PAUWELS IN CANADA. Pico bello in de prairie

Pauwels International koketteert met zijn Canadese dochter, het sluitstuk van vijftien jaar internationale strategie. De familiaal gebleven Vlaamse onderneming biedt nu het volledige gamma transformatoren aan en mag zonder blozen naast de groten als ABB, Siemens of GEC Alsthom staan. Maar thuishaven Mechelen kijkt met ingehouden adem toe : hoe internationaler de groep wordt, hoe meer vragen er rijzen.

Locatie : Winnipeg, Manitoba (Canada).

Langs Pembina Highway, één van Winnipegs belangrijkste verkeersaders, prijkt de naam Pauwels levensgroot tegen een keurig aangeklede fabrieksgevel. Het is voor het half miljoen inwoners van de winderige prairiestad Winnipeg nog wat wennen. Sinds 1946 waren ze met zijn allen zo fier op hun eigen transformatorenbouwer Federal Pioneer, die uitgroeide tot een begrip op zakelijk en sociaal vlak. Maar sinds de zomer van 1994 is de fabriek eigendom van een internationaal opererende Vlaamse onderneming : Pauwels International uit Mechelen. Als big boss Vic Pauwels langskomt, heeft het plaatselijk kader de vlaggen feestelijk gestreken : de rood-witte Canadese maple leaf hangt in de zomerwind rusteloos te wapperen naast de Belgische driekleur. “De uitdaging die van dit projekt uitgaat, is reuze, ” zegt een van entoesiasme bruisende Vic Pauwels tot zijn direkteur Noord-Amerika Francis Robberechts. “Hier krijg ik, net als bij de start van mijn loopbaan, opnieuw de kriebels in de buik, de perspektieven voor de komende jaren zijn enorm. Francis, man, aan ons om het waar te maken. ” Francis Robberechts knikt instemmend, maar met een ietwat onderdrukte zucht ook : “Ja, ja, mijnheer Pauwels. “

DROOM.

Vic Pauwels mag in het dagdagelijks management aan de top van zijn eigen groep dan al een stapje terug gezet hebben (zie ook Trends van 25 mei jl.), toch blijft hij een wereldburger “in dienst van zijn bedrijf”. De agenda liegt er niet om : gisteren Canada en de VS, vandaag even langs in Mechelen, morgen alweer op weg naar Indonesië. De topman van Pauwels International, gekonsolideerd goed voor een omzet van ruim 8 miljard frank (zonder de divisie contracting, maar mét Federal Pioneer), wil weten wat er roert in de wereld. Een full line supplier worden en zodoende postvatten onder de grote namen van de sektor, zoals ABB, Siemens, GEC Alsthom : het was een zoetjes gekoesterde droom in de cenakels van de groep. De operatie Canada, de aankoop dus van Federal Pioneer, zet de kroon op een werk van bijna vijftig jaar en een internationale expansie van bijna twee decennia. Full line supplier : het betekent dat de groep uit Mechelen vandaag, via zijn diverse vestigingen in eigen land en in het buitenland, het hele gamma aan transformatoren in huis heeft : van de “kleine” distributietransfo’s (het hele spectrum onder de 5 MVA (megavolt-ampère) tot de “grote” vermogentransfo’s (vanaf 5 MVA tot 500 MVA) en de zogenaamde gietharstransfo’s. Federal Pioneer, essentieel een producent, designer en verkoper van grote vermogentransfo’s (vanaf 400 MVA), past wonderwel in dat plaatje. Een geschenk van de goden ? “Niet overdrijven, ” zegt Luc Van Autgaerden, de nieuwe sterke man van de Pauwels Groep. “Het klopt dat onze nieuwe fabriek in Winnipeg vrij komplementair is binnen ons concern. Maar als de Franse groep Schneider van deze entiteit af wilde, had dat ook iets te betekenen. Natuurlijk wilde Schneider zich koncentreren op zijn core business, en transformatoren vielen daar niet onder. Maar Federal Pioneer was ook een probleemkind, want verlieslatend en te weinig expansief, zeg maar te eenzijdig gericht op de Canadese markt. U merkt meteen : er wacht ons hier heel wat werk. Maar de know-how van Federal Pioneer is nu de onze, en dat betekent wat. Het bedrijf met zetel in Winnipeg bestaat sinds 1946, en is in Canada een bedrijf met een zekere faam. Federal Pioneer binnenrijven, betekende een grote stap voorwaarts inzake technische kennis. “

Als toeleverancier speelde Federal Pioneer onder meer een niet onbelangrijke rol in de naoorlogse opbouw van Canadese utilities zoals Manitoba Hydro, de “provinciaal gerunde” elektriciteitsmaatschappij en best vergelijkbaar met het in onze contreien beter bekende Hydro Québec (zie ook kaderstuk “Transfo’s of teekopjes ? “). De aanleg van spectaculaire waterstuwdammen in Friendly Manitoba kreeg mede vorm door de inbreng van Federal Pioneer. “Wat jammer dat het logo van ons bedrijf uit Winnipeg niet op de geleverde transfo’s te zien is, ” zei Vic Pauwels bij een bezoek aan het “zenuwcentrum” van Manitoba Hydro, op een uurtje rijden van het stadscentrum van Winnipeg. En dan ter overweging : “Onze groep kan daar misschien iets aan doen. Het Pauwels-logo op elke transfo die we in de markt zetten : dat ware pas leuk. “

INTERKONNEKTIE.

Pauwels International telt, na de overname van Federal Pioneer, vijf buitenlandse fabrieken, waaronder vier niet-Europese (VS, Saudi-Arabië, Indonesië, Canada). De nieuwste telg uit Canada is naar raming goed voor 850 miljoen frank omzet maar moet, zo is voorgerekend in het hoofdkwartier in Mechelen, eens op kruissnelheid zowat 1,250 miljard genereren. Gemakkelijker gezegd dan gedaan ? Niet echt, omdat een aantal argumenten in het voordeel pleiten.

Eén : de vraag naar grote vermogentransformatoren kent wereldwijd een opleving. Er is in de vijf werelddelen een tendens om elektriciteitsnetten op elkaar af te stemmen. Het milieu spreekt over de interkonnektie van de zogenaamde HVDC-lijnen (HVDC staat voor high voltage direct current). In alle uithoeken van de wereld en om een veelvoud van redenen (stabiliteit, lange-termijnstrategie, kostprijs van elke kilowatt-uur drukken), is de roep naar HVDC bon ton. Pauwels heeft het altijd als zijn roeping beschouwd om elektriciteit op de meest rendabele wijze te transporteren. Energy is our business, heet het in alle officiële Pauwels-dokumenten. De “HVDC-manie” speelt in de kaart.

Twee : Federal Pioneer staarde, zoals aangegeven, te veel naar zijn Canadese navel. Pas in de jaren negentig werden ook de eerste voorzichtige stappen richting VS gezet. “Het Latijns-Amerikaaanse kontinent is momenteel één van de interessantste markten op de aardbol, ” zegt Vic Pauwels. “Via ons verkoopfiliaal op Curaçao, dat sinds 1973 bestaat en dus een pak exportexpertise heeft, zien we meer dan ooit nieuwe uitdagingen op ons afkomen. Federal Pioneer moet daarvan profiteren, zowel op het Noordamerikaanse als op het Zuidamerikaanse kontinent. Onze fabriek in Winnipeg moet ook zijn spectrum verbreden en voortaan alle transformatoren aanbieden. Onder de paraplu van de Pauwels Groep moet dat lukken. “

Een plaats innemen in de galerij der groten : het klinkt mooi, maar het maskeert ook een keiharde konkurrentiestrijd. Met grote tegenspelers als ABB, Siemens en GEC-Alsthom moet je bepaald geen geschenken verwachten. “We zijn echt gelukkig met de plaats die we nu bekleden, ” zegt Vic Pauwels. “Ook al omdat dit, zeker in historisch perspektief, een vrij onverwachte kentering is. Weet je het nog in de jaren zestig, zeventig en tachtig : het verhaal van het grote Acec dat op een mooie dag het kleine Pauwels zou verorberen ? Wel, in 1986 namen we zélf de transfo-afdeling van Acec over en sindsdien zijn we blijven groeien. Keiharde konkurrentie ? Dat zal wel. Marges worden kleiner en produkten lijken hoe langer hoe meer op elkaar. Technologische voorsprong ? Geloof ik maar partieel meer in. Waarin ik wel geloof ? Het mannetje dat voor u staat. De meerwaarde zit in de persoonlijke approach, in de dienstverlening die radikaal af moet zijn. Binnen de groep hameren we dagelijks op die nagel. “

In het eigen Mechelen (zie ook kader : Inmiddels,…) wordt soms, zowel aan de basis als aan de top, met gemengde gevoelens tegen zoveel internationale expansie aangekeken. Nu ook nog Canada erbij, kan dat wel allemaal ? En wat zullen de gevolgen zijn ? Vic Pauwels ziet, zoals bij vorige buitenlandse stappen, telkens een positief spinoff-effekt. “Iedereen moet van iedereen leren, ” orakelt de voorman. “In het geval Canada, denk ik dat Mechelen in de toekomst zal leren hoe grote-vermogentransformatoren optimaal aangemaakt worden. De Canadese know-how staat garant voor meerwaarde in Mechelen. Terwijl de fabriek in Winnipeg, met de hulp uit Mechelen, moet leren omgaan met de produktie van kleinere transformatoren, tot 100 MVA. Schaalvergroting betekent vooral dat je bereid bent van elkaar te leren. “

SCHOUDER AAN SCHOUDER.

Aan de Pembina Highway in Winnipeg krijgt de bezoeker niet meteen een fabriek naar Westeuropees model voorgeschoteld. Het verschil ligt hem minder in de opbouw, het koncept van de fabriek, dan wel in de konkrete invulling ervan. De mensen, zeg maar. Neem nu het werknemersbestand (246 jobs) : het wemelt er van de expatriates. Filipino’s, Egyptenaren, Aziaten, je noemt het maar, ze werken er schouder aan schouder en in een sociaal uitermate vredig klimaat (sinds 25 jaar niet één uur staking meer).

Ook de werkkracht mag gezien worden. Overuren kloppen, is geen probleem. “Je merkt het zo, ” zegt Vic Pauwels terwijl hij kennelijk vrij ontspannen door de fabriek loopt. “Iedereen is hier aan de slag. In Mechelen durft dat al eens anders zijn. “

Maar de betrokkenheid van het personeel met de fabriek, met het hogere doel ook, is in Canada een stuk minder groot. Zoals overal in Noord-Amerika zijn de werknemers, op alle niveaus, minder “gehuwd” met het bedrijf. Zegt Vic Pauwels : “Onze eerste betrachting moet dan ook zijn : een kwaliteitsbewustzijn bijbrengen. Dat leg je niet op van bovenaf, maar wel door een beperkt aantal van onze mensen (Belgen) ter plaatse te laten werken. Jean-Pierre Dejaeghere, in de funktie van manager, en twee andere Belgen wonen en werken nu in Winnipeg. Het is hun taak om de juiste mensen op de juiste plaatsen te krijgen. “

ELITE.

Pauwels International akteert en evolueert in een aartsmoelijke branche. Het is voortdurend schipperen in een vlug verzadigde markt (want transformatoren horen nu eenmaal een eeuwigheid mee te gaan) waar de konkurrentie meedogenloos is. Maar Vic Pauwels meent dat het schip dat hij destijds erfde van zijn vader, de engte toch voorbij komt. Hij ziet goede tekenen. Aan de konkurrentiezijde is er een “gelukkig toeval”, zeker op de Noordamerikaanse markt : een aantal spelers stopte er zijn aktiviteiten (zoals Cooper Industries, dat toch tekende voor 17 procent marktaandeel) of stelden zichzelf in de vitrine (zoals thans het geval met Magnetek). “Dit neemt de druk een beetje van de ketel, ” oppert Vic Pauwels.

En ook wat het produkt betreft, is er goed nieuws. Vermits de eerste transformatoren dateren van onmiddellijk na de oorlog, dient er zich nu ook langzaam maar zeker een vervangingsmarkt aan. Daarbij komt nog een mondiale tendens naar nieuwe en steeds grotere “cellen”. Twee jaar terug orakelde Vic Pauwels het al op een persbabbel in Mechelen : de zogenaamde Nafta-landen (VS, Canada, Mexico) bieden steengoede perspektieven, ook voor de Belgische fabriek. Bijna zeventig procent van wat vandaag in de Kardinaalstad aangemaakt wordt aan transformatoren, verlaat de landsgrenzen (zie grafiek). Noord-Amerika behoort al geruime tijd tot de favoriete bestemmingen. Vic Pauwels : “Alle indicatoren wijzen op een groei van de vraag, en weer zet Nafta de hele wereld een neus. ” Volgens Francis Robberechts, binnen Pauwels International verantwoordelijk voor de operaties in Noord-Amerika, verlangen zowel de plaatslijke utilities als de lokale industrie meer en meer dat ze beleverd worden door een full line supplier, die op vlak van serviceverlening bij de pinken is. “Een ploeg die 24 uur ter beschikking staat is de logika zelf, ” zegt Robberechts. “Met onze twee fabrieken op Noordamerikaanse bodem, één in Winnipeg en één in de Amerikaanse Midwest, bieden we de markt wat ze vraagt, zowel voor produkten als voor service. ” Ten koste van Mechelen ? Vic Pauwels : “Laat het ons zo stellen : voor vermogentransfo’s speelt Mechelen inderdaad niet langer mee op de Noord- of Zuidamerikaanse markt. Maar in de rest van de wereld is er nog plaats genoeg voor nieuwe aktie. Voor distributietransfo’s blijft Mechelen de dans leiden. “

Vic Pauwels wil in de komende jaren ook meer dan ooit een reeks studiebureaus met grote uitstraling onder de arm nemen, om zijn nieuwste erfenis (de grote vermogentransfo’s) wereldwijd te positioneren. Er vallen namen zoals Bechtel, General Electric, Techmann (een primus in Canada) en zelfs ons eigenste Tractebel. “Zij moeten onze natuurlijke partners worden, ” aldus de voorman. “Weet u : als het elektriciteitsverbruik waar ook ter wereld stijgt, dan voelt Pauwels daar meteen het multiplicatoreffekt van. “

Of dat “kleine” bedrijf uit Vlaanderen toch niet wat te groot hapt ? Vic Pauwels : “Als wij het niet doen, dan doen de anderen het wel in onze plaats. Ik dacht dat de keuze voor de hand lag. “

KAREL CAMBIEN

VIC PAUWELS (PAUWELS INTERNATIONAL) “Schaalvergroting betekent vooral dat je bereid bent van elkaar te leren. ” Op de kaart de negen produktievestigingen van Pauwels : vier in België, telkens één in Ierland, Saudi-Arabië, VS, Canada en Indonesië.