“Ook zwartwerk weigeren is duurzaam”

Bouwbedrijven leven van zwartwerk, lijken soms meer op cowboys en lossen vaak hun beloften niet in. Rudi Ghelen en zijn firma Ecomat breken bewust met dit negatieve beeld. Hun duurzame aanpak mag hen zelfs klanten kosten.

Geen zonnepanelen of windmolen op het erf van Ecomat, een groot- en kleinhandel in ecologische bouwmaterialen. Wel liggen er stapels hout voor het gebouw. Bakstenen en andere klassieke bouwmaterialen zijn niet terug te vinden. Hier en daar staat een bordje van een ecologische certificering die Ecomat de afgelopen jaren heeft behaald voor hout en ander materiaal. Dat ze zelf op een heel milieuvriendelijke manier werken, heeft nog geen bekroning opgeleverd. Toch is die doorgedreven visie doorgedrongen in elke vezel van het bedrijf.

Eigenaar en zaakvoerder Rudi Ghelen nam de zaak in Zoersel over in 2008. Als manager in de rook- en zoetwarensector zocht hij destijds een weg uit die ongezonde activiteit naar iets wat meer bij zijn waarden aansloot. “Ik nam de bedrijfscultuur van de vorige eigenaar over”, geeft Ghelen toe. “Maar ik zag al snel dat we nog verder konden gaan.” Zijn beleid ging gepaard met 2 miljoen euro aan extra investeringen.

Meer respect in ecobedrijven

Hoe duurzaam Ecomat vandaag werkt, heeft hij opgesomd in korte puntjes ter voorbereiding op ons interview. Drie A4-kantjes, geprint op ecologisch papier met een printer met het Blaue Engel-label. Sommige puntjes liggen eerder voor de hand: het bedrijf heeft geen airco, koopt kurkkorrels (voor isolatie) bij een sociale werkplaats, hergebruikt verpakking als brandstof, heeft het bedrijfsgebouw milieuvriendelijk aangekleed, neemt groene stroom af en promoot de fiets via een fietsvergoeding.

Maar Ghelen gaat verder: hij maakt komaf met enkele typische vooroordelen in de bouwsector. “Toen ik een bedrijf zocht om over te nemen, schrok de bouwsector me af. Iedereen kent wel aannemers, materiaalleveranciers en zelfstandigen die afspraken niet nakomen. Maar ik ontdekte een positievere sfeer in de niche waarin Ecomat actief is. Geen geitenwollen sokken, maar de keuze voor duurzame materialen straalt af op de manier van omgaan met elkaar. Er is meer respect.” Duurzame relaties opbouwen is het doel. Daarin past ook een ander heet hangijzer: zwartwerk. “Niet in mijn bedrijf”, zegt Ghelen ferm.

Gratis huisvesting voor medewerkers

Bij Ecomat is de duurzame visie niet enkel een opdracht voor het bedrijf. Elke medewerker moet meedoen, en de baas nog het meest. Zo rijdt Ghelen dagelijks naar huis in Genk, waar een tweede winkel is geopend, met een aanhangwagen vol bouwmateriaal. “Omdat ik toch moet rijden, kan ik beter goed geladen vertrekken. Zo beperken we het aantal vrachtritten tussen onze twee vestigingen en naar Limburgse klanten.” Om het aantal kilometers nog te beperken, heeft hij de twee Antwerpse medewerkers die de vestiging in Genk hebben geopend, gratis gehuisvest boven de winkel.

Een doorgedreven duurzaam beleid heeft voor- en nadelen. Positief is dat Ecomat zijn imago en omzet jaar na jaar heeft versterkt, van 3,1 miljoen euro in 2008 tot 3,8 miljoen in 2011. Het aantal personeelsleden klom de afgelopen drie jaar van vijf naar acht. Ze werken in een vlakke structuur waarin iedereen taken van elkaar kan overnemen. Geen van hen doet overuren, uitgezonderd maximaal drie zondagen per jaar op een beurs. Omzetcijfers worden transparant gecom- municeerd (en gevierd wanneer ze stijgen).

Dat niemand het bedrijf sinds de overname in 2008 verlaten heeft, is ook te danken aan de aanwervingsmethode. Zo heeft Ghelen nu al een tweetal mensen in het vizier waaruit hij in het najaar een nieuwe werkkracht wil werven. “De vacature is al uitgeschreven, zodat ik kandidaten kan uitnodigen op een workshop, beurzen en infoavonden. Zo leren we elkaar kennen.”

Wat heeft het gekost?

Het grootste nadeel is dat de omzet misschien hoger had kunnen zijn met een soepeler opstelling. De verkopers werken bijvoorbeeld bewust niet op commissie. Zo kunnen ze advies centraal stellen en winnen ze niets bij opdringerig verkopen. En niet alleen kan de klant niets in het zwart regelen, ook naar promoties en andere kortingen kan hij fluiten. Ecomat bradeert zijn producten nooit om conflicten met klanten of leveranciers te vermijden. “Onlangs zei een bezoeker dat we te duur waren. Of we daar niets aan konden doen, want de kwaliteit van onze producten vond hij veel beter dan die van de goedkopere leverancier. Helaas, hij is geen klant geworden.”

HANS HERMANS

“Ik ontdekte een positieve sfeer in de niche waarin we actief zijn. De keuze voor duurzame materialen straalt af op de manier van omgaan met elkaar”