof niet zou overleven. Men betrok er dan in allerijl ook de aandelen bij in niet-beursgenoteerde bedrijven. Daarmee kreeg men natuurlijk de kmo’s over zich heen, wat leidde tot allerlei bijkomende uitzonderingen. Wat een rotzooi!
Er heerst in sommige kringen een vorm van bezetenheid tegen direct particulier aandelenbezit. Merkwaardig was dat beleggingsfondsen andermaal buiten schot bleven. Kwam de inspiratie voor de meerwaardetaks weer uit de fondsenlobby? Geen directe beleggingen in bedrijven meer, alles moet via banken en verzekeringsmaatschappijen. Alles via fondsen, waarvan de beleggers dan niet zelden de misbruikte gevangenen worden. Die institutionalisering is al lang bezig en de particuliere beleggers zijn al gemarginaliseerd. In de jaren zeventig bestond 90 procent van de markt uit individuele beleggers, nu is 95 procent van de handel het werk van institutionele beleggers. Het is voor sommigen dan ook stilaan tijd om de laatste financiële doe-het-zelvers fiscaal dood te knijpen.
Dat is een kwalijke ontwikkeling. De beurs is het beste – of het minst slechte – instrument om de burgers te betrekken bij de goede en de kwade dagen van onze bedrijven en onze economie. Fondsen dragen alleen bij tot vervreemding. Burgers weten niet meer waar rijkdom vandaan komt. De enige toegevoegde waarde van fondsen is dat ze diversificatie mogelijk maken. Dat is onontbeerlijk bij beleggen, maar het kan perfect zonder dure bemiddelaars. Fondsen brengen zeker niet meer op, want hooguit 15 procent van de fondsen klopt de markt. Ze bevorderen evenmin langetermijnbeleggingen, want de meeste fondsbeheerders zijn vooral bezig met de volatiliteit en de liquiditeit van hun beleggingen. Die criteria zijn voor een echte langetermijnbelegger bijkomstig. Beleggingen zijn weloverwogen, geregeld te hernieuwen aktes van vertrouwen in bedrijven en hun management. Wat de koersen doen, zal die beleggers worst wezen, behalve als de fondsbeheerders hun koelbloedigheid verliezen en goede aandelen in de ramsj doen. Dan koopt Warren Buffett. En zo belegt, denk ik, ook Etienne Cooreman.
Eresenator Cooreman is van stal gehaald door de promotoren van het derde voorstel: het mobiliseren van spaargeld voor beleggingen in aandelen. Het kwam erop neer dat men particuliere beleggers zou aanmoedigen te beleggen in nieuwe, kleine aandelen, de meest risicovolle hoek van de beurs. Via een fonds natuurlijk. Was ook dat improvisatie? Cooreman als stoplap? Ja, al was het maar omdat, zoals voor de meerwaardetaks, de vraag rijst: stemt het Grondwettelijk Hof in met een meerwaardebelasting voor wie rechtstreeks in aandelen belegt, en een vrijstelling voor wie dat via fondsen doet?
Waar komt dit geklungel vandaan? De kwaal zit diep en heeft te maken met onze houding tegenover risico en onzekerheid. Politici beloven toekomst, zonder die te kunnen waarmaken. Zijn spaarboekjes en bankdeposito’s veilig? Laten we het hopen, maar het ‘risico’ is intussen zover opgerukt in de Europese bankbalansen dat men van ‘zombiebanken’ spreekt. Voor de zwakke banken uit de eurozone bereiden experts schema’s voor van ‘bail-in‘ (spaargelden worden omgezet in bankaandelen) en ‘bail-out‘ (belastingbetaler draait op voor verliezen). Alleen economische groei biedt een uitweg. Maar aan het einde van een lange schuldencyclus is groeien met nog meer schuld geen optie. Onze toekomst zal van risicokapitaal moeten komen. Van ondernemerschap en medeondernemerschap van zo veel mogelijk burgers, als aandeelhouders. Zo worden we weer soldaten van onze welvaart, zoals in 1982 met Cooreman-Declercq.
De auteur is publicist.
PAUL HUYBRECHTS
Onze toekomst zal van risicokapitaal moeten komen. Van ondernemerschap en medeondernemerschap van zo veel mogelijk burgers.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier