Een Vlaming staat aan het hoofd van de grootste voedingsgroep in de wereld. Vanuit het Zwitserse Vevey stuurt Paul Bulcke Nestlé aan, een conglomeraat met eind vorig jaar 281.000 werknemers.
Decennialang was Paul Bulcke de grote onbekende in eigen land. Pas in 2004 verschenen de eerste persartikels over de man uit Roeselare. Op dat moment maakte hij net een megasprong in zijn loopbaan. Bij Nestlé werd hij hoofd Amerika (Noord en Zuid) en lid van het wereldwijde directiecomité.
Paul Bulcke werkte toen al een kwarteeuw bij de voedingsmultinational. Na studies handelsingenieur (KU Leuven) en een bijkomende managementopleiding aan Vlerick School Gent was hij even in België aan de slag. Vanaf 1979 ging het richting Nestlé, en buitenland. Hij werd merkenbouwer, verkoopdirecteur, later landendirecteur. Tot 1996 werkte hij in Zuid-Amerika. In Peru, Ecuador en Chili. De keuze voor het continent heeft hij zich nooit beklaagd, liet hij in interviews optekenen. Zijn drie kinderen werden er geboren, een dochter woont in Chili. “Het is een ideale omgeving voor opgroeiende kinderen: de mensen zijn er heel joviaal, zeer positief ingesteld en we vonden er prima scholen voor de kinderen.”
In 1996 werd hij landendirecteur in achtereenvolgens Portugal, Tsjechië en Slowakije, en Duitsland. Maar de dynamiek van de groeilanden liet Paul Bulcke niet meer los. Het werd ook een van zijn strategische pijlers na zijn aanstelling tot CEO in april 2008. In diverse interviews waarschuwde de West-Vlaming voor de concurrentiepositie in West-Europa. Als CEO kan hij de harde cijfers heel nuchter vergelijken. En dan registreert hij hoe de productiviteit van de fabrieken in Europa soms zwakker uitvalt dan de Nestlé-fabrieken elders in de wereld. “We moeten door ietwat zwartere tijden willen we denken aan onze toekomst en aan die van onze kinderen”, gaf hij eind 2010 mee in een interview in Trends. “Meer krijgen door minder te werken, dat kan niet blijven duren.”
Gezond afzien
De schuldencrisis noemt hij symptomatisch voor de westerse samenleving. Die leeft al jaren boven haar stand. Vooral West-Europa krijgt het moeilijk. De bevolking veroudert. Dat moet gefinancierd worden. Er is weinig flexibiliteit. Er is een gebrek aan leiderschap en politieke wil. Het ontbreekt West-Europa aan de Grote Vooruitgangsdroom. We hebben alles al. Werken voor een derde wagen of een vierde vakantie is niet echt een grote motivatie. “We zijn verwend. Het gezonde afzien om ergens te geraken kennen we niet meer. Werken wordt te veel gezien als een noodzakelijk kwaad. We moeten niet alleen slimmer maar ook harder, langer en beter werken, meer flexibiliteit inbouwen in ons systeem.” Die waarschuwing loste Paul Bulcke in juni vorig jaar in een gesprek met De Tijd. Dus lang vóór de eurocrisis haar hoogtepunt naderde.
Het zijn geen lukrake observaties. De Nestlé-cijfers staven zijn beweringen. In 2010 waren West-Europese landen nog grote omzetmakers, in de top tien van belangrijkste landen. Maar die omzet ging wel duidelijk achteruit. Ook de organische omzetgroei van Nestlé in Europa lag met een magere 2,5 procent ver onder het gemiddelde van 6,2 procent. Al biedt het Oude Continent wel wat pleisters op de wonde. Want een andere strategische pijler van CEO Paul Bulcke is de focus op luxemerken. Die bieden ruimere marges. De koffiecapsules van Nespresso of het mineraalwater San Pellegrino zijn voorbeelden. En die laat de Europeaan zich smaken. Daarnaast biedt de vergrijzing een opportuniteit, want die vergt specifieke voedingsbehoeften.
Harde werker
Paul Bulcke laat zich graag kritisch uit over Europa. Maar hij komt zelf uit de regio. Ook het wereldwijde directiecomité telt bijzonder weinig telgen uit de groeilanden. En de West-Vlaming is nog steeds bijzonder lovend over de kwaliteit van het onderwijs in België. Zijn drie kinderen volgden er hoger onderwijs.
Bulcke zelf is wellicht het prototype van een harde werker. “Het is het enige recept waarmee je aan de top geraakt.” Hij gelooft niet zo in geluk. Bovendien had hij in het begin van zijn loopbaan nooit gedacht dat hij vandaag aan de top zou staan.
De mentaliteit van de typische bescheiden Belg? Zijn voorganger en huidig voorzitter van de raad van bestuur Peter Brabeck-Letmathe prees de West-Vlaming bij zijn aanstelling als “een geboren manager”. Dat heeft voor Paul Bulcke alles te maken met mensen aanvoelen. Nestlé noemt zich graag een conservatieve onderneming. Ze gaat voor de lange termijn. Veel mensen werken er al heel lang. “Alle mensen moeten met enthousiasme en verantwoordelijkheidszin in dezelfde richting stappen. Onze organisatie draait veel meer op vertrouwen dan op controle.” Rechtstreeks contact met de werkvloer blijft dan ook belangrijk. Het zicht vanuit het hoofdkantoor in Vevey op het meer van Genève en de Alpen is best adembenemend. Maar het is de vloer die ertoe doet. Paul Bulcke reist ruim de helft van de tijd.
Met een balans die er staat na 3,5 jaar als CEO. In het recessiejaar 2009 bleef Nestlé op koers. De beurskoers bereikte in 2010 een recordpeil. De jongste twee jaar kijkt de onderneming weer volop naar overnames, vooral in de groeilanden. In China liet Nestlé zijn oog vallen op twee belangrijke voedingsbedrijven. En volgens geruchten zou Nestlé een bod overwegen op de babyvoedingsdivisie van de Amerikaanse geneesmiddelenproducent Pfizer. Daarmee zou Nestlé het nummer drie worden in babyvoeding in het Rijk van het Midden.
WOLFGANG RIEPL
In 2010 bereikte de beurskoers van Nestlé een recordpeil.
