Op zoek naar de witte economie

D e wereldeconomie is nog steeds op zoek naar een evenwicht. Een economisch evenwicht, maar ook een evenwicht tussen sociale, economische en ecologische uitdagingen.

Het nieuws over mijn dood was fel overdreven…

Dit lijkt me een goed statement – met dank aan de grote Amerikaanse homo universalis Mark Twain – om na twintig maanden de draad met de lezers van Trends weer op te pikken.

Diezelfde Mark Twain was een fantastische schrijver, maar een middelmatige econoom. Twain verloor erg veel geld aan fantastische verhalen. Mijn ambitie is eerder zijn spiegelbeeld te zijn: een middelmatige schrijver die een goede economische en financiële duiding kan geven.

Er is veel veranderd sinds onze laatste wekelijkse afspraak in dit blad. De wereld ziet er niet meer hetzelfde uit. We leven in het post-Fortis-tijdperk. IJsland ging ten onder aan zijn bankenproblemen. De Amerikaanse overheid zette Fannie Mae en Freddie Mac op sterk water. Veel van de onderwerpen waarover we spraken sinds de start van de column in 2000, zijn ondertussen gemeengoed geworden. Het boek Econoshock was een logisch vervolg; het is ondertussen bijna twee jaar oud. Maar de inhoud en de thema’s van het boek zijn niet verouderd. Op deze bladzijde willen we vanaf vandaag vooral het vervolg schrijven. Hoe gaat dit boeiende verhaal over de wereldeconomie voort?

Het centrale thema in Econoshock is dat we niet de Grote Depressie of de Grote Recessie beleven. Wij zitten in een langdurige periode van Grote Herbalancering. Die zal de economie grondig transformeren, en alle economische, sociale en financiële verhoudingen grondig dooreenschudden. Het gevolg zal een evenwichtiger wereld zijn. Geen ‘industriële revolutie’, maar een ‘duurzaamheidsrevolutie’.

De diepe recessie die we gekend hebben, is daar een perfect voorbeeld van. Economen die de schema’s van de vorige conjunctuurcycli gebruiken, zullen zich grondig vergissen. Dit is geen gewone economische terugval, en we keren dus ook niet terug naar het oude groeipad. Uiteraard zijn er pogingen om de bladzijde om te slaan en aan te pikken bij het verleden. In de financiële sector is dat het meest manifest zichtbaar. Men kan zich echter terecht vragen stellen over het gebruik van publieke middelen om een onevenwichtig, en soms zelfs decadent systeem in stand te houden. Al de pogingen om dit onevenwichtige systeem in stand te houden, zijn echter vergeefs en weggesmeten geld.

Er wordt in deze crisis te veel gefocust op de enge kwantitatieve onevenwichten. In de loop van de vorige decennia zijn echter ook tal van kwalitatieve onevenwichten ontstaan. In de vroegere columns schreef ik geregeld over de verminderde loyauteit, het belang van verantwoordelijkheid van leiders en van een verzoening tussen economie en ecologie. Dit palet aan onderwerpen wil ik verbreden en uitdiepen.

Ik zie deze crisis dus niet louter als een economisch probleem. Daarom moet een econoom zich op glad ijs begeven en ook nadenken over sociale en ecologische problemen. Het is wat de arbeidssocioloog Jan Denys in zijn nieuwe en erg lezenswaardige nieuwe boek Free to work aanhaalt: economen moeten anders leren kijken naar de problemen. Ik beloof het te proberen, Jan.

Het doel is met andere woorden een verzoening te krijgen tussen ecologische, sociale en economische doelstellingen. Als we groene, rode en blauwe lichtbundels combineren, krijgen we wit. In deze column gaan we op zoek naar dit evenwicht, we trekken op zoek naar de witte economie.

Ik kijk uit naar deze hernieuwde wekelijkse afspraak.

DE AUTEUR IS CEO en Chief Economist van econopolis.

REACTIES ZIJN WELKOM OP trends@econopolis.be

Geert Noels