Papierkeizer verkoopt imperium

Tweede keer, goede keer? Gedelegeerd bestuurder Jean-Jacques Westerlund en de Gimv voeren exclusieve onderhandelingen met het Australische Babcock & Brown over de verkoop van de Antwerpse havengroep Westerlund. Bovendien draagt hij ook het voorzitterschap van Alfaport, de koepel van Antwerpse logistieke en maritieme bedrijven, over aan Roger Roels (zie blz. 113).

Daarmee lijkt het erop dat Westerlund (60) het dan toch wat kalmer aan gaat doen. Bijna tien jaar geleden, in 1998, hoopte hij dat ook. Maar het aantrekken van Jean-François de Smedt als externe CEO loste de verwachtingen niet in. Hij schrapte kosten, maar, zei Westerlund daarover: “We hadden geherstructureerd, maar waren vergeten dat we klanten hadden.” Met als gevolg dat hij vanaf 1 januari 2003 opnieuw aan het roer van het bedrijf kwam.

In de maritieme sector is de waardering voor Jean-Jacques groot, niet het minst omdat zijn bedrijf consequent de sector heeft ondersteund, ook financieel. “Een zware, maar faire concurrent”, oordeelt Bruno Valkeniers, voormalig directeur Hesse-Noord Natie (nu PSA) en Vlaams Belangpoliticus. “Bij Alfaport had hij een aantal visionaire ideeën, omdat hij af wilde van de hokjesmentaliteit van expediteur-scheepsagent-stouwer-reder-enzovoort.” Toch beoordelen sommigen hem als Alfaportvoorzitter vooral als een overgangsfiguur, die op de stoel terechtkwam omdat hij de enige was over wie een consensus mogelijk bleek. Maar in die rol, klinkt het vergoelijkend, was hij wel de perfecte kandidaat. “Hij is erin geslaagd de boel bij elkaar te houden en zelfs weer samen te brengen.”

De fanatieke zeiler staat bekend als iemand die zichzelf en anderen goed kan relativeren, soms zelfs te veel. Een man met het hart op de juiste plaats, zeer enthousiast, charmant, dynamisch en een bijzonder goede motivator, al zou de dossierkennis soms beter kunnen. “Hij zwanst graag, maar soms ook op momenten dat hij beter ernstig zou zijn.” Als manager is hij in de eerste plaats een ploegspeler die veel vertrouwen geeft aan zijn mensen.

Derde generatie

Als manager mogen zijn resultaten absoluut worden gezien. Behalve een sterrencluster die in 1961 door ene Bengt Westerlund werd ontdekt, is Westerlund namelijk een van de grootste Europese opslag- en overslagbedrijven van woudproducten zoals papier, pulp en hout. Daarmee boekte de groep volgens de laatst beschikbare gegevens een omzet van 108 miljoen euro in 2006. De 525 medewerkers verwerkten toen 7,5 miljoen ton goederen.

Het familiebedrijf werd in 1903 opgericht door grootvader John, een Zweed die Göteborg verruilde voor Antwerpen. Hij verkocht het schip waar hij als kapitein op voer en ging als scheepsbevoorrader aan de slag. Naast het toeleveren aan schepen behandelde ook hij al woudproducten, maar het was pas in 1965 dat de groep besliste zich daarin te specialiseren, met toen al de zonen – Willy, Armand en Gunnar – aan het roer. Toen een brand in 1978 de grote woudproductenterminal van het bedrijf aan de Churchilldok verwoestte, kwam Jean-Jacques bij het familiebedrijf terecht. “Mijn vader zei: ‘Ik ga niet meer’ en hij heeft nooit meer een voet in het bedrijf gezet.”

Jean-Jacques bewees al snel dat de derde generatie niet noodzakelijk de moeilijkste is. In 1987 opende hij een vestiging op de Antwerpse linkeroever, die intussen de grootste woudproductenterminal ter wereld is. Tien jaar later zette hij de stap naar China, waar hij een vestiging opende die even groot moest worden als die in Antwerpen. Tussendoor, in 1995, werden er ook vestigingen uitgebouwd in het Engelse Tilbury en het Franse Rouen.

Ook bij de ontwikkeling van het bedrijf hechtte hij veel belang aan samenwerking. Al was het soms minstens evenzeer uit noodzaak. Toen Westerlund op de linkeroever een terminal van 250.000 vierkante meter had losgekregen, bouwden hij en zijn team er vier magazijnen. Twee daarvan werden gefinancierd door zijn Finse klanten. Dat procedé herhaalde hij nog enkele keren, al zijn de partners in de meeste joint ventures intussen allemaal uitgekocht.

In 2005 kocht de familie rond Jean-Jacques met de steun van de Gimv de andere familietakken uit en sloeg het een slag in het Franse Rouen door collega Cimep-Mondia Forest Products op te kopen. Maar de verwachte expansie bleef uit.

Geen verrassing

Daarom zijn weinig waarnemers verrast door de beslissing van de zestigjarige haventycoon om te verkopen. Zoon Tanguy runt met W@invest zijn eigen computerbedrijf, waardoor er niet dadelijk opvolging in zicht was. Dat er andere Vlaamse durfkapitalisten ook geïnteresseerd waren in een overname, wordt door de Gimv ontkend. In een eerste fase kocht Babcock & Brown 43 % van de Westerlundaandelen over van verschillende familiale vehikels. Met de Gimv (50 à 51%) en Jean-Jacques Westerlund worden nu onderhandelingen gevoerd over het saldo.

Maar de Australiërs waarderen de flamboyante zakenman wel. Ze lieten al weten dat wat hen betreft Jean-Jacques ook na de overname nog een tijdje aan het roer zal staan.

Luc Huysmans