Onderweg met gratis wifi

Met Megabus, iDBUS en FlixBus staat een nieuwe generatie vervoerders op die de internationale reisbus opnieuw op de kaart zetten. Ze werken met dumpingprijzen, gratis wifi en methodes die ze ontlenen aan de lagekostenvliegmaatschappijen.

Brussel-Keulen voor 7,5 euro? We namen de proef op de som met Megabus. In drie uur bracht een blauwe bus ons van het Noordstation in Brussel naar de wijk Deutz in Keulen. Voor een onklopbaar tarief. De NMBS bood hetzelfde traject aan met de Thalys in 2 uur en 47 minuten, voor 35 euro met een reservering een week vooraf (zoals bij de bus). Het comfort in de bus was correct, al haalde het dat van de trein niet. De reis werd wel aangenamer gemaakt met wifi, die beter werkte dan op de Thalys.

Ryanair achterna

Het Britse Megabus streek in oktober 2014 neer in België. Het opende een basis met zes bussen in Sint-Pieters-Leeuw om de markt van internationale lagekostenbusreizen naar Parijs, Amsterdam en Londen te ontwikkelen. Ryanair was overduidelijk de inspiratiebron. Dezelfde blauw-gele kleuren, dezelfde schreeuwerige ‘vanaf 1 euro’-reclame op de zijkant van de bussen. Ook de verkoopaanpak is dezelfde: internet en yield management, waardoor de prijzen worden aangepast volgens vraag en aanbod. Van oktober 2014 tot juni 2015 vervoerde Megabus 150.000 personen in België.

Megabus is niet de enige die de markt van de internationale busreizen nieuw leven inblaast in België. IDBUS begon een jaar eerder reizen in te leggen naar soortgelijke bestemmingen, en het Duitse FlixBus streek hier in de lente neer. Ze nestelen zich op een markt die door Eurolines leek gedomineerd en grote concurrentie van de hogesnelheidstreinen ondervond.

Megabus en de andere maatschappijen zijn overtuigd dat er een slapende markt is die enkel gewekt moet worden. “We mikken op een cliënteel dat graag meer wil reizen, maar daarvoor de middelen niet heeft”, zegt Edward Hodgson, de CEO van Megabus. “We zien dat er in Groot-Brittannië, waar Stagecoach (de groep waartoe Megabus behoort, nvdr) tegelijk actief is op de autobusmarkt en op de treinverbindingen, plaats is voor buslijnen die kwaliteit combineren met een lage prijs. Het is een onderbenutte markt.” Megabus werd in 2003 opgericht. Het baat een vloot van 143 reisbussen uit in Europa en het is zowel actief op binnenlandse (in Groot-Brittannië, Italië en Duitsland) als internationale verbindingen. Sinds 2006 kent het ook een ontwikkeling in de Verenigde Staten.

Mikken op comfort

Hoe duurder de trein, hoe aantrekkelijker de autobus. Het spoor is niet goedkoop op de lijnen naar de buurlanden. Thalys en Eurostar profiteren van het gebrek aan concurrentie op het spoor. De bodemtarieven van de treinen schommelen rond 29 euro naar Parijs en 44,5 euro naar Londen (enkele reis), maar er moet dan wel vroeg gereserveerd worden. Een week vooraf beginnen de prijzen op te lopen en dan kan een enkel ticket Brussel-Parijs makkelijk 99 euro kosten. Bij Megabus ligt het gemiddelde tarief meer dan de helft lager dan bij de trein. Een ticket kost naar eigen zeggen gemiddeld 16 euro per traject.

Om klanten aan te trekken, mikken de touringcaruitbaters op comfort. De nieuwe voertuigen hebben airco en een toilet aan boord. De sleutel om jongeren en smartphone-adepten te lokken is de aanwezigheid van gratis wifi en stopcontacten, kwestie van de vrij lange trajecten beter te verwerken. De reisduur van Brussel naar Keulen is te vergelijken met de duur per trein, maar Brussel-Parijs neemt drie keer meer tijd in beslag dan met de TGV (4.30 uur in plaats van 1.22 uur); Brussel-Londen duurt 7.30 uur. Het is dan ook geen toeval dat de klanten vooral jongeren en gepensioneerden zijn.

De spelers

Megabus is een divisie van de beursgenoteerde Schotse groep Stagecoach, die gespecialiseerd is in openbaar vervoer en een verkoopcijfer van 5 miljard euro per jaar haalt. De groep is ontstaan uit de deregulering van de stadsbussen in Groot-Brittannië. Ze is ook actief in de spoorwegsector, met een participatie van 49 procent in Virgin Rail. Megabus werd in 2003 met een lagekostenpositionering op de markt van de intercityverbindingen gelanceerd in Groot-Brittannië en vervolgens in de Verenigde Staten. “We kunnen dat doen omdat we iets grotere bussen gebruiken met meer zetels. Dat verlaagt de kostprijs per passagier”, legt Hodgson uit. De blauwe bussen tellen tot 87 zitplaatsen, tegenover 48 voor iDBUS. Het offensief op het Europese continent leidt tot verlies voor Megabus: het bedraagt 4 miljoen pond in het boekjaar 2014-2015 (afgesloten einde juni) en zal volgend jaar opklimmen tot 10 miljoen.

IDBUS is een filiaal van SNCF, de Franse spoorwegen die ook de Thalys en de Eurostar controleren. Het wil klanten opvangen die de trein te duur vinden. Het werd opgestart in 2012 en positioneert zich, met tarieven vanaf 15 euro voor het traject Parijs-Brussel, niet zo lowcost als Megabus. Vooral aan comfort wordt aandacht besteed (84 cm beenruimte). IDBUS zit in de lanceringsfase en maakt nog verlies. Gehoopt wordt de break-even tegen 2016 te bereiken.

Het in München gevestigde FlixBus is een start-up die in 2011 ontstond en begin 2015 fuseerde met MeinFernbus. Zijn model zit dicht bij dat van Uber: het heeft geen bussen, maar wel een reserveringsplatform. FlixBus werkt samen met 170 vervoerders (560 reisbussen) met wie het de inkomsten deelt. De partnerbedrijven verzekeren de verbindingen en verlenen de gestandaardiseerde dienst (gratis wifi, stopcontacten, aanbod van dranken en snacks op de bus). In België werkt FlixBus samen met Staf Cars uit Lommel met acht bussen. De tarieven liggen tussen die van Megabus en iDBUS.

De drie nieuwkomers concurreren met de historische speler Eurolines, een organisatie die een dertigtal zelfstandige vervoerders in 25 landen omvat en die een secretariaat heeft in Brussel. Ze vervoert naar eigen zeggen 3,5 miljoen reizigers per jaar. De Belgische, Nederlandse en Franse netwerken behoren tot het Franse Transdev. Om de nieuwe hightechconcurrentie het hoofd te bieden, heeft Eurolines gratis wifi geïnstalleerd in een aantal bussen op de lijnen van Parijs, Amsterdam en Londen.

België afzijdig

Staf Cars niet te na gesproken, blijven de Belgische busuitbaters nog afzijdig. Maar hoelang nog? Een van de belangrijkste spelers op de Belgische reisbussenmarkt, Voyages Léonard, houdt die markt aandachtig in het oog. “We denken er ernstig aan”, zegt Benoît Charpentier, de woordvoerder van de onderneming. “We bestuderen een aantal projecten.”

Robert van Apeldoorn

“We mikken op een cliënteel dat graag meer wil reizen, maar daarvoor de middelen niet heeft. Het is een onderbenutte markt” Edward Hodgson, CEO Megabus