“Paul Janssen had niets aan mijn analyses”

Ajit Shetty (64) is er niet de man naar om lang stil te staan bij moeilijkheden en herstructureringen. Toch heeft de voorzitter van Janssen Pharmaceutica zo zijn problemen gehad. Zijn baas, dokter Paul Janssen, had bijvoorbeeld geen hoge pet op van Shetty’s analytische aanpak.

Wanneer hebt u het lastig gehad?

AJIT SHETTY (JANSSEN PHARMACEUTICA): “Helemaal in het begin, in 1976, toen ik bij Janssen Pharmaceutica binnenstapte. Het bedrijf gaf me veel verantwoordelijkheid op relatief jonge leeftijd. Ook al had ik een financiële en commerciële achtergrond, ik was in de eerste plaats een geschoolde wetenschapper. Ik had veel gestudeerd en een doctoraat gehaald in de metallurgie en een baccalaureaat in natuurwetenschappen. Met mijn kennis en analytische manier van denken en oplossingen zoeken trad ik het bedrijfsleven in.”

“Op een zaterdag was ik hier met dokter Paul Janssen aan het werk. Ik dacht de oplossing gevonden te hebben op de vraag: hoe kan ik research beter laten renderen? Met veel cijfers en mijn analytische aanpak toonde ik aan dat we een bepaald rendement moesten halen. ‘Oké’, onderbrak hij me. ‘Je bedoelt dus dat we gewoon meer moeten verkopen?’ Daar stond ik met mijn uitgewerkte oplossing.”

Wat hebt u hieruit geleerd?

AJIT SHETTY: “Ik had gedacht dat Janssen onder de indruk zou zijn van mijn grondige werk zoals ik het had geleerd op de businessschool. Maar het tegendeel was waar. Hij zei: ‘Ga terug naar je kantoor en doe iets nuttigs’. Het was een koude douche. Sindsdien heb ik de wiskunde meer achterwege gelaten en deze les ook zelf doorgegeven aan mijn medewerkers. Mensen verliezen te veel tijd aan details. We moeten minder over techniek bezig zijn en meer over de kern van de zaak. En uiteindelijk gaat er niets boven gezond boerenverstand. Alleen dat kan leiden tot een pragmatisch beleid.”

Ging u soms zelf te rade bij Janssen?

AJIT SHETTY: “Zeker. Zo had ik in 1988 problemen om een medicijn tegen hooikoorts gehomologeerd te krijgen in Amerika. Omdat het verschillende keren mislukte, wilde de directie van ons moederbedrijf, Johnson & Johnson, onze Amerikaanse vestiging laten samensmelten met een J&J-dochter die in moeilijkheden zat. Deze fusie zou ongetwijfeld banen kosten. Daarom wilde ik alle mogelijke middelen inzetten. Ik was een jaar lang dag en nacht bezig met de zaak. Mijn grote nadeel was dat ik geen ervaring had met de Food and Drug Administration (FDA) die de goedkeuringen verleent. Janssen wel. Ik vroeg hem mee te gaan omdat hij met zijn reputatie wel de FDA zou kunnen overtuigen. Het lukte.”

Hoe pakt u zulke uitdagingen aan?

AJIT SHETTY: “Ik heb van Janssen geleerd om in geen enkele situatie paniek en stress te creëren. Het is uit den boze om op basis van emoties beslissingen te nemen. Zo pak ik uitdagingen in vier stappen aan. Een: de feiten oplijsten. Twee: een goede ploeg samenbrengen. Drie: alternatieven naar voren schuiven als mogelijke oplossing. Vier: kiezen voor de meest doeltreffende oplossing.”

Wat zou elke manager moeten doen?

AJIT SHETTY: “Aanwezigheid op de vloer heb ik altijd als heilig beschouwd. Ik reserveerde bewust tijd om tussen de mensen rond te lopen. Het is dé manier om je betrokkenheid bij hun job te tonen. Niet dat je op die manier alles te weten komt over wat er zich afspeelt op de werkvloer, wel laat je zien dat alle jobs even belangrijk zijn. Als je jezelf blijft, niet de baas speelt en luistert met respect, komen mensen wel vertellen. Zo neem ik andere ideeën altijd in overweging. Ik stel me open voor werknemers die zeggen niet akkoord te gaan met mijn beslissingen.”

Toch hebt u ook twee zware herstructureringen doorgevoerd. Verloopt het praten dan nog zo gemakkelijk?

AJIT SHETTY: “Ook dan praat ik, bijvoorbeeld persoonlijk met de mensen die in staking gaan. Ik probeer aan te tonen dat een herstructurering nodig is voor de toekomst. En probeer dat op een menselijke manier te doen.”

Van wie hebt u veel geleerd, behalve van Paul Janssen?

AJIT SHETTY: “Van de jongste Nobelprijswinnaar ooit: William Lawrence Bragg. Hij kreeg als 25-jarige de Nobelprijs in 1915 voor baanbrekend werk over X-stralen. Hij blonk uit in het op een eenvoudige manier uitleggen van heel complexe zaken, wat ik ook heb gemerkt tijdens onze ontmoetingen.”

Het gesprek vond plaats in het Janssen Guesthouse in Vosselaar.

Hans Hermans

“Het is uit den boze om op basis van emoties beslissingen te nemen”