Opnieuw deficit bij palladium

Bij de edelmetalen kunnen goud en zilver na bijna vijf maanden in 2015 een klein positief rendement voorleggen. Dit is niet het geval voor platina en palladium, die beide iets onder het prijsniveau van het jaarbegin noteren. De cijfers ogen in euro (EUR) weliswaar iets vriendelijker maar de underperformance is wel duidelijk. Enkele weken geleden (IB17B) bekeken we de situatie bij platina. Deze week is het de beurt aan palladium.

Mijnstaking in Zuid-Afrika

Thomson Reuters GFMS publiceerde eerder deze maand zijn Platinum and Palladium Survey. Daaruit bleek dat er in het geval van palladium een aanbodtekort van 1,58 miljoen troy ounce was. Palladium is al sinds 2007 in deficit, maar het tekort van vorig jaar was het grootste van het voorbije decennium. Door de vijf maanden durende mijnstaking in Zuid-Afrika, na Rusland de grootste producent van het edelmetaal, daalde de mondiale mijnproductie met 7 %, tot 6,04 miljoen troy ounce, het laagste cijfer sinds 2002. De lagere output werd gedeeltelijk gecompenseerd door een hoger aanbod gerecycleerd palladium (+8 %). Aan de vraagzijde nemen katalysatoren de grootste hap uit het beschikbare metaal. De palladiumconsumptie steeg in dit segment met 5 %, tot 6,61 miljoen troy ounce. Palladium wordt vooral gebruikt in de Verenigde Staten en Azië in katalysatoren voor benzinewagens. Andere industriële toepassingen (voornamelijk elektronica) verbruikten 3 % minder palladium.

De GFMS Survey bevatte geen voorspellingen voor dit jaar maar die vonden we wel terug bij het Platinum Group Metals Report van Johnson Matthey, de grootste katalysatorenproducent ter wereld. Het rapport schatte het tekort op de globale palladiummarkt in 2014 met 1,8 miljoen troy ounce hoger in dan de studie van GFMS. Johnson Matthey verwacht echter dat het deficit in 2015 zal krimpen tot nog slechts 100.000 troy ounce. Het bedrijf ziet de output van palladium in Zuid-Afrika dit jaar met 17 % toenemen, tot 2,48 miljoen troy ounce, het hoogste niveau sinds 2011. Dit is uiteraard in de veronderstelling dat de sociale onrust niet terug de kop opsteekt, wat in Zuid-Afrika nooit kan worden gegarandeerd. De mijnbouwindustrie in het land kampt overigens nog met andere problemen zoals een onbetrouwbare stroomvoorziening. Naast een hogere mijnproductie zou ook het aanbod uit recyclage (juwelen en oude katalysatoren) dit jaar met 4,5 % toenemen.

Dalende vraag

Tegelijk verwacht Johnson Matthey dat de vraag naar palladium dit jaar met 12 % zal dalen, tot 9,4 miljoen troy ounce. Deze afname zou voor het grootste deel toe te schrijven zijn aan investeerders, die volgens de prognoses dit jaar per saldo 400000 troy ounce palladium zullen verkopen tegenover een nettoaankoop van 932000 troy ounce in 2014. Ook de vraag naar juwelen zou afnemen terwijl de industriële vraag (exclusief katalysatoren) 2,4 % lager zou uitkomen.

Uit het rapport van GFMS en de prognoses van Johnson Matthey onthouden we vooral dat er ook in 2015 terug een tekort aan palladium zal zijn. De prognoses voor de mijnproductie in Zuid-Afrika lijken ons bijzonder optimistisch en houden geen rekening met operationele of sociale problemen. Daarnaast vinden we de voorspelling dat investeerders massaal afscheid gaan nemen van palladium erg voorbarig. Op dit moment hebben de trackers die investeren in fysiek palladium 91,9 ton onder beheer. In augustus vorig jaar was dit nog bijna 96 ton.

Ruime mogelijkheden

Er zijn verschillende mogelijkheden om via hefboomproducten in palladium te beleggen. We herhalen dat bij edelmetalen de onderliggende waarde steeds de notering op de spot market is en dus geen termijncontract. Dit betekent dat dus ook buiten de Euronext-handelsuren het stoplossniveau kan worden aangetikt. Beleggers moeten daar bij het bepalen van de stoploss rekening mee houden. Ook de wisselkoersevolutie is uiteraard een aandachtspunt want de hefboomproducten noteren in EUR en de onderliggende waarde in USD.

BNP Paribas Markets biedt elf turbo’s long aan met hefbomen die uiteen lopen van 1,2 tot 5,6. ING heeft zeven sprinters long in het gamma met hefbomen tussen 1,7 en 9,2. Het verschil tussen aan- en verkoopkoers (spread) bedraagt in alle gevallen 20 eurocent.

Palladium Turbo long (gemiddeld risico)

Isin-code: NL0009570761

Munt: EUR

Financieringsniveau: 523,64

Referentieprijs: 779,3

Stoploss: 576

Hefboom: 3,01

Koers: 22,93/23,13

Bij deze Turbo long van uitgever BNP Paribas Markets bevindt de huidige platinaprijs zich meer dan 35 % boven de stoploss. Dat niveau werd voor het laatst in 2010 bereikt.

Beleggers die verkiezen om zonder hefboom in platina te investeren, kunnen dit ook doen via een tracker. Veruit de grootste en meest liquide is de Physical Palladium Shares van uitgever ETF Securities.

ETFS Physical Palladium Shares (PALL)

Tickersymbool: PALL

Beurs: NYSE Arca

Uitgifte: januari 2010

ISIN-code: US26923A1060

Prestatie sinds 1/1/2015: -2,1 %

Rendement op 12 maanden: -4,5 %

Rendement op 3 jaar: +27,6 %

Gemiddeld dagvolume: 30000

Activa onder beheer: 366,5 miljoen USD

Jaarlijkse beheerskosten: 0,6 %

Deze tracker noteert op de NYSE Arca (in USD) met als tickersymbool PALL. De onderliggende waarde bestaat uit fysiek palladium dat wordt opgeslagen in kluizen die zich in Zürich en in Londen bevinden. Elk deelbewijs vertegenwoordigt een tiende van een troy ounce palladium maar kan niet worden ingeruild tegen fysiek metaal. Op 19 mei had PALL bijna 460.000 troy ounce palladium onder beheer. De prijs van PALL evolueert dus mee met die van de spot price van palladium maar kan licht afwijken omwille van de beheersvergoeding (0,6 % op jaarbasis) en een klein gedeelte liquiditeiten.